donderdag 22 december 2005

Keuzestress

  • Wel of geen Nederlandse troepen naar Afghanistan?
  • Frank-rijk of Fran-krijk? Ideeënloos of Ideeëloos?
  • Rita Verdonk als Nederlander van het Jaar of toch maar iemand anders?
  • En de beste Sporter van het Jaar? Politicus van het Jaar? Leukste Commercial van het jaar? Veelbelovendste debutant van het jaar? Opvallendste nieuwsfeit van het jaar? Meest ondergewaardeerde film van het jaar? (Domste vraag van het jaar?)
  • Wat kunt u het beste missen: uw werk, uw partner, uw kinderen, uw familie of uw gezondheid? (Gelezen in een enquete onder de lezeressen van een tijdschrift...)
  • Spaarloonverzekering of Levensloopregeling?
  • Zorgverzekering A, zorgverzekering B of een collectieve verzekering?
  • No claim of eigen risico?
  • Compromis of principe?
  • Gratis belminuten, gratis i-pod of gratis Play-station-2? (Gelezen bij aanbiedingen van mobiele telefoons)
  • De Consumentengids of vergelijkingssites?
  • Chocopasta met nootjes of zonder? A-merk, huismerk of prijsvechter?
  • Dictatuur of meerkeuzemaatschappij?
  • In de war raken of gek worden?

dinsdag 20 december 2005

Jozef en Maria II

Niels: Jozef en Maria zijn niet de echte papa en mama van Jezus.
Ik: O, wie zijn dan wel de echte papa en mama?
Niels: God is de echte papa van Jezus.
Ik: En wie is de echte mama?
Niels: Er zijn twéé Goden. De papa-God is de God voor de mensen en de mama-God is de Weergod.
Ik: De Weergod? Wat doet die?
Niels: Die zorgt ervoor dat het iedere dag licht wordt. En dat er iedere dag 'weer' is, dus dat het regent en dat de zon schijnt.
Ik: En wie zijn dan Jozef en Maria?
Niels: Nou de papa-God wordt Jozef genoemd en de mama-God heet Maria!


maandag 19 december 2005

Wonen in een blog

Wonen in een blog, bevalt dat?
Ja, heel goed! Hoezo?

Nou, iedereen leest mee...
Ja, da's waar, maar daar merk ik zelf eigenlijk niet zo veel van. Alleen Maaike reageert op de blogs (bedankt Maaike!!). Meer reacties zou ik wel leuk vinden, maar ik vrees dat de drempel nogal hoog is. Ach ja. Ik bezocht laatst de weblog van Adriaan Jaeggi, toch een redelijk bekende columnist. Nul reacties had-ie...

Hoe kom je eigenlijk aan al die ideeën?
Voor mij geldt eerder het omgekeerde: hoe kom ik er vanaf!

Vertel eens, hoe werkt dat dan?
Ik pik ergens iets op. Dat kan een woord zijn, een gebeurtenis, een stukje dat ik ergens gelezen heb. In mijn gedachten gaat dat een eigen leven leiden. Vooral op de fiets en onder de douche ontstaan in mijn hoofd hele verhalen. En die verhalen moeten er dus uit!

Welke tekstschrijvers inspireren je?
Ik kijk vooral naar columnisten. De miniatuurtjes uit het dagelijks leven van Martin Bril, de hersenspinsels van Camu rond enkele woorden of gedachten. Mijn absolute favoriet is Silvia Witteman, die wekelijks in Volkskrant Magazine haar chaotische gezinsleven ontleedt. Super herkenbaar.

Wat levert de blog je eigenlijk op?
Nu ik een weblog heb, merk ik dat het aantal ideeën alleen maar groeit. Soms meerdere blogs op één dag. Dus op de inspiratie heeft deze weblog een buitengewoon goed effect. Ook kan ik experimenteren met allerlei tekstvormen, illustraties en foto's. Dat heeft ook zijn weerslag op mijn werk. Daarnaast is het leuk om blogs terug te lezen. Je ziet dan een ontwikkeling, en daardoor ontstaan weer nieuwe ideeën. Heel bevredigend!

Wat gebeurt er dan?
Nou, je kunt dan verbanden leggen en lijnen trekken. Dat biedt mogelijkheden voor reflectie en meer diepgang. Ik leef daardoor wat minder van dag tot dag.

Wat wil je nog meer doen op je blog?
Ik wil allerlei genres uitproberen. En ik wil er meer humor in!

zaterdag 17 december 2005

De witte verbindingslijn

Nooit heb ik er bij stilgestaan dat Den Haag een buitengewoon groot aantal witte gebouwen heeft. Verander je focus en je wereldbeeld verandert mee.

Want nu zie ik ze ineens overal: sneeuwwitte, grauwwitte, strandhuiswitte of slagroomwitte exemplaren. En dan zijn er ook nog de vele witte kozijnen en spekstenen in de negentiende-eeuwse herenhuizen.

Op die vele witte gebouwen ben ik geattendeerd door het boekje Kleurroute Den Haag, dat uitgegeven is door de Stichting Kleur Buiten. Met die witte gebouwen blijkt iets fascinerends aan de hand te zijn. De meest opzichtige gebouwen die deze kleur dragen, behoren namelijk grotendeels toe aan de zogeheten residenten: zij die Den Haag als verblijfplaats hebben, niet als woonplaats.

Paleis Noordeinde van de Koningin is daar een duidelijk voorbeeld van, maar ook andere villa's en paleizen van kolonialen en ambassadeurs. Zelfs nieuwkomers kiezen voor een witte zetel, zoals de prominente hagelwitte Koffiezetter nabij de Utrechtsebaan laat zien. In dit voormalige KPN-gebouw zetelt nu het Internationaal Gerechtshof. Inderdaad, alweer een resident.

De Haagse bevolking hanteert daarentegen andere kleuren. De 'eigen' gebouwen zijn vooral grijs, bruin en rood. Ironisch is dat de gemeente Den Haag uitgerekend als stadhuis een ultrawit gebouw liet neerzetten. Dat de bevolking die kleur helemaal niks vond, blijkt wel uit het feit dat het kolossale gebouw al snel de bijnaam IJspaleis gekregen heeft.

De Stichting Kleur Buiten pleit ervoor om de 'Haagse witten' een prominente plaats te geven in het stadsbeeld om zo de losse onderdelen van deze gefragmenteerde stad met elkaar te verbinden. In de open ruimte tegenstellingen zien en met elkaar in verband brengen, dat kan dus ook met zoiets simpels als een witte kleur!

Verder lezen over het kiezen van een focus:

woensdag 14 december 2005

Plakpot-kerstfeest

Als je de vele bladen in de kiosk mag geloven, is kerst het ultieme moment van vredig, intiem en tegelijkertijd ook zo glamourous samenzijn. Dit noem ik het mooie-plaatjes-kerstfeest.

Ik wil niet zeggen dat de werkelijkheid rond kerst banaal en ellendig is, maar in ieder geval wel minder feeëriek en gepolijst. Terugdenkend aan vorige kerst-afleveringen komen bij mij vooral herinneringen boven aan de ongelooflijke drukte in de winkels, de chaos bij de voorbereiding, de veel te grote voorraad ingekochte kerst-etenswaren en het rommelige verloop van de kerstdagen zelf.

De gelikte mooie plaatjes maken dan ook ergernis bij mij los. Die 'plaatjes' lijken namelijk ieder jaar opdringeriger te worden. Nergens kun je rondkijken of je wordt wel geconfronteerd met alweer zo'n stompzinnig lachende kerstman, die dommige rednosed Rudolf of overdreven lachende mensen in glimmende avondkledij. Ook de overdosis aan knipperende en flikkerende kerstversiering begint op mijn zenuwen te werken. Hoezo 'Kerst is rust en vrede'?

In reactie op alle nep-intimiteit, nep-sfeer en nep-versiering pleit ik voor soberheid. Zo min mogelijk kunstmatige franje, smakeloze frutsels en namaak-vrolijkheid dus. Ook geen crostini's met champagnetruffeltapenade en frambozengarnering, maar terug naar de basics. En vooral geen radio deze weken, om de zompige kerstmuziek met instant-belletjes te mijden.

Een boom kan nog net (daar komen we met Jasper en Niels ook absoluut niet onderuit!), maar dan wel met wat zelf in elkaar geknutselde versiering er in. Een plakboek-kerstboom, zeg maar. En misschien kunnen we nog wel meer in elkaar plakken, deze kerst.

Geen mooie-plaatjes-kerst dus, maar zoiets als een plakpot-kerst. Dit woord bestaat nog niet volgens Google. 's Kijken of ik er vorm en inhoud aan kan geven!

Jozef en Maria

Niels: We hebben het vandaag op school gehad over Jozef en Maria.
Ik: Wie waren dat, Jozef en Maria?
Niels: Weet ik niet meer.
Ik: De papa en mama van Jezus.
Niels: O ja!
Ik: Wat vieren we dan, als het kerstfeest is?
Niels: Dat de kerstman kadootjes komt brengen!
Ik
: .... (zucht).

maandag 12 december 2005

Spitsuurgezinsdag

De wekker gaat. Ah, nu al? Het zou slim zijn om meteen op te staan, dan kan ik extra vroeg op mijn werk zijn. Mmm, nog even rustig liggen... Eh, wat? Waar je T-shirt is? Ligt in de wasmand, vandaag maar weer eens een nieuw shirt aan. Moet ik je nu weer helpen met aankleden? Nee, daar ben je nu echt zelf groot genoeg voor. Doe direct ook even de gordijnen open.
Hè, waar zijn mijn sokken? Moet ik weer naar boven lopen om schone uit de droogtrommel te vissen. Ah Niels, wat heb je nou gedaan! De hele chocopastapot ligt helemaal aan gruzelementen! Fijn dat je wil helpen, maar die chocopot staat veel te hoog voor jou. Eerst maar even al die splinters opvegen. Ga eens weg staan, zo meteen sta je er nog met je voetjes in. Moeten we wel een nieuwe pot kopen, want zonder choco... O, de bel gaat. Kom maar binnen meisje. Hier, een nieuwe kleurplaat voor jou.
Nog even een verjaardagskaart schrijven, dan komt ie nog op tijd aan. Moeten de gymtassen mee vandaag? O ja Jasper, straks moeten we nog een verjaardagscadeautje voor je vriendje kopen. Heb je zelf een idee? Nou vraag dan maar even aan hemzelf wat ie graag wil hebben. Maakt niet uit als het maar leuk is? Tja, dan weten we nog niets!
Wanten aan op de fiets, want het zal wel koud zijn. Met een beetje doortrappen kan ik die trein net halen. Jeez, mijn mobiel doet het niet. Vergeten op te laden. Hé, een mailtje over het kerstdiner op het werk! Ik vroeg me al af wanneer het festijn zou beginnen. O, al om 18.00 uur... Lastig, dan is de oppas net binnen. Morgen even vragen of ze ook eerder kan. Hoe werken we ons trouwens rond dat tijdstip door de Randstadspits heen? Nou ja, wat later komen moet ook kunnen.
Ik ben trouwens vergeten om het vlees voor vanavond uit de diepvries te halen. Moet ik direct maar even naar huis mailen. En direct nog even tandpasta halen, want ik zag vanochtend dat die bijna op was. Getsie, waar zijn nou die wanten? Zeker in de trein laten liggen vanochtend. Nog een geluk dat het nu helemaal niet koud is.
Hè, toch vergeten dat vlees uit de vriezer te laten halen. En de pannen die gisteren niet meer in de vaatmachine pasten staan er nog steeds. Jongens, help eens tafel dekken. Nee, laat dat ingestorte Legobouwwerk maar even liggen. Morgen weer verder, jongens. Wanneer je naar de kapper kunt? Geen idee. Binnenkort maar even een afspraak maken. Dan kunnen we ook meteen naar de bieb, ja. Een nieuw kerstliedje geleerd op school? Laat eens horen. O, en je hebt ook een formulier gekregen van je juf. Wat ga je dit jaar meenemen voor het kerstdiner op school. Fruitsalade maar weer? Ja, natuurlijk mag je morgen ook een kaarsje mee nemen naar je juf.
Wat hebben we veel rijst over vandaag. Nou ja, komt eigenlijk wel goed uit. Hebben we alvast wat voor morgen, want dan moeten Jasper en Willem om kwart voor zeven 's avonds al de deur uit. Even die afwasmachine opnieuw vullen, omkleden en dan door naar de yoga. En ook maar even de droogmachine aanzetten. Hé, een sportbroek. Die hoort toch in de gymtas?! Planten water geven doe ik straks wel. ''Niets moet, behalve ontspannen. En zelfs dat niet", las ik laatst.
Nu even niet jongleren, Jasper. Op zo'n dag als vandaag houd ik wel twintig ballen in de lucht.

zondag 11 december 2005

Wereldwandeling van oost naar west...

...en van 'Zuideinde' naar Noordeinde

Een wonderlijke wandelroute dwars door het centrum van Den Haag.


Start route: de Wagenstraat
Chinese kappers, supermarktjes, kruidendokters en uiteraard restaurants. De Wagenstraat is tegenwoordig het hart van het Haagse Chinatown. Op de straatnaamborden staat zelfs de naam in Chinese karakters vermeld. Het Verre Oosten, maar dan vlak om de hoek in Den Haag.
Behalve de Chinezen drijven ook allerlei andere nationaliteiten hier hun nering. Kijk om je heen en zie de Afro-kapper, het Indonesische restaurant en de Amerikaanse pub. De Turkse Mescidi Aksa-moskee is gehuisvest in een gebouw, dat voorheen een joodse synagoge was.
De Wagenstraat heette vroeger Zuideinde en was net als Noordeinde en Westeinde een van de toegangswegen tot het stadscentrum. Door de aanwezigheid van het Hollandsch Eethuis, een ouderwetse sigarenzaak en een postzegelhandel blijft de Wagenstraat ondanks alle exoten ook heel 'Hagenees'.
Al toe aan een pauze? Stap even binnen bij het cafeetje Scallywags en geniet van alles wat typisch Engels is: scones, sandwiches en tea, you name it.

Aangekomen bij de Grote Markstraat, op de hoek met de Bijenkorf: loop rechtdoor, de Venestraat in.
Het oosten gaat over in het westen: geen exotische winkeltjes meer, maar de westerse grootwinkelbedrijven Bijenkorf, P & C, Miss Edith, H & M, en ga zo maar door. Bij het passeren van de Spuistraat steek je de grens tussen 'volks' en sjiek Den Haag over.

Op de Dagelijkse Groenmarkt loop je rechtdoor de Hoogstraat in.
Maison de Bonneterie met zijn grandeur, sjieke boutiques en designzaken: luxe op allerlei terreinen. Pracht en praal in alle opzichten.

Aan het einde van de Hoogstraat loop je rechtdoor naar het Noordeinde.
Galeries, antiquairs, traiteurs, boekhandels en designwinkels bepalen het straatbeeld. En uiteraard Paleis No
ordeinde, het werkpaleis van koningin Beatrix. Koninklijker (en westerser) kan bijna niet.
Van het voormalige 'Zuideinde' zijn we hier op Noordeinde beland (dat feitelijk niet naar het Noorden loopt, maar naar de Noordzee). Door alleen maar dezelfde weg te volgen, beland je daarmee van de oosterse in de westerse wereld.
Maar ook in de wereld van de upper class. Behalve van oost naar west zijn we namelijk ook van de wereld van de Hagenezen naar het gebied van de Hagenaars gelopen. Twee territoria die ondanks de nieuwe bewegwijzering van de gemeente Den Haag nog steeds grotendeels van elkaar gescheiden zijn.

Even bijkomen van de Haagse wereldreis in dit koninklijke buurtschap? Eetcafé Van Buuren op Noordeinde 90 lijkt me wel een toepasselijke plek!


NB. Er moet ook een soort Franse route te maken zijn door Den Haag. Startpunt lijkt me het Anna Paulownaplein, waar je in een zaakje Pain au chocolat kunt eten. Dan van de Laan van Meerdervoort (met het Museum Mesdag met zijn stemmige tuin) naar Noordeinde (in Parijs liggen ook dit soort paleizen, er is hier zelfs een antiekzaakje met het opschrift Antiquitées Royal...), naar Maison de Bonneterie. En dan over de Plaats (de Bistrot de la Place) via het Lange Voorhout (een soort Champs des Elysées) naar Hotel des Indes...!


vrijdag 9 december 2005

Niels "des Bouvrie"


Sinterklaas mag dan amper zijn hielen gelicht hebben, Jasper en Niels kunnen nauwelijks wachten op het nieuwe evenement: het binnenhalen en versieren van een kerstboom. En zo geschiedde vandaag.

We hebben de boom opgetuigd met oranje, rode, paarse en blauwe ballen en nog wat los spul. Maar Niels was niet tevreden. Hij liet zijn blik eens over de boom gaan. "Te veel oranje ballen!", oordeelde hij vastbesloten. Op zijn aanwijzingen hebben we er weer wat ballen uitgehaald. En warempel, de boom was daarna inderdaad veel mooier, moesten Jasper en ik allebei toegeven.

Frappant dat hij dit soort dingen ziet. En dit is niet de eerste keer! Hij heeft regelmatig suggesties om onze woonkamer te versieren, bedenkt nieuwe outfits met zijn verkleedspullen en komt met voorstellen voor de tuin. Als een ware Jamie Oliver levert hij het ene na het andere idee met mais: gegrild of in een salade met kleingesneden appel, komkommer en paprika (Salade Nielcoise).

In Niels schuilt een grote stilist. Als hij geen designer wordt van mode, tuinen of culinaire creaties, dan toch zeker van kerstbomen!

woensdag 7 december 2005

Persoonlijke promotie

Je ringtone, je postzegels, je bureaublad op je computer, je bankpas en uiteraard ook je weblog...: alles kun je tegenwoordig personaliseren. En dat allemaal ter promotie van de BV Ik Vooruit. Wat wordt de volgende stap? Pimp your passport?

Tipperdetips

Grossieren in ideeën, gouden tips en best practices is heerlijk. Ik hou ervan tips te verzamelen en ze door te geven aan mensen die erom verlegen zitten. Ideeën en adviezen sleep ik overal vandaan.

Het grappige is dat je ook tips over tips en ideeën kunt geven. Een Tip Top dus. Een voorzet daarvoor:
  1. Stort je vol overgave in het verzamelen van beproefde ideeën en tips. Het past in de huidige tijdgeest om niet meer zelf het wiel uit te vinden (dat was sowieso meer iets voor geïsoleerd levende stammen in de prehistorie).
  2. Noem het hergebruik van mooie ideeën 'creatief jatwerk'. Of nog mooier: vintage.
  3. Bewaar ideeën in een ID-theek of een Ideeënbank, ook als de ideeën verder niet worden gebruikt. Ze hebben hun waarde als informatie- en inspiratiebron. Of ze kunnen in de toekomst gerecycled worden.
  4. Niet afschieten maar natschieten. Een voorwaarde voor creativiteit is dat goede ideeën niet te snel verworpen worden. Uitstel van oordeel dus. Om dit te bereiken heeft de Belastingdienst een leuke best practice: leg waterpistooltjes neer op de vergadertafel. Wie een idee de grond in boort, kan rekenen op een nat pak!
  5. Voor ideeën zijn weinig regels nodig. Een idee is per definitie spontaan.
  6. Hou een ideeënmarkt, een tipruilbeurs of stel een ID-knooppunt in.
  7. Strooi royaal tips en ideeën rond. En creëer zo een ideeënkringloop!
  8. Stop oude wijn in nieuwe zakken (en noem dat ideeënrecycling).
  9. Geef niet 10 tips, maar 9. Die 9 zijn speciaal verzameld voor dit ene doel. Er is er dus niet één bij de haren bijgesleept om tot een mooi getal te komen.

FAQ's over schrijven

Wanneer ben je begonnen met schrijven?
Nou, zodra ik de pen kon hanteren waarschijnlijk. In de eerste jaren van de basisschool schreef ik liedjesteksten. Wanneer ik met verhalen begonnen ben, weet ik niet precies. Laatst heb ik in ieder geval een verhaal terug gevonden over de wilde avonturen van een sneeuwvlokje, dat ik geschreven heb toen ik een jaar of acht was. Later ben ik begonnen met dagboeken. Tussen mijn 12e en 18e jaar heb ik dagelijks enorme epistels geschreven.


Ben jij ook zo iemand die op de middelbare school al actief was op de redactie van de schoolkrant?
Nee, niet op de middelbare school. Wel heb ik in mijn studententijd in diverse redacties gezeten. Op primitieve wijze plakten en knipten we blaadjes in elkaar. Knutselen met heel veel typex en wrijfletters. En daarna dagenlang achter gammele stencilmachines. Ik wist trouwens al wel vroeg dat ik journalist wilde worden, zo ongeveer op mijn vijftiende. Hoewel ik toen ook nog andere beroepen voor ogen had - uiteenlopende beroepen als arts, biologisch analist en psycholoog - is de journalistiek toch altijd blijven trekken.

Waarom wilde je journalist worden?
Ik hou van schrijven, dat moge duidelijk zijn. Het is heerlijk om op pad te gaan (voor een interview of een reportage) en daarna daar al schrijvende nog eens je gedachten over te laten gaan. Zoeken naar een goede structuur, mooie beelden en verbanden. Op papier komt er ineens een lijn in allerlei losse dingen. Daarnaast koesterde ik allerlei idealen die ik al schrijvende hoopte te realiseren: de bestrijding van het Grote Onrecht.

Waarom is schrijven zo leuk?
Schrijven is ontdekken: wat is de geschiedenis van iets, welke verbanden zijn er te leggen? Schrijven is ook vorm en inhoud bij elkaar brengen. En met schrijven leg je je gedachten en belevenissen vast.


En de bestrijding van het Grote Onrecht?
Tja, misschien heb ik wel wat teweeg gebracht met al mijn interviews, commentaren en analyses voor de krant, maar dat was meestal voor mij niet zichtbaar. Als je de tongen weet los te maken, is dat al heel wat. Hoewel het leuk is om te ontdekken hoe je het gesprek van de dag kunt bepalen, vond ik dat nooit een doel op zich. Als je met schrijven al iets kunt bereiken, dan zijn het hele kleine beetjes. Maar de behoefte om te vertellen hoe de wereld in elkaar zit, waarom mensen doen wat ze doen en hoe ik daar over denk, die behoefte is niet verdwenen.

Kun je schrijven leren?
Voor een deel wel. Als je je ervan bewust bent dat je niet in één keer een perfecte tekst op papier hoeft te zetten, ben je al een heel eind. Een mooi verhaal vloeit nooit in een keer uit de pen, maar is het resultaat van kleine stapjes: een idee, de eerste globale opzet en de uitwerking. En daarna komt het aan op de afwerking: niet alleen mooier maken, maar vooral ook schrappen.
En verder is het vooral een kwestie van heel veel doen. Hoe meer, hoe soepeler je schrijfspieren worden!

dinsdag 6 december 2005

Recycling-sint

De hoogbejaarde man met zijn rode tabberd zit weer op zijn stoomboot richting Spanje. En nu is het de vraag hoe groot de menigte zal zijn die hem volgend jaar weer op de kade zal verwelkomen. Volgens krantenberichten kalft het aantal Sinterklaasvierders ieder jaar verder af; dit jaar voor het eerst minder dan 50 procent.

Ondertussen lacht in Nederland die Amerikaanse fop-klaas steeds harder zijn bloedeloze ho-ho-ho. En dat terwijl Santa Claus een dubbelganger is van de goedgevige heilige, die Hollandse immigranten een paar eeuwen geleden naar Amerika brachten. De kerstman zoals iedereen hem kent - dat mannetje met bolle wangen, dikke buik en een stel vreemdsoortige rendieren - is in feite een ontwerp van Coca Cola. Een tekenaar van de frisdrankgigant liet zich inspireren door verhalen over Santa Claus, maar liet zijn fantasie wel erg de vrije loop. En met dat commerciële bedenksel zit nu het grootste deel van de wereld opgescheept.

Nederland en Vlaanderen zijn momenteel nog de enige landen waar het Sinterklaasfeest op grote schaal gevierd wordt. De oude Nicolaas wordt overigens nog wel in veel landen geëerd. In Griekenland is Nicolaas bijvoorbeeld de grote patroonheilige.
Maar hier in Nederland lijkt nu dus ook de Kerstman het stokje van Sinterklaas over te nemen. Bizar: onze voorvaderen exporteren Sinterklaas naar Amerika en we krijgen er een slap aftreksel voor terug. Laten we er niet aan meedoen, aan Sint-recycling.

maandag 5 december 2005

Wolkenbillen en grappenpieten

Sinds vanavond weten we ...

.... dat Zwarte Piet witte billen heeft (Dat heeft Niels vanochtend zelf gezien, toen een van de pieten voorover bukte... ''Ze waren zo wit als de wolken!")

.... dat de grappenpiet vanavond een zak met kadootjes voor de voordeur heeft gezet (Dat weten we omdat Niels een signalement heeft: hij droeg een groene veer op zijn muts. De kadootjes waren overigens wel écht!)

.... hoe je een zwarte-pietentoetje maakt. Jasper heeft het recept bedacht: eierkoek met een gezichtje van slagroom en pepernoten.

donderdag 1 december 2005

Dansen op het bladritme

Niet alleen geld verdienen, maar ook iets voor de maatschappij betekenen. Vanuit dat oogmerk doet ons bedrijf mee aan activiteiten op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

In dit sympathieke kader gaf ik gisteren een workshop voor eindredacteuren van clubblaadjes en magazines. Aan vrijwilligers dus, die in hun vrije tijd tijdschriftjes in elkaar knutselen. Het was prachtig om te zien hoe eenvoudige tips ware eye-openers waren. Wat simpele adviezen als 'zorg voor onderschriften bij foto's' al niet kunnen doen! Dansend op het bladritme - een woord dat ik in de workshop gepresenteerd had - gingen ze de deur uit.

Een andere gouden tip was: schrijf over mensen, niet over producten, procedures of processen. Ook in professionele organisaties is dit trouwens een veel voorkomende communicatiefout. Vandaag interviewde ik een topambtenaar die het voor de verandering eens wel goed deed: voor een interview over de aanstaande reorganisatie nam hij ruim de tijd, bewust als hij was van de impact van een artikel bij de medewerkers. Hij sprak steeds over mensen, zocht naar een balans tussen organisatie- en medewerkersbelangen en wist motiverende woorden te spreken voor medewerkers die met de keerzijden van de reorganisatie te maken krijgen.

Alleen mensen kunnen swingen op een bladritme!

Mooiste plekjes van Den Haag

1. Lange Voorhout
In het voorjaar: het beroemde paars-witte krokustapijt.
In de zomer: de Beeldententoonstelling, de antiekmarkt en de Italiaanse ijscoman (deze plek doet me dan altijd erg aan Frankrijk denken: de houten terrasstoeltjes, hotel Des Indes, de brede avenue, de beelden.
In de herfst: een tapijt van goudgele bladeren (met een doorkijkje naar het al even goudgele hotel Des Indes).


2. De Hoftoren (OCW)

Met zijn 142 meter de hoogste 'skyscraper' van Den Haag. Binnen zijn allerlei aparte ruimten, zoals gebedsruimten, sportzalen en 'woonkamers'. Maar bovenal heb je er een prachtig uitzicht over de stad. De toren van het hoofdkantoor van RWS is trouwens een goede runner-up. Van boven zie je pas echt goed hoe groen Den Haag is. En dat je vanuit de stad een direct uitzicht op zee hebt, is helemaal fantastisch!

3. Klein Zwitserland
Sportvelden die in een duinkom liggen: een verborgen oase midden in de stad.

4. Museum Beelden aan Zee
Een stille plek, vooral bijzonder vanwege het uitzicht op het helmgras en de achterliggende golven (je zou niet zeggen dat je hier vlak bij de drukbezochte boulevard van Scheveningen bent). En de mooie beelden natuurlijk.

5. Park Sorghvliet
De historische tuin die bij het landhuis van Jacob Cats hoorde. Dat huis is nu bekend als het Catshuis, ambtswoning van onze premier, maar Cats noemde het Sorghvliet. Alle zorgen van de dichter vervlogen er kennelijk. En dat is nog steeds zo. Prachtige oude bomen, romantische 17e eeuwse boogbruggetjes over de Haagse Beek, mooie open weiden vol vlinders.

6. Oud Scheveningen

Niet de drukke en verpeste boulevard, maar het oude vissersdorp dat landinwaarts ligt. Nostalgische 19e eeuwse huizen met veranda's (alsof Eline Vere hier ieder moment voorbij komt wandelen). Ook prachtig: het Westbroekpark met de rozentuin en de nabijgelegen villa's, vooral die met de organische architectuur van Rudolf Steiner.

Reality-styling

Mijn interview met de minister wordt volledig voorgekauwd. (''U kent mijn vragen al", zei ik bij mijn inleiding. Daar moest ze om lachen. Met een blik op de stapel antwoorden voor haar neus zei ze: "Maar ik ga me niet aan deze antwoorden houden hoor!" Het ijs was gebroken.)

Als een Bekende Nederlander vis op de markt haalt, heeft een verantwoorde vrijetijds-outfit aan, die uitgezocht is door zijn styliste. (De stylist controleert alles: niet alleen zijn kledij, maar ook zijn gewicht, zijn auto, zijn accessoires, zijn houding, zijn spraak, zijn vrijetijdsbesteding. Alles draagt immers bij aan het uitgekiende imago. Zou er een imago-plan-van-aanpak bestaan?)

Het goede doel dat ons zo sympathiek om steun vraagt, is bedacht en gearrangeerd door marketingspecialisten. (Er zijn uitgebreide studies gedaan wanneer wij ons betrokken voelen bij ontwikkelingslanden en wanneer wij bereid zijn de portemonnee te trekken).

De professionals, kortom, hebben het heft in handen genomen. Zij stylen, managen en verfraaien alles. Hoe weten we nog wat ''echt" is?

maandag 28 november 2005

Hoort wie klopt daar kind'ren?

Niels kan zijn gevoel voorspellen. Op zaterdag kondigt hij aan dat hij zondagmiddag ná de lunch gelukkig zal zijn. Toevallig precies het tijdstip dat Sinterklaas ons huis met een bezoek vereert.


Daar is wel een grondige voorbereiding voor nodig, want geluk komt er niet zomaar. Zorgvuldig regisseert hij hoe onze woonkamer versierd moet worden. Jasper blaast de ballonnen op, ik mag er een knoopje inleggen en hij geeft aanwijzingen waar alles opgehangen moet worden.

Als op zondagmiddag ons huis volstroomt met buren, zit hij rustig te wachten op zijn blauwe kinderstoeltje. Het tumult om hem heen brengt hem op geen enkele manier van de wijs. Hij zit klaar voor het geluk dat hem weldra in alle weldadigheid ten deel zal vallen.

Ondertussen balanceert Jasper tussen geloof en twijfel. Dat rare verhaal over Zwarte Piet die zich door de schoorsteen laat zakken, weigert hij voor zoete koek te slikken. Bij ons zit er een doek in de haard tegen de tocht. En papa en mama vergeten ieder jaar die doek te verwijderen om het verhaal geloofwaardig te houden. Maar ook als ze dat wel zouden doen, is er altijd nog dat kleine pijpje plús dekseltje bovenop de schoorsteen, waar Zwarte Piet onmogelijk doorheen kan (tenzij hij Barbapapa is). Niemand hoeft Jasper te vertellen hoe ons dak er precies uitziet.


De vraag hoe de chocolade muizen en ander verwenspul dan wel in de schoenen belanden, houdt hem zeer bezig. Na uitvoerige discussies met Niels is hij uiteindelijk tot de conclusie gekomen dat Zwarte Piet een ijzerdraadje moet hebben. Daarmee kan hij alle voordeursloten open peuteren! Hij heeft nog wel even gecheckt bij mij of wij iedere avond de knip op de voordeur dichtdoen. Ja, zei ik argeloos. Dat levert weer een nieuw raadsel op...

De Sint die bij ons thuis op bezoek was, vertoonde grote verschillen met de 'echte' Sinterklaas, die dagelijks in het Sinterklaasjournaal optreedt. Een kritische opmerking van Jasper bleef dan ook niet uit. Zo gek dat deze Sint een bril op heeft. Gelukkig wisten we ons hieruit nog net te redden: die bril heeft Sint nodig om uit het Grote Boek te lezen. Dat Sinterklaas wel precies wist dat hij net met judo begonnen was, maakte weer een hoop goed. En de geloof-bonus in de vorm van cadeautjes natuurlijk ook!

Toch zal hij volgend jaar ongetwijfel tot het leger ''ingewijden" behoren, die het geheim van Sinterklaas kent. Dan kan hij zich verkneukelen om de kleintjes die de verklede man met zijn aanplakbaard nog serieus nemen.

Maar in de directe confrontatie met de goedheiligman geschieden wonderlijke dingen. Diverse papa's en mama's raakten gisteren weer helemaal in de ban van de oude man met zijn anachronistische mijter en tabberd. Vol ontzag haalden we de levende legende in en zongen nog harder dan de kinderen de oude Sinterklaashits. Menige ingewijde viel terug in de goedgelovigheid van zijn kindertijd. En dat niet alleen, omdat we door het wachten licht beneveld waren geraakt door de Glühwein...

zaterdag 26 november 2005

Gelukslelletje

De bekende Pavlov-reactie is een zeer krachtig psychologisch mechanisme. Denk aan aardbeien en je krijgt, net als Pavlovs hond, speeksel in je mond. Je hoort een dringende alarmbel en je verlaat het pand (of je denkt: alweer een oefening).

Conditionering kan ook rare trekken gaan vertonen. Als je ooit door een zwarte pitbull bent aangevallen, kun je ook bij het zien van een andere zwarte hond angstig worden, al is het een klein schoothondje. Mensen die oorlogsgeweld van nabij hebben meegemaakt, worden bang van vuurwerk of andere knallen.

Maar je kunt er ook iets moois mee doen. De klassieke conditionering van Pavlov kun je namelijk gebruiken om mensen te leren een geluksgevoel op te roepen als de feitelijke omstandigheden daar geen directe aanleiding voor geven. Elke keer als je je gelukkig voelt, conditioneer je jezelf door telkens in je oorlelletje te knijpen. Je gaat dus dat kneepje associëren met een geluksgevoel. Uiteindelijk hoef je alleen maar in het lelletje te knijpen en je roept dat gevoel weer op. Een knopje voor geluk. ....Handig!

Er zijn wel een aantal voorwaarden om een goede koppeling tot stand te brengen.
  • Het geluksgevoel en het kneepje moeten vlak na elkaar plaatsvinden
  • Hoe vaker de koppeling tot stand gebracht wordt, hoe beter het resultaat
  • Hoe sterker het geluksgevoel, hoe beter het effect.
Tja, ik vrees dat het "geluksgevoel" niet zo gemakkelijk naar je hand te zetten is als de bel die Pavlov gebruikte om zijn hond te laten kwijlen.

vrijdag 25 november 2005

Spaanse pepernotensoep

Soep is troostrijk, eten dat uitgevonden is om samen te delen. In de geest van Sinterklaas hierbij mijn recept van Spaanse pepernotensoep. Rood natuurlijk, net als Sints mijter.

Spaanse pepernotensoep

Ingrediënten voor een soep voor 8 pers:

250 g rundergehakt
1 ei
3 el paneermeel
zout
1 el koek- en speculaaskruiden
3 blokjes runderbouillon
2 pakjes tomatenpomodori
1 blik gepelde tomaten
4 rode uien, gesneden
4 el kleine pastavormpjes
olijfolie
2 teentjes knoflook

Maak van het gehakt, ei, zout, paneermeel en de koekkruiden kleine gehaktballetjes. Maak ze een beetje plat, net als pepernoten. Bak ze in olie bruin. Dit gaat heerlijk ruiken!
Bak in de soeppan de kleingesneden uien. Voeg pakjes tomatensaus, tomaten, bouillonpoeder en knoflook toe. Schenk er water bij totdat de soep de gewenste dikte heeft bereikt. Voeg de pastavormpjes toe en laat de soep nog 10 minuten doorkoken. Daarna de gare gehaktballetjes toevoegen. Op smaak brengen met zout en peper, uiteraard.

Hoort de wind waait...

...hier in huis zelfs waait de wind.

In het kustgebied komen zware tot zeer zware windstoten voor, meldt het KNMI, dat dan ook een weeralarm voor extreme weersomstandigheden heeft afgegeven. Een westerstorm met hagel, natte sneeuw en windstoten tot 120 km/uur.

Toch heb ik me buiten gewaagd, bijna onherkenbaar onder de capuchon. Hagelstenen vliegen je om de oren. In de winkelstraat is bijna geen mens te zien. Maar de bloemen- en groentenkramen hebben gewoon hun spullen uitgestald. En de zwerver zit, weggedoken onder een enorme paraplu, zoals gewoonlijk zijn krantje te lezen.

Bij de bloemenwinkels staan hyacinten opgesteld, die bijna uit de knop komen. En de bakker heeft aardbeientaart in de winkel staan. Er klopt niets meer van de traditionele seizoensindeling.

Om me heen hoor ik mensen vertellen dat ze last hebben van winterdepressies. Het koude jaargetijde dat alleen maar sombere buien oproept en bestreden dient te worden met een winterslaap (of een reisje naar een zonnig eiland).
Ik heb het zelf evenmin begrepen op al die nattigheid en al helemaal niet op koude. Toch vind ik dit hondenweer heimelijk eigenlijk ook wel leuk. Mezelf standhouden in de onverwachte windvlagen, de striemende regen de rug toekeren, de snijdende hagel voelen op mijn dikke jas: ondanks alles je door dit woeste weer niet door uit het veld laten slaan, dat is een heerlijk gevoel.

Een verzameling verzamelingen

1. Traditionele verzameling
Een collectie van bijzondere spullen of van dingen die samen een geheel vormen. Postzegels en munten natuurlijk, maar ook zilveren theelepeltjes, knuffelberen, kikkers, etc. Leuk is de verzameling van mooie woorden: www.vanoostendorp.nl/mooistewoorden/lijst.php

2. Verzameling van losse spullen
Allerlei losse voorwerpen, tekeningetjes, aantekeningen, knipsels en andere zaken, die op een of andere manier intrigeren, belangrijk zijn of dat kunnen worden. Een verband is er niet. In de Wonderkamers in het Gemeentemuseum was een filmpje van de kunstenaar te zien die op die manier verzamelde. Als ze later terugbladerde of door losse spullen woelde, dan ontstond er altijd wel een ingeving of een verband, dat tot een kunstwerk leidde.

3. Verzameling van je eigen kunstwerken
Wederom in het Gemeentemuseum is de Frik Collectie te zien. Kunstenares Helen Frik verzamelt haar eigen kunstwerken vanuit het besef dat een individueel kunstwerk een meer veelzijdige betekenis krijgt door het in de context van haar andere tekeningen te beschouwen. De verzameling dient dus als referentiekader voor andere (nieuwe) projecten.

4. Verzameling van nietszeggende plaatjes
Fotograaf Peter Piller (expositie in Witte de With, Rotterdam) verzamelt niets zeggende foto's en uitgeknipte beelden van zichzelf en van anderen. Die sorteert hij op opmerkelijke overeenkomsten. Foto's van internetcafés laten bijvoorbeeld allemaal rare pijlen zien. Een verzameling foto's van een webveiling laat zien hoe mensen lege granaathulzen gebruiken. De context doet er niet toe, het beeld zelf is het enige dat telt, vindt hij. "Kijk zelf, en ontdek je eigen verhaal." Meer op www.peterpiller.de

5. De wiskundige verzameling
Zie www.nl.wikipedia.org/wiki/verzameling

6. De zinloze verzameling
Fotograaf Niek Narings legt verloren handschoenen vast. Lonely Gloves, noemt hij ze. Zonder de een is de ander waardeloos. Hij registreert ze in dramatische poses, die aan platgereden wild doen denken. Dat roept een gevoel van melancholie op om de andere helft. Verder is deze onderneming volkomen zinloos.

7. Etc. (Een verzameling is nooit af)

donderdag 24 november 2005

Virtueel kindje

Overal om ons heen worden Eccky's geboren. Virtuele kindjes, 'aangemaakt' door twee ouders die daarvoor hun DNA-materiaal aanleveren. Je moet van te voren een jongens- en een meisjesnaam bedenken, want je weet immers van te voren nog niet welk geslacht de baby heeft. (Raar trouwens: wel de technologie gebruiken om een Eccky te maken en ondertussen de apparaten negeren om het geslacht van de baby vast te stellen...)

Het kind heeft de uiterlijke kenmerken en karaktereigenschappen van beide ouders. Via MSN Messenger en je mobiel voedt je samen het kindje op, geeft hem/haar nieuwe kleren, speelgoed en (hopelijk) wat te eten. Wel snel zijn, want zijn leventje is maar zes dagen. En daarmee is ook de ''wegwerpbaby" ontstaan. Want mocht het wezentje ondervoed raken, dan maak je gewoon een nieuwe.

Op het eerste gezicht is de Eccky leuk speelgoed, maar het biedt ook verregaande advertentiemogelijkheden. Het kind kan eindeloos zeuren om een mobieltje, maar dan natuurlijk wel van een bepaald merk. En wat nog riskanter is: via het doorgeven van allerlei persoonlijke gegevens (onder het mom van ''DNA-materiaal") geven papa en mama zich helemaal bloot. Klaar om bestookt te worden met nóg meer advertentieboodschappen. Zeker jonge spelers, die zich aan dit virtuele ouderschap wagen, zullen zich hiervan nauwelijks bewust zijn.

Het wordt ook een leuke versiertruc trouwens: "Zullen we samen een Eccky maken?"

woensdag 23 november 2005

Blauwe regen



Op de website www.wonderkamers.nl, die bij de expositie van het Gemeentemuseum hoort, kun je een persoonlijkheidstest doen. Daar kun je je voorkeuren voor bepaalde stukjes uit een schilderij aangeven. Mijn voorkeur ging (weinig verrassend) uit naar het schilderwerk Blauwe Regen, een werk van Claude Monet uit 1925. Dat daar een fantasierijke persoonlijkheid bij hoort die zijn keuzes op gevoel maakt, ligt dan wel voor de hand...

Zeegordijntje en andere wonderen

Als je een film van zeegolven op zijn kant projecteert of schuin, is het geen deinende blauwe zee meer, maar een bewegend gordijntje.

Dat was één van de beweringen van kunstenaars, die een inkijkje gaven in hun werkwijze. Behalve de zeekunstenaar waren de beroemde filmbeelden te zien van Karel Appel die een woeste verf-explosie loslaat op een enorm doek. Marlene Dumas, die op kleddernatte vellen papier zwarte inkt laat uitvloeien en zo onverwachts tot intrigerende aquarellen komt. Armando die een uiterst somber doek maakt (Wandwald) en daarbij kijkt alsof het een diepgevoelde innerlijke noodzaak was om deze zwarte vlakken te schilderen. En Jack Pollock, die de verf direct uit blikken laat druppelen. Door kwasten te negeren als het vanzelfsprekende instrument van de kunstenaar, heeft hij kunstgeschiedenis geschreven. Fascinerend om naar te kijken.

En dat waren alleen nog maar de atelierfilmpjes in de Wonderkamers, de kelder van het Gemeentemuseum. In dit labyrinth dwaal je moeiteloos urenlang rond, van de ruimte vol bouwtekeningen van Berlage tot het spiegelpaleis vol popperige prinsessenkleding. Iedere ruimte is weer anders; over elke kamer is uitvoerig nagedacht.

Om jongeren te interesseren voor kunst heeft het Gemeentemuseum een soort open depot ingericht met de meest uiteenlopende voorwerpen. Een routebeschrijving is er niet, laat staan een chronologische of een kunsthistorisch verantwoorde inrichting. Er zijn alleen enkele touchscreens, waar de gebruikelijke namen van kunstenaars en titels terug te vinden zijn.

Wel zijn er enkele thema's, zoals de kleuren rood, blauw en geel. De knalrode jurk van Fong Leng voor Mathilde Willink staat er zusterlijk naast een opblaaspop. Ook zijn allerlei uiteenlopende en vaak vreemdsoortige voorwerpen over vrouwen, mannen, kinderen en dieren gegroepeerd. Dierenbeelden uit allerlei culturen staan in een optocht achter elkaar, alsof de Ark van Noach zojuist is opengegaan.

Schatten zijn er zeker te vinden in de Wonderkamers. In één van de vitrines blinkt het goud je van alle kanten tegemoet. Maar het leuke is dat het Museum ook nep en klatergoud laat zien.

In de veiling, waar je prijzen van 'kunstwerken' kunt raden, word je helemaal op het verkeerde been gezet. Een miniatuurtje blijkt een onbeholpen schilderijtje van twee euro te zijn, gekocht op de rommelmarkt. Een fotoportret is bij nader inzien een zeer bewerkelijk en kostbaar kunststuk. En het museum heeft het zelfs aangedurfd een vervalste collage van Klimt erbij te hangen. Ziet er leuk uit, maar is geen cent waard.

De theatrale expositie gaat uiteindelijk over allerlei vormen van creativiteit. En die creativiteit hoeft niet volkomen origineel te zijn, maar kan ook voortbouwen op ideeën van anderen. Zoals Richard Hutten, die een eigen versie ontwierp van de Rietveldstoel. Een heruitvinding van de uitvinding met moderne vezels als stoffering. Deze Huttenstoel zag ik later terug in de Brasserie van het museum.

In dit hol van associaties, waar je gemakkelijk je gevoel van ruimte en tijd kwijt raakt, kun je allerlei losse flarden aan elkaar weven. Het eindresultaat van die dwaaltocht is onvoorspelbaar. Het is een amusant spelletje 'Ik zie ik zie wat jij niet ziet', want niemand ziet hier hetzelfde. Maar dat kijken zonder leidraad biedt wel veel inspiratie. Ga maar kijken, er staat niet wat er staat.

Gezien: Wonderkamers, Gemeentemuseum Den Haag, permanente expositie


dinsdag 15 november 2005

Blauwe periode

Hoe kom je aan inspiratie? Picasso dompelde zijn geest volledig onder in één kleur of onderwerp. Hij ging bijvoorbeeld de straat op en richtte zich op alles wat blauw was. Daarna liet hij het even rusten en nam plaats achter de schildersezel. Daar stroomde alles eruit.

Ik beleef momenteel mijn blauwgestreepte periode.


vrijdag 11 november 2005

Bijna dertig lampionnen


Tevreden kindersnoetjes, enthousiaste ouders, vertederde ouderen. De Sint Maartenoptocht door onze straat was een groot succes. Bijna dertig kinderen deden mee. Daarna nog een afsluitende borrel bij de vuurkorf. Volgend jaar weer!

donderdag 10 november 2005

Vogels mogen wel een nestje maken

Deze week ontmoette ik een Chinese vluchteling. Ooit was hij chef-kok in een groot staatshotel annex restaurant in zo'n Chinese metropool, die daar betiteld wordt als een 'middelgrote stad'. Daar leidde hij een gelukkig bestaan met zijn vrouw en zoontje. Geen enkele reden om de benen te nemen

Een politieke rebel was hij zeker niet. Wel behoorde hij tot de grote massa geïnteresseerden, die tijdens de betogingen in 1989 op de achtergrond bleven, maar wel verlangden naar een democratischer toekomst voor China. Ook was hij aanwezig op de studentendemonstratie op het grote plein in zijn stad, toen de politie op 3 juni 1989 het plein schoonveegde. Hij vocht zich los en raakte daarbij met een klap het gezicht van een agent. Eén fatale fout, die hem kwam te staan op vijftien jaar dwangarbeid.

Door een toevallige omstandigheid wist hij na een paar jaar uit het kamp te ontsnappen. Een beslissing die hij in één seconde moest nemen, maar die zijn leven opnieuw een hele andere wending gaf.

Mensensmokkelaars brachten hem via allerlei onwaarschijnlijke omzwervingen in 1993 naar Nederland, waar hij asiel aanvroeg. Op dit moment loopt de procedure naar aanleiding van zijn vierde asielverzoek. Na twaalf jaar weet hij nog steeds niet waar hij aan toe is. In ieder geval kan hij nooit meer terug naar zijn geboorteland, want dan belandt hij regelrecht weer in de gevangenis. Of wacht hem wellicht de doodstraf.

Niet terug naar China en wellicht ook geen nieuw bestaan in Nederland. De man zit volkomen klem. Vogels mogen een nestje maken, zei hij met trillende onderlip. "Maar ik mag als mens nergens thuis zijn. Een normaal mens zou nooit zomaar vrouw en kind achterlaten als daar geen gegronde reden voor is."

Achteraf gezien heeft hij spijt van zijn vlucht uit het strafkamp. "Als ik niet ontsnapt was, zou ik in China nu mijn vijftienjarige straf uitgezeten hebben. Dan kon ik weer terug naar mijn gezin. Nu bestaat de kans dat ik ze nooit meer terug zie.”

Hoe triest kan een lot zijn.

woensdag 9 november 2005

Verkenningstocht


Een nieuwe stad, een nieuwe ontdekkingsreis. Lopen door steegjes en straatjes die je nog niet kent. Waar is een goede bakker met versgebakken pompoenpittenbrood? Waar zit een ouderwetse spijker- en schroevenwinkel? Het was een mooi lunchgesprek vandaag over dit onderwerp. Er blijken nog meer mensen te zijn die dol zijn op het verkennen van onbekende plekjes. En desnoods bereid zijn om te verhuizen, zodat ze weer toerist zijn in eigen stad.

Een mooie leidraad voor een verkenningstocht: als iedereen rechtsaf slaat, ga ik linksaf.

Vingeroefening voor een creatief manifest


Weelderig, maar strak
Schatgraven, want in de d i e p t e is nog meer te lezen
Smakelijke bling bling kleuren
Vrolijke nostalgiegeuren
S w i n gende sauzen
Ronde afsluiting
met doordachte versiering
Maar nog zonder slogan

maandag 7 november 2005

Verdwenen plein

Vandaag maakte ik een rondwandeling met twee mensen, die zich inzetten voor buurtonderhoud en jongerenwerk op een plein in de Schilderswijk in Den Haag. In de statistieken is dit de armste plek van Nederland.

Alleen, de naam van dat plein is nergens te vinden. Niet op het plein, niet op de routeplanner. De omliggende straten langs het grasveld dragen dezelfde namen als de straten die op het plein uitkomen.

De jongerenwerker vertelt wat er aan de hand is. De straatnaambordjes van het plein zijn verwijderd. Weggepoetst, in de hoop dat het plein zelf ook van zijn slechte naam af zou komen. Van oudsher wordt deze plek al geassocieerd met rottigheid en tuig.

Tevergeefs natuurlijk, want met het weghalen van de naam is de overlast niet weg. Marokkaanse moeders durven hun kinderen hier niet alleen naar school te laten gaan, omdat die kleintjes getreiterd worden door oudere Marokkaanse jongens. En ook de gesluierde moeders kunnen niet rustig over straat. Zij krijgen naar hun hoofd geslingerd dat ze binnen moeten blijven zitten om ''brood te bakken".

Soms is de werkelijkheid nog bizarder dan dat je zelf zou kunnen verzinnen.

Zaterdagochtendgevoel


Mijn gouden minuten zijn iedere week twintig keer zestig seconden lang. De lengte van de wekelijkse fietstocht met Niels naar de binnenstad. We zeggen allebei niets. Hij, omdat hij het te druk heeft met het bekijken van de grote watervogels langs de grachten. Ik, omdat ik te zeer in beslag genomen word door mijn gedachten.

Als de zaterdagochtend één kleur zou hebben, dan is het goudgeel. Even goud als het ritselende bladertapijt, waar mijn wielen doorheen rijden. Eén regenbui er overheen en de prikkelende geur van versterving zal eruit opstijgen.

De muziek die erbij hoort, zijn flarden gospels. Iedere zaterdagmorgen zien we donkere gelovigen de trappen afdalen van de Kerk van de Zevende-dags Adventisten. Dit is nog maar de zesde dag, dus vandaag gebeurt er (nog?) niets.
De brede toegangsweg tot het winkelcentrum ligt er zonovergoten en verlaten bij. De voormalige gracht wordt ingrijpend gerenoveerd en is daarom slechts beperkt toegankelijk voor verkeersgebruikers. Maar omdat er nu toch nauwelijks auto’s zijn, kan ik mij iedere week ruime slalommen veroorloven om tegen het verkeer in mijn doel te bereiken.

In het nog stille stadscentrum hebben alle winkelketens besloten massaal ‘verleiding’ tot najaarsthema uit te roepen. Bonbons, satijn, stoffen vol glimmende versierselen en andere blingbling zorgen overal voor verlokkingen. Het maakt niet uit, want de laagstaande zon verblindt me. Alle glinsterende kleuren vloeien als een kaleidoscoop ineen.

De magie van de zaterdagochtend is gelukkig een goed bewaard geheim.

donderdag 3 november 2005

Wonen in een bluebox


Vandaag daalde ik af naar de onderste sport van de woonladder. Ik was op bezoek bij drie drugsverslaafden met ernstige psychiatrische problemen, die in laatstekanswoningen ondergebracht zijn. Die ervaring liet zich met één woord samenvatten: bizar.

Omdat de bewoners in geen enkele woonvoorziening te handhaven zijn, wonen ze hier bij elkaar in prefab woonunits. Wooncontainers of portocabins, waar nauwelijks iets aan te vernielen valt. In welzijnsjargon heten dit soort units laatstekanswoningen voor moeilijk plaatsbaren, de volksmond spreekt over hufterhutten. Op de plek waar ik was, hebben ze de gedaante aangenomen van helblauwe betonnen dozen, even groot als een stacaravan.

Het pleintje waar de vier woonunits omheen gebouwd zijn, heeft veel weg van een surrealistisch theater. De bewoners komen om en om naar buiten, alsof ze beurtelings een optreden verzorgen. In rap tempo vertellen ze flarden van hun treurige levensverhalen, vol drugs, manisch-depressiviteit, zwerftochten door verre landen, kwijtgeraakte familieleden. Deurtje open, deurtje dicht.

Riders in the Storm

Muziek is de enige rode draad. Bewoner één zet zijn geluidsapparatuur buiten en laat Riders in the Storm van de Doors klinken. Hij zet er een plastic stoeltje bij en geniet van de warme najaarszon. Als hij zijn medicijnen moet gaan slikken, neemt zijn buurman het stokje over. Er volgt een stortvloed aan verhalen, die doorspekt zijn met liedteksten van Bob Marley en Bob Dylan. Bewoner drie beroert de snaren van zijn electrische gitaar en mijmert over zijn roemruchte verleden als bandlid.
Zijn dit de gevreesde plegers van extreme overlast? Eerder een groep betreurenswaardige randfiguren, die hun bestemming in dit leven nooit bereikt hebben. De meegereisde fotograaf, die ook ervaring heeft als documentairemaker, ziet er een film in, waarin de begeleidende muziek meteen al klopt.

Natuurlijk willen ze hun doorleefde en ingevallen gezichten best op de foto laten zetten. Maar eerst trekken ze wat nettere kleren aan, doen een gebit in en halen een kam door de lange touwige haren. En natuurlijk wil bewoner drie ook best zijn woonunit laten zien, maar pas na een grondige schoonmaak. Hij gaat ijverig aan de slag met grote vuilniszakken - al even helblauw als de woningen - en veegt tot slot zelfs de gevallen herfstbladeren van zijn stoep weg.
Later blijkt dat hij nóg een reden heeft om bezoekers niet meteen binnen te laten, want de ex-zwerver heeft zichzelf ontpopt als huisbaas. Alle extra inkomsten zijn welkom om de drugs te financieren. Zijn onderhuurder sluit zich op in de badkamer en laat zich twee uur lang niet meer zien. Ook bij een andere bewoner trekken twee schichtige personen zich schielijk tussen de coulissen terug. ´Hij wordt gezocht voor doodslag´, vergoeilijkt de hoofdhuurder dit vluchtgedrag. Op de eettafel blijven velletjes aluminiumfolie met bruin poeder onberoerd achter.

Vrijstaat

Het idee dat overlastplegers verbannen moeten worden naar de rafelranden van de stad, heeft hier totaal verkeerd uitgepakt. De bewoners hebben een aantal jaren gebivakkeerd op een bedrijventerrein, ver van de bewoonde wereld vandaan. Maar dat centrum ontpopte zich als vrijstaat, waar drugsdealers af- en aan liepen. Hulpverleners werden agressief bejegend met honden en durfden er niet meer heen.
Afgelopen voorjaar werd een nieuwe plek gevonden in de stad. Er is volop zorg nodig om 'Tokkietown' niet opnieuw te laten verloederen. Een hele stoet hulpverleners beheert de financiën van de bewoners, zorgt dat de boel een beetje schoon blijft en verleent psychiatrische hulp. Op allerlei manieren houden ze het gehavende bestaan van de verslaafden een beetje bij elkaar.
Er is geen enkele illusie om deze bijna bejaarde junks van de drugs af te helpen. Het enige doel is om de boel leefbaar te houden. En dat is al lastig genoeg. Zo mogen de bewoners wel drugs gebruiken, maar dat betekent natuurlijk ook dat er aanloop van dealers is. En die geven weer veel overlast. Hoe het precies moet, weet niemand. Deze stad kan in ieder geval nog lang geen succesverhaal vertellen.

Buurtjongens

De bewoners zelf lijken de omwonenden geen problemen te bezorgen. Bizar genoeg is het omgekeerde hier wel het geval. Een groep klierende jongens uit de buurt kiepert flessen met urine naar binnen en pleegt vernielingen. De badkamer van de woonunit is geheel hufterproof gebouwd, behalve dan het raampje waar de pestende jongens stenen doorheen gekeild hebben. Triest. Dat raam is dus sinds kort beschermd met tralies.
Het omringende hekwerk is inmiddels versterkt met een betonnen muur en camera’s. Binnenkort zal er ook nog prikkeldraad op gelegd worden. Beschermd wonen voor afgeleefde junks, die in hun leven al menige periode achter de tralies hebben doorgebracht.
Achter dit hek kan het er juist heel gemoedelijk aan toe gaan, laten de bewoners weten. Laatst zaten ze er met een hele club. Biertjes erbij, een lijntje coke, een beetje barbequen. 'Ik woon prima in mijn bluebox. Meer dan dit heb ik niet nodig.'
Bij het afscheid springen de honden Lady en Joey stoeiend om ons heen. Lady heeft net een van de vage bezoekers in de hand gebeten, maar onze vingers ontsnappen gelukkig aan haar aandacht. 'Ze willen gewoon een beetje aandacht', zegt hun eigenaar. 'En een beetje liefde. Net als ik.'

Hittegolf


Alweer een temperatuur-record gebroken vandaag. Achttien graden in november. Toch wel leuk, dat broeikaseffect.

woensdag 2 november 2005

Top 2000

Ik heb net gestemd op de Top 2000. Veel jeugdsentiment, veel ballads, zie ik.

Dit is mijn lijstje:
1. ABBA - The winner takes it all
2. David Soul - Don't give up on us
3. John Miles - Music
4. Robbie Williams - Feel
5. Olivia Newton John - Hopelessly devoted to you
6. Paul Simon - Graceland
7. Al Stewart - Year of the cat
8. Barbra Streisand - Memory
9. Bette Midler - The rose
10. Billy Joel - She's always a woman

maandag 31 oktober 2005

Knip- en plakwerk

Met internet als een oneindige informatiebron is knip- en plakwerk voor artikelen, boeken en werkstukken heel gewoon geworden. Een knipselcultuur.
Om creatief te zijn, helpt het om mooie vondsten te verzamelen en zo mogelijk te hergebruiken. Een mooie die ik graag binnenkort eens wil gebruiken is homo zappiens. Sputtermacht, het souterrain van de woningmarkt en de gromfactor zijn ook erg mooi. Niet origineel dus, maar een woord een plek in een nieuwe context geven.
Is dat plagiaat? In feite wel. Hitchcock ging zelfs nog een stapje verder. 'Stijl is zelfplagiaat', zei hij. Eigenlijk zou je jezelf steeds moeten vernieuwen, nooit in herhaling vervallen, om werkelijk tot iets nieuws te komen.
Maar je laten inspireren door anderen, dat kan wel. Bijvoorbeeld door Stephen Emmer, die tunes voor televisieprogramma's maakt. Hij stopt in iedere tune zijn 'handtekening'; een grapje of een geluid van een alledaags ding in plaats van een 'officieel' instrument. Het lijkt me spannend om zoiets ook in teksten te doen.
Stephen Emmer had eens een hoge frequentie in een tune van een programma gestopt, die alleen voor honden waarneembaar was. En de kijkers maar verbaasd zijn dat de hond telkens bij dat programma aansloeg. Kijk, dat is grappig.

Toch nog een mooie van Loesje, in de recycling.

'Met mijn gedachten ergens anders, ben ik altijd onderweg'

Wicky de Viking


Wicky de Viking is een van mijn helden. Hij begint niet meteen zoals zijn vader met stenen te sjouwen, maar gaat eerst even op een heuveltje liggen, naar de wolken staren, wat onder zijn neus kriebelen en dan ineens.... Sterretjes!
Die stenen sjouwt hij vervolgens niet zelf, maar hij bouwt twee bomen om tot katapult. En hij laat vervolgens die reuze-katapult het werk doen. Geweldig!

Creatief denken is het resultaat van allerlei complexe verbindingen die in je hersenen worden gelegd. Hoe meer soorten verbindingen je kunt leggen, hoe beter het resultaat. Dat betekent dus dat je ideeën de kans moet geven om op te borrelen. Dat had de aloude Wicky dus uitstekend in de gaten.

Halloween of Sint Maarten?

Morgen is het Halloween; een Amerikaans feest dat snel Nederland veroverd heeft. Zitten we te wachten op alweer zo'n Amerikaans feest? Ik denk het niet, al is het alleen maar omdat we - op griezelige uitdossingen na - we nauwelijks weten hoe we Halloween zouden moeten vieren. Pompoenen OK, maar gaan we ook aan de pompoensoep? En Trick or Treat? In het Engels soms, of is er al een Nederlandse variant? Ik kan het me nauwelijks voorstellen.
Daarbij, we hebben ons eigen najaarsfeest: Sint Maarten. Met pompoenen, lichtjes en een hele reeks (historische) liedjes. Kijk maar op www.pinkelotje.nl. Ik heb trouwens wat met lichtjes: het licht overwint de duisternis. Een universele wens, kijk maar naar het Kerstfeest en het Hindoestaanse Diwali-feest.
Sint Maarten, oorspronkelijk katholiek, is in ieder geval oer-Hollands. Bij ons in de buurt zijn helaas slechts kleine groepjes kinderen die met een lampion de straat op gaan. Wat mij betreft komt daar verandering in. En mijn kinderen doen mee. Binnenkort verspreiden ze een brief in de straat, waarin ze hun komst op vrijdagavond 11 november aankondigen. Wie het leuk vindt dat ze aanbellen, kan dat met een kaars voor het raam of bij de deur kenbaar maken. En de brief bevat ook een oproep aan alle andere kinderen in de straat om mee te doen, zodat er hopelijk straks een sliert van kinderen door de straat schuifelt.
Dat suffe liedje - Sinte Maarten, Sinte Maarten, de koeien hebben staarten... - vraagt trouwens ook om verandering. Op dezelfde website Pinkelotje vond ik veel leukere liedjes. Onder andere deze:
Dag mevrouw en dag meneer,
He, hallo, daar ben ik weer
Met mijn la-la lampion
Van pompoen of van karton
'K zing een liedje, mooi is dat
Als ik klaar ben, krijg ik wat
(melodie: altijd is Kortjakje ziek)

Zo, met die laatste zin weet ook meteen iedere toehoorder wat de bedoeling is van de avondlijke strooptocht! Ik ben benieuwd!

Begin bij het begin

Ik ben begonnen in het boek Laat je creativiteit zien, De geheimen van een creatief talent, van Rob Bevan en Tim Wricht. Begin ergens, begin nu, adviseren ze. Dat advies neem ik met deze weblog ter harte. Het is nog een beetje eng - wat haal ik me op de hals? - maar het voelt ook goed.

Smile!


Een foto in de lachspiegel van de Efteling. Smile!