zaterdag 28 maart 2009

Anticrisisbericht: het antwoord is altijd onderwijs

Het is nog maar enkele maanden geleden dat ik voor een artikel drie werkgevers interviewde, die schreeuwend behoefte hadden aan jonge vakmensen voor de scheepvaart, machine-onderhoud en gehandicaptenzorg. Hun strategie om deze mensen in hun onderneming of instelling binnen te halen was scholing. Door veel energie te steken in opleidingen op de werkplek hoopten ze de jonge werknemers enthousiast te maken en hopelijk ook langer aan zich te binden.

Deze week sprak ik wéér enkele ondernemers over het arbeidsmarktprobleem, maar nu gaat het over bedrijven die van mensen af moeten vanwege de financiële crisis. Volgens deze ondernemers gaat het overigens slechts om een tijdelijk probleem. De mensen voor wie nu geen werk is, zijn binnen afzienbare tijd weer hard nodig. Vooral in de techniek en in de zorg, want daar blijft grote behoefte bestaan aan gekwalificeerde medewerkers.

Die handige technici in de metaalsector moeten dan ook vooral aan het werk blijven. Is het niet bij het noodlijdende Corus, dan toch wel bij de marine, die ook om dit soort vaklui zit te springen. Met extra opleidingen blijven zij dus gewoon aan het werk. Mooi trouwens dat er vaak extra gelegenheid is voor scholing, nu de productie in een aantal sectoren op een lager pitje staat.

Een mooie conclusie: wat de vragen ook zijn op het gebied van de arbeidsmarkt, het antwoord is altijd onderwijs.

woensdag 25 maart 2009

Een nachtje erover slapen

Een mooie interviewvraag: wanneer beleefde je een euforisch moment?

Slaaponderzoeker Eus van Someren wist mij wel enkele antwoorden te geven op die vraag. Die keer dat hij met de resultaten van zijn onderzoek eindelijk een voet tussen de deur kreeg bij een wetenschappelijk tijdschrift, was voor hem een hoogtepunt. Ook euforisch was het moment dat zijn onderzoek aantoonde dat bij mensen met een chronisch slaapgebrek wel degelijk iets niet goed gaat in hun hersenen. Zijn overtuiging dat slechte slapers geen zeurpieten zijn, zag hij eindelijk bevestigd.

Maar nog mooier dan de momenten dat het wetenschappelijk onderzoek eindelijk resultaten oplevert, zijn de momenten van inzicht. Als onderzoeker knabbelt hij graag aan de randen van geaccepteerde ideeën. Hij investeert heel veel tijd in het lezen van allerlei literatuur die zich op die randgebieden bevinden. Zo had Van Someren zo'n zestig wetenschappelijke artikelen over slaapstoornissen doorgewerkt, die een relatie legden met de lichaamstemperatuur van de nachtbraker. Maar de onderzoeker had het gevoel dat de conclusies niet goed in elkaar te passen waren. Ergens klopte er iets niet, maar wat?

Er een nachtje over slapen kan helpen om nieuwe invalshoeken te vinden. Terwijl de slaper van zijn nachtrust geniet, gaan de machinekamers in de hersenen door met gegevensverwerking. In dit geval moest Van Someren er heel wat meer nachtjes over slapen, maar daarna beleefde hij inderdaad zijn eureka-moment: het ging niet om de lichaamstemperatuur van de slaper, maar om de temperatuur op de huid! Alle puzzelstukjes vielen in elkaar. Het resultaat was een hele nieuwe benadering, die de aanleiding vormde voor een serie nieuwe experimenten.

Zo werkt dat dus, creativiteit bij wetenschappelijk onderzoek. Inlezen, denken, slapen en opnieuw beginnen.

zondag 22 maart 2009

Anticrisisbericht: doe een ander een plezier met je idee


Jouw idee helpt een ander weer op weg. Dus verspreid je ideeën op de volgende manieren:
  • Geef gratis je ideeën weg op Breinkracht
  • Met somberheid over de crisis help je niemand verder, met positiviteit en vertrouwen wel. Sluit je aan bij Iedereen Elke Dag Plezier en deel ideeën met andere mensen die vooruit willen denken èn doen.
  • Heb je een gek idee? Het kan altijd nog gekker op het Gekste idee van Nederland!

zaterdag 21 maart 2009

Tips voor de startende ondernemer

Als je een zwembadblauwe auto aanschaft, zie je ineens overal andere zwembadblauwe auto's rijden. Zo vergaat het mij nu ook nu ik zelfstandig ondernemer ben geworden. De wereld lijkt vol met starters. Uiteraard geven we elkaar graag allerlei tips en adviezen. Dit is mijn lijstje.
  • Op de site Lancelots staat alles bij elkaar wat de startende ondernemer wil weten.
  • Een meer algemene checklist voor de startende ondernemer.
  • Werken met een laptop kan overal. Vind met de werkplekzoeker een gezellig café met wifi.
  • Voor kleine bedrijven is een andere manier van marketing nodig dan voor grote bedrijven. Hoe dat precies werkt, lees je in het boek Calimeromarketing, ook bekend als het 'rode boekje'. Zie ook mijn eerdere blog over de P van Persoonlijkheid.
  • In aanvulling daarop een mooie lijst met dertien punten om meer aandacht te trekken als zelfstandige. De hele blog van Miranda Apeldoorn is trouwens erg informatief om te volgen!
  • Online gereedschappen, zoals deze om via internet een lijst van de bestede uren bij te houden of om online te factureren.
  • Verhuur je diensten niet per uur, maar zet een dienstverleningsproduct in de markt, bijvoorbeeld in de vorm van diverse pakketten. Een stuk helderder voor de klant, beter voor de marketing.
  • Bespreek met je opdrachtgever relevante punten voordat je aan de slag gaat om onduidelijkheden of onenigheid achteraf te voorkomen. Als je geen briefing krijgt, stuur er dan zelf één waarin je de afspraken bevestigt. Kijk voor een voorbeeld van een briefing voor zakelijke communicatieopdrachten op de website van Kor Goutbeek.
  • Rekengereedschap om een reëel uurtarief te bepalen.
  • Een lijst met tips hoe je jezelf van angsten kunt bevrijden rondom het bestaan als zelfstandig schrijver.
  • Persoonlijkheid, netwerk en ondernemingsstrategie zijn het belangrijkst voor het succes van zelfstandig ondernemers. Lees er meer over op de site Het is de vent, niet de tent.
  • Netwerken zijn uiteraard belangrijk om aan nieuwe opdrachten te komen. Nieuwe waardevolle contacten doe je niet alleen op tijdens borrels of officiële netwerkbijeenkomsten, maar (juist) ook op andere plekken: in je privéleven, in je buurt en niet te vergeten tijdens workshops en cursussen. Daar tref je namelijk gelijkgestemden met soortgelijke interesses aan.
  • Noem jezelf zo min mogelijk freelancer ( dat betekent 'huurling') of zzp'er, maar gewoon zelfstandig ondernemer.

zaterdag 14 maart 2009

Inspiratie nodig? Ga ijsberen

Veel schrijvers gaan een stukje lopen voordat ze iets op papier kunnen zetten. All truly great thoughts are conceived while walking, moet filosoof Nietzsche hebben gedeclameerd.

Midas Dekkers moet eerst ijsberen rondom een grote houten tafel. Alleen op die manier kan hij zijn lichaam tot rust brengen. Zijn grote voorbeeld Charles Darwin deed hetzelfde. Darwin had in zijn tuin daarvoor zelfs een speciaal parcours aangelegd. Bij elk rondje stootte hij een steentje weg, zodat hij kon bijhouden hoeveel rondjes hij had gelopen. Darwin bedacht de evolutietheorie niet op zijn reis naar de Galapagoseilanden, hij bedacht die op de sandwalk.

Schrijver Jan Brokken gaat na het ontbijt eerst een stuk langs de gracht lopen. Meestal hetzelfde stukje, schrijft hij in zijn boek De Wil en de Weg. "Ik kijk nergens naar, ik groet niemand. Ik neem de scène door die ik die dag ga schrijven. Bij iedere stap krijgt de scène meer gestalte." Ook Goethe begon zijn werkdag altijd met een wandeling. Dat was nodig om het bloed te laten stromen. Hoe sneller het bloed stroomt, des te sneller ideeën ontstaan.

Voor veel schrijvers moeten de dagen op elkaar lijken om te kunnen schrijven. Joost Zwagerman zit het liefst in zijn vakantiehuisje in Noord-Holland. Elke dag maakt hij dezelfde tocht om de geest te laten waaien en de stilte te voelen. "Een boek schrijven is routine inbouwen. Het is troostend om steeds diezelfde route af te leggen en dan de kleine schakeringen van veranderingen op te merken."

Creativiteitsdeskundigen hebben een naam voor dit soort - al dan niet dwangmatige - wandelingen. Het zijn loopmeditaties. Wie wandelt, leidt zijn gedachten af en doet tegelijkertijd nieuwe energie op. IJsberen biedt inspiratie.

"If you don't know where you are going, any road will get you there."
- de Cheshire cat uit Alice in Wonderland, Lewis Caroll

Meer inspiratie nodig?

vrijdag 13 maart 2009

Anticrisisbericht: waarom zelfstandig ondernemers zo goed zijn voor innovatie

Het aantal zelfstandig ondernemers zit in de lift. De afgelopen drie jaar is het aantal zzp'ers jaarlijks met tien procent gegroeid tot bijna 400.000. Sinds de economische crisis lijkt die groei zelfs nog veel sneller te gaan.

Onrustbarend, roepen sommigen. Het zouden noodsprongen zijn van mensen die hun vaste baan verliezen en geen andere uitweg meer zien. Bedrijven zouden vaste werknemers buiten zetten om ze op een goedkope wijze weer in te huren zonder sociale lasten te betalen.

Uit wetenschappelijk onderzoek van Arjan van den Born - hij promoveert volgende week - blijkt het tegendeel. Zelfstandig ondernemers willen helemaal geen vaste baan, maar kiezen uit eigen beweging voor vrijheid en autonomie. Wetenschappers geven hen gelijk. Onderzoek toont namelijk aan dat zelfstandig ondernemerschap mensen gelukkiger maakt. Het biedt hen niet alleen meer autonomie en flexibiliteit, maar ook kunnen zij beter gebruik maken van hun professionele vaardigheden.

Een nog veel verstrekkender conclusie van Van den Born is dat het inhuren van zelfstandige professionals het beste diversiteitsbeleid is dat je maar kan wensen. Overheidsorganisaties en bedrijven doen enorm hun best om meer vrouwen, allochtonen, gehandicapten, ouderen en jongeren aan te nemen, omdat dit de ideeënrijkdom binnen de organisatie sterk bevordert.

Dat kan veel sneller en effectiever, namelijk door losse individuen in te huren. Bij het inschakelen van ZZP'ers worden namelijk veel meer individuen in een veel hogere frequentie met elkaar in contact gebracht dan bij het aannemen van verschillende categorieën vaste werknemers. De professionals zorgen voor veel wisselende invalshoeken en brengen daarmee ook sneller de innovatie en creativiteit op een hoger niveau.

De Amerikaanse economisch geograaf Richard Florida - bekend van zijn boek The Rise of the Creative Class - ziet de huidige financiële crisis als een grote fundamentele omslag naar een andere economie die draait om kennis en creativiteit. Het inhuren van zelfstandige professionals past uitstekend bij de flexibiliteit en innovatiekracht, die voor deze economie noodzakelijk zijn.

Het komt dan ook goed uit dat het inhuren van een professional met specialistische deskundigheid dankzij internet en andere digitale media veel gemakkelijker geworden is. Ondernemingen werken nu veelal met dezelfde software en bedrijfsprocessen, waardoor het voor professionals eenvoudig is geworden om telkens voor een andere opdrachtgever te werken. Bovendien zijn veel productieprocessen tegenwoordig helemaal zelf op een laptop uit te voeren, zoals voor mij het laten drukken van een boek in elke gewenste oplage.

ZZP'ers zijn dus geen zielige afdankertjes van de ingestorte economie. Het ziet er eerder naar uit dat zij de hoop op betere tijden vertegenwoordigen.

Verder lezen:

maandag 9 maart 2009

Anticrisisbericht: creatief met de credietcrisis

Ontsteek kaarsjes

Ik wens niemand toe dat hij zijn baan verliest door de financiële crisis of dat hij ernstig in spanning zit over terugvallende orders of wegblijvende klanten.

Liever zaten we met zijn allen in een heel ander schuitje. Maar nu we toch economisch in een diep dal zitten (dat hoor ik tenminste iedere dag op het Journaal; drie ondernemers die ik vandaag sprak hadden er nauwelijks last van) kunnen we maar beter van de nood een deugd maken.

Want er zitten zeker ook aantrekkelijke kanten aan de crisis. Bijvoorbeeld om met nieuwe ideeën te komen hoe het verder moet. In al die bedrijven en organisaties moet nú worden nagedacht hoe ze het hoofd boven water houden, wat de mogelijkheden daarvoor zijn en hoe het leven er ná de crisis eruit ziet. En de gevolgen van al dat nadenken zijn nieuwe ideeën.

Het is een misverstand dat volgens Darwins evolutieleer alleen de sterkste overleeft. Degene die zich het beste kan aanpassen aan nieuwe omstandigheden zal overleven. De meest flexibele soort wint dus. Dat geldt ook voor nieuwe economische leefomstandigheden.

Om met Confucius te spreken: als het donker wordt, vervloek dan niet de duisternis, maar ontsteek een kaars. Enkele tips daarvoor:
  • Denk in andere betaalmogelijkheden. Laat je klanten in je restaurant bijvoorbeeld zelf bepalen wat hun gerecht waard is en trek daarmee nieuwe bezoekers over je drempel.
  • Geef speciale korting voor trouwe klanten in plaats van lagere tarieven. Of bied meer waarde voor hetzelfde tarief: extra opties, meer service of gratis (bij-)producten.
  • Werk met combinatie-acties: bij aankoop van het ene product krijg je korting op een product van een andere ondernemer. Zo help je elkaar.
  • Volg het nieuws over de economische crisis alleen op hoofdlijnen en luister liever naar verhalen van passievolle ondernemers. Ga naar (vak-)bijeenkomsten om andere mensen te ontmoeten en lees inspirerende boeken. Lees nu goed nieuws.
  • Laat je mensen nú opleidingen volgen zodat ze extra gekwalificeerd aan de slag kunnen als de economie weer aantrekt.
  • Hebben ervaren vakmensen in je onderneming tijdelijk te weinig werk? Laat ze hun tijd zinvol besteden door hun kennis en ervaring door te geven aan de nieuwkomers in de organisatie.
  • Veel mensen hebben juist nu de behoefte om verwend te worden. Speel daarop in.
  • Benut wachtmomenten. Nieuwe ideeën ontstaan vaak spontaan bij de koffie-automaten of bij andere wachtmomenten. Ga daar luisteren en doe inspiratie op. De simpelste ideeën zijn vaak het briljantst. Nog meer goed nieuws: ideeën zijn gratis.

vrijdag 6 maart 2009

De P van Persoonlijkheid

Kiplekker, zo voel ik me in mijn nieuwe ondernemersvel. Maar om te formuleren wat mij precies zo blij maakt, vind ik toch moeilijk. Het is natuurlijk heerlijk om mijn eigen tijd te kunnen indelen, flexibel te zijn en grote vrijheid te genieten. Maar dat kan bij een goede werkgever meestal ook, dus daar zit het niet in.

Vandaag las ik het boekje Calimeromarketing - waar kleine bedrijven groot in kunnen zijn van Karen Romme. Kleine ondernemers hebben geen grote budgetten om mediacampagnes te houden of marktonderzoeken te doen, betoogt de schrijfster. Dat hoeft ook niet, want het belangrijkste marketinginstrument van de kleine onderneming is de ondernemer zelf. Zijn enthousiasme, betrouwbaarheid, vakkennis en directe inzetbaarheid maken hem aantrekkelijk voor opdrachtgevers. De P van Persoonlijkheid dus.

Dankzij Romme weet ik nu een stuk beter waarom het zelfstandig ondernemerschap zo prettig is. Dingen die ik ontzettend leuk vind om te doen, zijn nu ineens óók belangrijk voor mijn eigen onderneming. Kleine ondernemers werven geen klanten, maar werken aan relaties. Allerlei activiteiten waarbij ik iets samen doe met anderen, zijn nu dus pure marketingactiviteiten. Je kunt netwerken op een borrel of seminar, maar ook via vrijwilligerswerk. Dus ik hoef niet te twijfelen of ik wel tijd heb voor de organisatie van het straatfeest.

Ook heel nuttig voor de P van Persoonlijkheid is tijd steken in het verdiepen van mijn vakkennis en persoonlijke vaardigheden. Als kleine ondernemer moet ik het volgens Romme hebben van mijn deskundigheid op mijn vakgebied, dus dit behoort eveneens tot de calimeromarketing. En dat valt me bepaald niet zwaar, want ik heb het allerleukste deel van mijn werk tot mijn corebusiness gemaakt.

Dit stukje op dit weblog schrijf ik nu niet meer alleen voor mijn lol, maar ook om mijn inspiratiebronnen met anderen te delen én te laten zien waar mijn P voor staat. Niet alleen voor Persoonlijkheid, maar ook voor Plezier.

donderdag 5 maart 2009

Anticrisisbericht: crisis, hoe zo?

In mijn mailbox zaten de afgelopen week twee enquetes van organisaties voor zelfstandig ondernemers en freelance journalisten. Beide enquetes waren bedoeld om een antwoord te krijgen op de vraag of zzp'ers dan wel zelfstandig werkende journalisten de klappen van de crisis incasseren. De vragen hadden een buitengewoon negatieve insteek. Of mijn tarieven al afgeknepen waren? Of ik tegen een lege orderportefeuille zat aan te kijken? Of ik onder (nóg) slechtere condities mijn werk moet doen om het hoofd nog enigszins boven water te houden?

Het kan natuurlijk zijn dat ik vrolijk rondvaar op een Titanic en de ijsbergen niet zie, die zich onder de waterspiegel verborgen houden. Want ik herken de veronderstellingen van de vragenstellers helemaal niet. Ik heb meer dan genoeg werk. En ik denk niet dat ik de enige ben, want op een bijeenkomst met veel andere zelfstandige journalisten hoorde ik eenzelfde geluiden. Sterker nog, er werd gezocht naar collega's die een overvloed aan werk konden overnemen.

Dezelfde journalistenorganisatie stuurde ook nog een enquete om te peilen of verslaggevers in 'moeilijke stadswijken' gehinderd dan wel geintimideerd worden bij hun werk. Ook daar waren namelijk signalen over, die de organisatie wat beter in kaart wilde brengen. Het was dezelfde negatieve insteek als de enquete over de crisis: de vragensteller ging er bij voorbaat al van uit dat het erg lastig is om je met notitieblokje of camera in een Prachtwijk te begeven. Gelukkig was er helemaal aan het eind van de vragenlijst nog een vakje open, waar ik kon melden dat ik in de Schilderswijk, Laak of Moerwijk nog nooit iets negatiefs heb meegemaakt.

Journalisten dienen toch te weten dat je met een bepaalde toonzetting de geënqueteerden al een bepaalde kant op stuurt. Dus als je volgende week de presentatie van onderzoeksresultaten hoort over de gevolgen van de crisis voor zzp'ers, dan zou ik die maar met een korrel zout nemen.

woensdag 4 maart 2009

Je hoofd vullen en weer opruiming houden

Als een omnivoor de wereld afgrazen op zoek naar inspiratie: dat is wat emotiedeskundige en trendwatcher Susanne Piët doet. "In mijn leven heb ik jus nodig en bloed, grilligheid, inspiratie, idiotie, absurditeit en humor. Zonder dat alles kan ik niet leven", zegt ze in een interview in Management en Literatuur.

Zij doet een groot deel van haar inspiratie op bij B-films en platte televisieseries. "Het is vaak toeval waardoor je een ontdekking doet", zegt ze. Piët is dan ook heilig overtuigd van het belang van serendipiteit. "Om het toeval te zoeken, moet je niet alleen naar de dingen met een hoofdletter kijken, maar ook naar ordinaire dingen. Ik lees dan ook te hooi en te gras. Zware wetenschappelijke, filosofische of psychologieboeken en tegelijkertijd een Grisham."

Behalve een veellezer is Piët ook een veelschrijver. Haar schrijfdrang vloeit voort uit de dringende behoefte om opruiming in haar hoofd te houden. Ze geeft nieuw verworven kennis een plaats om zelf weer open te staan voor nieuwe dingen. Al schrijvend brengt ze structuur aan in haar sluimerende gedachten en maakt ze intuïtief aangevoelde verbanden expliciet.

Dit is een mooie illustratie hoe inspiratie kan werken: aan de ene kant zet ze haar brein open voor allerlei verschillende bronnen. Aan de andere kant laat ze de inspiratie via haar computerscherm weer haar hoofd uitvloeien, zodat ze haar lezers aan het denken kan zetten.

Piët weet niet eens bij voorbaat waar een boek precies over zal gaan als ze gaat schrijven, want tijdens het schrijfwerk treden regelmatig verschuivingen op. Haar boek over de emotiemarkt zou bijvoorbeeld eerst een boek worden over heldendom. Dat is helemaal mooi: al schrijvend je aan het toeval overgeven.

"Ik weet nooit wat ik ergens over denk, totdat ik lees wat ik er over heb geschreven."
- William Faulkner


dinsdag 3 maart 2009

Cadeautjescollecte

Ik wil ook wel eens een keer iets goeds doen voor de maatschappij. De strijd vóór schone lucht en gezonde longen vind ik erg belangrijk. Dus toen ik onlangs opgebeld werd met de vraag of ik mee wilde helpen aan de collecte voor het Astmafonds, zei ik ja. De mevrouw aan de andere kant van de telefoonlijn reageerde wel héél erg verrast. Alsof ze wilde checken of ik het echt meende, vroeg ze waarom ik zo positief reageerde. Nou, daar maakte ik haar en het Astmafonds wel ver-schrik-ke-lijk blij mee. Later hoorde ik dat deze warme betrokken mevrouw helemaal geen medewerker van het Astmafonds was, maar gewoon een ingehuurde medewerkster van een telemarketingbureau.

En nu ga ik dus de collecte in een stukje van mijn wijk organiseren. Vandaag kreeg ik een mevrouw op bezoek - wél een vrijwilligster van het Astmafonds - die mij de gang van zaken eens haarfijn kwam uitleggen. Ik viel van de ene verbazing in de andere. Allereerst dropte de mevrouw een heel pretpakket op onze tafel met notitieblokjes, pennen, ballonnen en papieren vlinders, waarvan je mobiles kunt knutselen. Ik kreeg ook een stempelmachientje waar ik mijn eigen adresgegevens op kan laten zetten, zodat ik straks niet twaalf keer deze gegevens op de identiteitskaart van de collectant hoef te pennen. "Die kun je ook wel voor jezelf gebruiken hoor", zei de mevrouw heel aardig.

Geweldig circus om een paar bergjes munten in te zamelen
Ook de collectanten worden overstelpt met frutsels, kaarten, buttons voor eventueel meelopende kinderen en nog veel meer. Die mag ik straks allemaal uitdelen om ze te bedanken voor hun geweldige inzet. Toen ik dacht dat er wel genoeg promotiemateriaal en cadeautjes op tafel lagen, toverde de mevrouw ook nog een bestellijst tevoorschijn. Daarmee kon ze bij het Astmafonds ook nog posters en spandoeken regelen. Ook waren er kaartjes beschikbaar, die collectanten aan de goede gevers kunnen geven als bedankje. En witte plastic zakjes om alles in te doen, waarin je dan ook nog tips kunt stoppen wanneer de collectanten het beste langs de deuren kunnen gaan (zaterdagmorgen vóór 11.00 uur).

Daarna legde ze de hele procedure uit rond collectebussen, verzegelingen, identificatiepasjes en extra checks. Het begon mij te duizelen. Wat wordt er een geweldig circus op touw gezet om een paar bergjes euromunten in te zamelen. Dat mag inmiddels wel een hele berg zijn ter compensatie van al deze promotie- en inzamelingsactiviteiten.

En nu is het voor mij nog maar afwachten of het Astmafonds wel voldoende collectanten op de been kan brengen in mijn wijkje. Want die is het telemarketingbureau nog aan het zoeken. Maar ik vind het ook prima als jullie allemaal jullie jaarlijkse bijdrage gewoon direct storten op de rekening van het Astmafonds. Heb ik met deze oproep toch alvast iets goeds gedaan voor de zieke medemens.