dinsdag 30 maart 2010

Verras jezelf met iets onverwachts


Breek jezelf los uit de dagelijkse routine en doe iets onverwachts. Daarmee verras je jezelf met een nieuw idee.

Een mens verzandt snel in routines. Voor het overgrote deel is dat erg handig. Stel je voor dat je iedere dag opnieuw moet uitvinden hoe je moet tandenpoetsen! Maar om op nieuwe gedachten te komen, is het niet erg productief. Oude gewoonten leiden tot bekende gedachten.

Helaas valt het niet mee om onze ‘denkroutes’ van baan te laten veranderen. Onze gedachten nemen meestal de gebaande paden in de hersenen, juist omdat die zo lekker uitgesleten zijn. Als je poogt je gedachten een andere kant op te sturen, glijden ze er als vanzelf weer in terug.

Om te zorgen voor nieuwe gedachte-wegen moet je nieuwe dingen ondernemen. Het liefst dingen die onverwacht zijn en die je gedachten op een nieuw spoor zetten. Het is meestal erg leuk om te doen. Het enige wat je er voor over moet hebben, is tijd die je jezelf gunt om te gaan freewheelen. En dat is juist het moeilijkste, weet ik uit eigen ervaring.

Gelukkig hoeft het niet te gaan om grootse en meeslepende activiteiten, zoals parachutespringen of een expeditie naar de Noordpool. Ook kleine veranderingen in je dagelijkse routine kunnen al enorme verschillen opleveren. Alles wat nieuw is, prikkelt het brein tot het maken van nieuwe verbindingen. Deze week ga ik een gratis lunchconcert bezoeken in de stad. En wat doe jij?

1. Laat het toeval je route bepalen
Dat kun je doen door een willekeurige passant te volgen. Het is niet de bedoeling hem of haar lastig te vallen, kijk alleen waar zijn of haar route heen gaat. Of gooi een muntje op. Kop is rechts en munt is links. Laat zo het toeval je route bepalen. Deze methode slaat bij onze kinderen erg aan.

2. Doe iets verrassends in je eigen omgeving
Hang gedichtjes op tussen de kaartjes met Te Koop en Gevraagd in de supermarkt. Schrijf mooie spreuken op de stoep met stoepkrijt. Of maak bommetjes vol zaadjes, die je neergooit op een plek waar wel wat plantjes mogen gaan groeien. Kunstenares Keri Smith is een meesteres in dit soort vrolijke activiteiten om je omgeving in een ander daglicht te zetten. Ze staan beschreven in haar boek The Guerilla Art Kit (Princeton Architectural Press, New York).

"Ik heb 10.000 blokjes bij de bushalte neergelegd. Ik ben nu al benieuwd wat ze daarvan gaan bouwen."
- Loesje
3. Neem een ongebruikelijke route
Neem elke keer een andere route naar school, de winkels, de supermarkt of naar je werk. Rij om als dat nodig is en neem wat onverwachte afslagen. Ga dwalen en kijk bewust om je heen wat daar te zien is.

4. Ga mensen kijken
De meeste bibliotheken hebben een plek waar je kunt gaan zitten lezen. Of bezoek een terras of een café. Kijk naar de andere klanten en de mensen die voorbij lopen. Geef ze een naam en een beroep of een vreemde aandoening. Fantaseer er een verhaal omheen.

5. Gedraag je als een toerist

Gedraag je als een toerist in je eigen omgeving. De bekendste bezienswaardigheden hebben de inwoners zelf vaak nog nooit gezien. Maak een wandeling met een gids door je woonplaats. Bezoek een nieuw koffiehuis. Ga picknicken op het strand of in het bos en doe alsof het vakantie is. Ga eens naar het museum in je eigen stad of dorp. Een leuke wijk om in Den Haag rond te dwalen is de Uitvinderswijk. Breek de routine voor een uurtje of twee en kom terug met frisse ideeën.

6. Fotografeer iets nieuws
Maak een foto zonder door de zoeker te kijken. Maak op deze manier een hele verzameling.



"Mensen moeten zich blijven verwonderen. Dat prikkelt de geest. Zonder prikkeling van hun brein stompen mensen af."
- Peter van Lindonk
Verder lezen:


Share/Save/Bookmark

donderdag 25 maart 2010

Creativiteit valt te leren


De handvaardigheidsles op de basisschool is meer een les over je aan de regels houden dan een les dat de creativiteit van kinderen ontwikkelt. Jammer, want creativiteit valt te leren.

Een handvaardigheidsles op een doorsnee basisschool. Alle kinderen hadden de kwasten al in de aanslag, maar moesten zich inhouden. Eerst vertelde de juf nog een verhaal over Vincent van Gogh, die op het idee gekomen was om bloesems met louter roze stipjes te schilderen.

Toen de kinderen eindelijk 'los' mochten, kregen ze de opdracht om al 'pointillerend' een voorjaarsboom te schilderen. Eerst moesten ze met potlood de stam en de takken tekenen. De boom moest midden op het vel staan en de takken dienden het hele vel te bedekken. De boom en de stammen dienden vervolgens een bruine kleur krijgen. Pas als dat helemaal in orde was, mocht er gestippeld worden met twee tinten roze verf.

Kinderen leerden zich netjes aan de regels houden

De ontdekking van stippeltjes als manier om het licht en de kleuren te vangen, was in de tijd van Van Gogh een belangrijke vernieuwing van de schilderkunst. Ik geloof niet dat deze kinderen op deze middag daarover enige inspiratie hebben opgedaan. Wat zij tijdens deze schilderles geleerd hebben, is dat ze zich netjes aan de regels moeten houden. Een stam staat altijd recht in het midden en heeft een bruine kleur.

Velen van ons hebben in hun eigen kindertijd soortgelijke ideeën opgedaan. Daardoor zijn we gaan denken dat we niet creatief zijn. We geloven dat knutselen of tekenen maar ook creatief denken niet voor ons is weggelegd. Een enorme misvatting, want creativiteit is een essentieel onderdeel van het mens-zijn. Als we niet creatief zouden zijn, leefden we nog steeds als als oermensen in holen. Zelfs het idee om in een grot beschutting te zoeken, was trouwens een creatieve ingeving.

Creativiteit kun je zelf verder ontwikkelen

We bezitten van nature allemaal de gave van verbeeldingskracht en creativiteit, maar we dienen die aangeboren mogelijkheden wel te ontwikkelen. Creativiteit is in dat opzicht vergelijkbaar met geletterdheid. Op school leer je letters lezen en schrijven. Heb je die vaardigheid eenmaal onder de knie, heb je daarna een ongekende schat aan mogelijkheden om jezelf verder te ontwikkelen.

Creativiteit leren gaat veel verder dan leren tekenen en knutselen, zoals vaak gedacht wordt. Het gaat over soepel denken, dingen van diverse kanten durven te bekijken, jezelf omringen met prikkels, nieuwe dingen uitproberen en open staan voor andere mogelijkheden. Het gaat in feite over een manier van leven: vrij, onbekommerd, speels, nieuwsgierig en buiten de lijntjes. Als je een creatief leven leidt, kun je je toekomst in eigen hand nemen.


"Als een mens creatief kan nadenken, kent hij geen angst", zei trendwatcher Lidewij Edelkoort eens. Wat zou het mooi zijn als we dat onze kinderen op school kunnen laten ervaren.

"Creativity is as important in education as literacy."
- Sir Ken Robinson

Verder lezen over kinderen en creativiteit:



Leer lenig denken

Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen. Bestel het boek direct bij Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

Share/Save/Bookmark

woensdag 24 maart 2010

Een verzameling als inspiratiebron


Charles Darwin verzamelde op zijn reis met de Beagle enorme hoeveelheden planten, dieren, fossielen en stenen. Alles wat hem voor de voeten kwam, voegde hij toe aan zijn verzameling.

Darwin had geen idee waar hij naar op zoek was. Pas na zijn terugkeer in Engeland brachten de meegebrachte vinkjes van de Galápagoseilanden hem op het idee over het ontstaan van soorten door natuurlijke selectie.

Om op nieuwe ideeën te komen, heb je voeding nodig. Een verzameling is daarvoor een prachtig middel. Uit een verzameling kun je inspiratie putten voor je eigen werk. Designers en ontwerpers bij woonmagazines verzamelen vaak iets, variërend van oude boeken of bepaalde soorten porselein. Bij specifieke opdrachten vallen de ontwerpers graag terug op deze collecties.

Veel architecten, kunstenaars en ontwerpers houden er hun eigen verzamelingen op na, al dan niet bewust met de bedoeling om er inspiratie uit te halen. Zo is reclamemaker Erik Kessels bekend geworden met zijn verzameling foto’s van onbekenden, die hij op vlooienmarkten vindt. De Duitse fotograaf Peter Piller verzamelt nietszeggende foto's en uitgeknipte beelden van zichzelf en van anderen. Die sorteert hij op opmerkelijke overeenkomsten. Foto's van internetcafés laten bijvoorbeeld allemaal rare pijlen zien.

Sommige verzamelaars vinden juist het gevoel van zinloosheid mooi aan hun collectie, zoals verzamelingen van gevonden boodschappenlijstjes of briefjes voor kwijtgeraakte poezen. Fotografen leggen verloren handschoenen vast, op internet terug te vinden via het zoekwoord Lonely Gloves. De eenzame handschoenen roepen een gevoel van melancholie op om de andere helft.

Een verzameling hoeft niet gericht te zijn, zoals het voorbeeld van Darwin al illustreert. Je kunt talrijke uiteenlopende dingen verzamelen, je materiaal talloze keren herschikken en zo nieuwe verbanden ontdekken. Leonardo da Vinci verzamelde grappen en fabels, waarnemingen van geleerden, ontwerpen voor uitvindingen, stukken tekst over planten, geologie, water, schilderen en nog veel meer. Vaak staan diverse onderwerpen in zijn aantekeningen dwars door elkaar, want aan ordening is hij nooit toegekomen. Wel was zijn verzameling een rijke bron materiaal voor de rest van zijn werk.

Verzamelen is dus een manier om onderzoek te doen. Wat vind je intrigerend en wat niet? Waarom word je getroffen door juist dat bepaalde object? Wat ontroert je? Hoe worden je verzamelobjecten precies gemaakt? Kun jij dat ook? Welke verbintenissen zie je ontstaan? Wanneer past het precies binnen je collectie en wanneer leg je het als 'randgeval' of als 'troep' terzijde? Het ontwikkelen van het gevoel hiervoor is minstens zo interessant als het verzamelen zelf.

Enkele verzamelmethodes van dingen die vrij en overal beschikbaar zijn:
  • Maak foto's van alles wat je links en rechts opvalt en ontdek zo welke dingen jou interesseren.
  • Verzamel kleine stukjes informatie, mooie zinnen, aparte woorden, knipsels en intrigerende stukjes rommel. Soms zul je meteen weten hoe je het gaat gebruiken, andere dingen zul je eerst een tijdje laten liggen voordat je het ergens een plaats kunt geven.
  • Verzamel verhalen: schrijf mooie verhalen of opvallende conversaties op in een notitieboekje. Hoe je een aansprekend verhaal op het spoor komt, lees je hier.

Wat verzamel jij? Hoe inspireert je verzameling jou? Laat het me weten via de knop 'reacties' onderaan dit artikel!


Verder lezen over verzamelen:

"Gather and pass on what comes from the depths."
- Paul Klee


Share/Save/Bookmark

maandag 22 maart 2010

Connect! de binnen- en buitenwereld met elkaar

Als organisatie of bedrijf je eigen ideeën bedenken afschermen? Dat is een aanpak, die in rap tempo achterhaald raakt. Steeds meer organisaties ontkomen er niet meer aan om de deuren open te gooien en mensen mee te laten denken. Dat is één van de boodschappen van Menno Lanting in zijn boek Connect!

Tot voor kort ontleenden bedrijven hun bestaansrecht aan het feit dat zij als een van de weinigen iets konden. Coca Cola maken bijvoorbeeld of adviezen geven op het gebied van accountancy. De benodigde receptuur, kennis en visie behielden zij zoveel mogelijk voor zichzelf. Ze bonden hun medewerkers aan vertrouwelijkheid, schermden hun bedrijfsgeheimen af voor pottenkijkers en legden hun innovaties vast in patenten.

Langzaam maar zeker wordt het echter onhoudbaar om ideeën exclusief voor jezelf te houden. Ontwikkelingen in de maatschappij en met name de rol van internet hebben een ongelooflijke hoeveelheid kennis voor iedereen toegankelijk gemaakt. Traditionele manieren van zaken doen en de manieren waarop organisaties innoveren, zijn daardoor volledig op hun kop gezet. Mondige consumenten willen op zijn minst meer betrokken zijn bij de producten die zij kopen. En meestal nog veel meer. “Vooral kennisintensieve bedrijven staan aan de vooravond van zwaar weer”, schrijft Menno Lanting in zijn boek Connect!

Terwijl organisaties de inzet van sociale netwerken eerst nog met argusogen bekeken, ontwikkelen ze zich nu tot een strategische factor voor een gezonde toekomst. Al dan niet gedwongen laten ze eindgebruikers toe tot ideeënvorming voor nieuwe producten of diensten en de verdere ontwikkeling daarvan. Alleen zo kunnen zijn flexibel inspelen op nieuwe ontwikkelingen en de grilligheid van de consument.

Bekende internationale vormen van dergelijke co-creatie zijn de Dell Idea Storm, de LEGO Factory en My Starbucks Idea. Ook overheidsosrganisaties doen mee. De gemeente Den Haag experimenteert met Den Haag in 2020 en de gemeente Smallingerland met Wij bouwen een Wijk.

Durf je als organisatie kwetsbaar op te stellen
Dat is een forse omschakeling, want veel organisaties zijn nog gewend aan eenrichtingscommunicatie. Door de inzet van sociale netwerken en/of communities krijgen ze ineens te maken met mensen die terug praten, stelt Menno Lanting terecht. Veel organisaties vrezen de negatieve buzz die kan ontstaan. Organisaties moeten zich kwetsbaar durven op te stellen en toegeven dat ze niet alles weten. Ze moeten bovendien leren dat netwerken gericht zijn op de behoeften van de deelnemers en niet puur op die van het bedrijf. Zo niet, dan haken consumenten snel af.

Ondertussen raken consumenten door alle contacten en informatie in een razendsnel tempo ‘slim’. Ze prikken steeds meer door branding, marketing en reclame heen. De wereld van homogene consumentenmarkten is voorbij. Consumenten willen niet meer klakkeloos de fabrikant volgen, maar zelf invulling en betekenis geven aan producten en diensten die ze gebruiken. Dat doen ze graag met elkaar.

Stel je als organisatie volgend en faciliterend op
Organisaties zullen daarom in de toekomst niet meer leidend zijn, maar volgend en faciliterend, stelt Lanting. Consumenten en medewerkers eigenen zich de deelname toe aan organisaties en hun activiteiten.
Consumenten van bijvoorbeeld IKEA zullen bijvoorbeeld voor een aanzienlijk deel de strategie van het bedrijf gaan bepalen. Niet als aandeelhouders, maar doordat ze in sociale netwerken de publieke opinie beïnvloeden.

Een onderscheid tussen wat zich binnen een organisatie afspeelt en wat daarbuiten gebeurt, zal daardoor steeds meer verdwijnen. “Nog bestaande barrières onder het mom van vertrouwelijkheid, betrouwbaarheid en veiligheid zullen de komende tijd overwonnen worden. Daarna zullen maatschappelijke en economische ontwikkelingen voor een groot deel buiten de beïnvloedingssfeer van bedrijven afspelen.”

Deel ideeën en breng ideeën samen verder
Het komt dus neer op ideeën delen en samen ideeën verder brengen. Online sociale netwerken ontsluiten kennis van mensen die je niet kent en anders niet zou weten te bereiken, stelt hij. Organisaties gaan samenwerken met nieuwe, niet direct voor de hand liggende partners. Een toekomst met nieuwe perspectieven. "Door informatie weg te geven, creëer je ruimte voor nieuwe informatie", schrijft Lanting. “In een Connected!-organisatie zullen zij die het meest delen en het best samenwerken het best beloond worden.”

Veel organisaties aarzelen nog om ideeën en strategieën te delen met mensen die niet op hun loonlijst staan. Een begrijpelijke reactie, maar uiteindelijk telt het resultaat. Het is zelfs steeds meer de vraag of je nog wel tijd en moeite moet steken in het vastleggen van intellectueel eigendom of andere afschermende constructies. Het kan wel eens belangrijker zijn om te profiteren van de snelheid, flexibiliteit en bereidheid van anderen om met je samen te werken.

Boek: Connect! De impact van sociale netwerken op organisaties en leiderschap door Menno Lanting. Uitgeverij Business Contact, 2010. Het boek is onder meer te koop bij managementboek.


Meer lezen over de totstandkoming van enkele innovatieve producten samen met eindgebruikers:

Share/Save/Bookmark

maandag 15 maart 2010

Wat een gebrek aan focus jou oplevert

Laat schieten, die strenge opdracht dat je je eigen 'focus moet kiezen'. Veel uitproberen, regelmatig van werk wisselen en diverse dingen tegelijkertijd doen is juist een vruchtbare voedingsbodem voor creativiteit.

Leonardo da Vinci (1452-1519) was niet alleen schilder, tekenaar en beeldhouwer, maar ook architect, musicus, ingenieur, kok, kostuum- en decorontwerper en natuuronderzoeker. Naast schilderijen met portretten, kerkelijke taferelen en schetsen van het menselijk lichaam maakte hij ontwerpen van vliegmachines, muziekinstrumenten en zelfs van een fiets. Ook maakte Leonardo studies van de bloedsomloop en het hart, bestudeerde hij planten en dieren en ontwierp hij kanalen en irrigatiesystemen.

Veelzijdigheid was tijdens de Renaissance een groot ideaal. Niet alleen van kunstenaars, maar ook van veel andere mensen. Als je veelzijdig was, kon je laten zien dat je beschaafd was. Tegenwoordig vinden we het nogal uitzonderlijk of zelfs vreemd als iemand veel uiteenlopende dingen doet. Een kunstenaar als Hugo Claus vonden velen bijvoorbeeld nogal moeilijk te plaatsen, omdat hij niet alleen actief was als schrijver, maar ook als filmregisseur, scenarioschrijver en beeldend kunstenaar.

In blogs, artikelen en boeken kun je tegenwoordig vooral lezen, dat je je moet specialiseren. Het draait nu allemaal om focus. Als je niet een eenduidig doel stelt en dus verzuimt je focus te bepalen, waaieren je activiteiten alle kanten uit en bereik je onvoldoende resultaat. Met een gerichte focus kun je bovendien beter duidelijk maken waar je voor staat, zodat anderen weten waarvoor ze bij jou terecht kunnen.

Ongetwijfeld waardevolle adviezen, maar toch hebben sommige mensen moeite met die eis van een strakke focus. Als je om de paar jaar van werkkring verandert, ben je dan onvoldoende doelgericht bezig? Of is het juist heerlijk om eens in de zoveel tijd je leven op te schudden en weer iets totaal anders uit te proberen. Groei je daar juist niet enorm van?

Sommige mensen zijn helemaal niet in een vakje te stoppen. Het zijn mensen die zich niet focussen op één specialisatie of niche, maar die juist volop de breedte ingaan. Martine Mussies is zo'n duizendpoot. Zij musiceert, fotografeert, boetseert, poseert als fotomodel, schrijft, maakt bladen, deed diverse studies en doet promotieonderzoek naar meerminnen. Daarnaast schreef ze de choreografie voor een ballet, stond op de planken met de Nationale Reisopera, richtte enkele succesvolle ensembles op en gaf muziek- en dramales op een basisschool.
"Ik probeer zoveel mogelijk verschillende dingen te doen. Soms is het lastig dat ik zoveel wil... dat maakt me ook ongrijpbaar voor mensen, ik pas niet in een hokje. Maar het leven is kort, ik wil eruit halen wat erin zit en zoveel mogelijk facetten van mezelf aanspreken."
- Martine Mussies
Of neem Mathieu Weggeman: niet alleen hoogleraar organisatiekunde, bestuursadviseur en commissaris bij vier ondernemingen, maar ook schrijver, dichter, muzikant en dirigent. In zijn lezingen over organisaties laat hij vaak video's zien over muziek, zoals een kwartet als metafoor voor zelfsturende teams. Zo beïnvloedt zijn ene leefwereld de andere. En zo ontstaan kruisbestuivingen, een geweldige voedingsbodem voor creativiteit.

Nog een voorbeeld van een alleseter is Steve Jobs, de CEO van Apple. Hij ontwikkelt idee na idee omdat hij al zijn leven lang nieuwe en uiteenlopende dingen onderzoekt: manieren om te mediteren, kalligrafie, geestverruimende middelen en techniek. Zijn inspiratiebronnen zijn uiterst divers.
"My model for business is The Beatles: They were four guys that kept each other's negative tendencies in check; they balanced each other. And the total was greater than the sum of the parts."
- Steve Jobs
Het zou best kunnen dat onder al die uiteenlopende activiteiten een rode draad zit, waarin toch die focus te vinden is. Maar het zou ook kunnen dat deze mensen zich spiegelen aan de ideale Renaissancemens: de homo universalis.

"Of course we all have our limits, but how can you possibly find your boundaries unless you explore as far and wide as you can?"
- A.E. Hotchner

Verder lezen:


Leer lenig denken

Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen. Bestel het boek direct bij Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

Share/Save/Bookmark

vrijdag 12 maart 2010

De kleuren van een muziekstuk

Welke kleur heeft de muziek van Vivaldi, Mozart of Chopin? Toen ik laatst met onze kinderen dit spelletje deed, vonden ze dat helemaal geen gekke vraag.

In tegendeel, beide zonen (9 en 12) wisten er meteen allerlei kleuren bij te bedenken. Dit is typisch groen, dit klinkt als geel met lila... Ze vonden het pas lastig worden toen na zeven muziekstukken naar hun mening de kleuren 'op' waren.

Het idee voor dit spelletje had ik opgedaan in het boek Denken als Leonardo da Vinci van Michael Gelb, waarin nog veel meer leuke oefeningen staan om je creatieve vermogens aan te scherpen. De oefening om te bedenken welke kleur een muziekstuk heeft, is overigens niet speciaal bedoeld voor kinderen. Maar zij bleken er tot mijn verrassing wel prima mee uit de voeten te kunnen.

Het is heel aangenaam om te ervaren hoe onbevangen kinderen met dit soort vraagstukken omgaan. Erno Mijland somt in zijn blog over de kracht van spel, naïviteit en creativiteit zestien kwaliteiten van kinderen op, die inspirerend zijn voor volwassenen. Hij noemt onder meer deze kindereigenschappen:
  • Actief zijn om het actief zijn. Het eindresultaat is onbelangrijk. Denk aan het bouwen met Lego (een schip bouwen is leuk, is het klaar dan is het klaar).
  • Volledig op kunnen gaan in een activiteit en daarbij alles om je heen vergeten.
  • Nieuwsgierigheid. Vragen stellen over wat kennelijk iedereen om je heen als vanzelfsprekend beschouwt. En doorvragen tot je het echt begrijpt.
  • Kunnen spelen, ook als de middelen ogenschijnlijk beperkt zijn.
  • Experimenteren en vertrouwen op de goede afloop.
  • Het goede willen en uitgaan van het goede.
Mooi om op deze manier naar kinderen te kijken en van hen te leren. Vanavond ga ik een ander experiment met ze doen, waar ze eveneens onmiddellijk enthousiast over waren. We gaan etenswaren kopen van allemaal dezelfde kleur en dan daarna pas bedenken wat we daarmee gaan koken. De kleur weten ze al: geel. Het plan leverde bij voorbaat al een heleboel kookideeën op. Alleen al die voorpret is heerlijk!

Verder lezen over spelen:
Share/Save/Bookmark

donderdag 11 maart 2010

Jouw idee hoeft niet uniek te zijn

Een idee, een schilderij, een muziekstuk of een andere creatieve uiting 'moet' origineel zijn. Van onszelf. Het is een van de meest blokkerende overtuigingen, die we met ons meedragen.

'Als ik iets maak, moet het wel iets origineels of iets unieks zijn'. Ik hoor deze uitspraak regelmatig om mij heen. En het zijn in veel gevallen juist creatieve personen, die dit zeggen. Zo vertelde vanmiddag een fotograaf dat hij beslist geen vogels wil fotograferen, want dat doen al zoveel fotografen. Daar valt niets unieks meer aan toe te voegen, is zijn overtuiging.

Maar hoe origineel of uniek kun je werkelijk zijn? Is alles niet al eens ooit beschreven, geschilderd, gefotografeerd of op een andere manier uitgeprobeerd? "Als je denkt: 'dat heb ik al eens gehoord', dan heb je zeker gelijk", zei Tom Beek, muzikant en componist, die vanmiddag vertelde over creatieve denktechnieken.

Echt iets totaal nieuws, origineels en bijzonders bedenken, is slechts voor een enkeling weggelegd. Bijna iedereen bouwt voort op het gedachtegoed van anderen. Dus laten we ophouden om te denken dat we zelf volledig origineel moeten zijn. Deze gedachte zorgt er alleen maar voor dat we een onnodig hoge drempel opwerpen om daadwerkelijk met ons creatieve werk te beginnen.

Wat wél kan, is een idee een stap verder helpen. Door er een nieuwe draai aan te geven. Door er iets bij te halen. Door nieuwe verbindingen te leggen. Door het om te keren. Door iets weg te laten. Of door oude ideeën in een nieuwe vorm te gieten. Het mooie is dat juist die eigen draai een idee of een creatie toch weer tot iets unieks maakt. De combinatie van de techniek van een ballpointpen en een deodorant leidt tot een deodorantroller. De vermenging van limonade met sterke drank levert een breezer op.

De overtuiging dat een creatie nieuw of origineel moet zijn, is typerend voor de tijd van nu, maar daar dachten we vroeger heel anders over. Neem bijvoorbeeld Delfts Blauw. Een typisch Hollands product, op het eerste oog. Maar de eerste makers kopieerden alleen maar het porselein uit China, dat in die tijd wereldberoemd was. Later werden de molentjes en de andere typisch Hollandse figuren zo beroemd, dat de Chinezen deze thema's weer imiteerden op hun eigen porselein. De cirkel was weer rond.

Het verhaal over het porselein illustreert dat een thema tijdens het hergebruik zich wel ontwikkelt. Uiteindelijk voegt iedereen iets nieuws toe aan een creatie. Zelfs als je vogeltjes fotografeert.

"Creativiteit is een vorm van elegant stelen."
- T.S. Eliot


Verder lezen:

Share/Save/Bookmark