dinsdag 29 december 2009

Zeven inspiratiezwiepers


Je hebt een geweldig project in gedachten of een inspirerende opdracht gekregen. En toch lukt het maar niet om een begin te maken. Hoe kom je aan een portie instant-inspiratie op een moment dat je het goed kunt gebruiken?

Mensen in de oudheid beschouwden inspiratie als een boodschapper van de goden. Ze zagen het als een ‘geest’ die via de kunstenaar zijn creativiteit met de mensheid deelde. De Grieken noemden deze boodschapper ‘muze’, voor wie je je open moest stellen om haar te ontvangen.

Veel mensen zitten tegenwoordig nog steeds te wachten op een ingeving van boven, terwijl we inmiddels toch heel wat meer kennis hebben van de werking van de hersenen. Inspiratie zit voornamelijk in jezelf opgeborgen. Dat we vaak moeilijk bij die bron kunnen komen, komt omdat we onszelf blokkeren. We vinden bijvoorbeeld dat we alleen maar plannen mogen presenteren die aan onze eigen hoge eisen voldoen. Hoe harder je in die omstandigheden probeert om creatief te zijn, hoe moeilijker het wordt.

Wat er dan gebeurt, is vergelijkbaar met het proberen te herinneren van een naam die je vergeten bent. Hoe vaak je het ook probeert, het lukt je niet om de naam te herinneren. Het is meestal beter om het even te laten rusten en de vraag even in je achterhoofd op te slaan. Een tijdje later komt de naam waarschijnlijk, helemaal onverwacht, weer in je hoofd op.

Inspiratie vinden betekent vooral je innerlijke blokkades uit de weg ruimen en ontvankelijke momenten creëren. Dat doe je zo:

1. Laat je hoofd leeglopen op papier
Pak een leeg vel papier en schrijf alles op wat in gedachten komt. Let niet op grammatica, punten en komma’s, maar schrijf alleen maar je bovendrijvende gedachten op. Eerst zullen je gedachten alle kanten op schieten, maar daarna zullen ze zich meer en meer in de richting bewegen van je project. Schrijven heeft nog een andere wonderlijke werking: door je gedachten op papier te zetten, krijgen ze langzaam maar zeker vorm. Schrijfster en emotiedeskundige Suzanne Piët werkt op deze manier.

2. Maak een mindmap
Een mindmap is een goede manier om te starten, omdat het je gedachten op een visuele manier ordent en in kleine stukjes hakt. Een kleiner onderdeel is gemakkelijker te overzien dan een groot project. Hier lees je hoe je een mindmap kunt maken om een probleem op te lossen.
Door je gedachten op deze manier op papier te zetten, kom je vaak op nieuwe ideeën: je ziet nieuwe verbindingen en ontbrekende schakels. Voor je het weet, heb je een inspirerend begin.

3. Vraag waarom
Neem een beginvraag en vraag jezelf af 'waarom?’ Op het antwoord volgt opnieuw de vraag: 'waarom?' Ga daar net zo lang mee door totdat je niets meer te antwoorden hebt. Dit dwingt je om het vraagstuk laag voor laag af te pellen en op die manier stap voor stap ruimte te maken voor nieuwe oplossingen. Als je op het punt belandt dat je geen enkel antwoord meer kunt geven, zit je waarschijnlijk bij het punt waarop je met je project kunt starten.

4. Vind een startpunt
Een componist heeft een eerste noot nodig om te beginnen met een nieuw stuk. Hij werkt in een bestaande toonsoort en vindt vandaar uit nieuwe combinaties en ritmes. Deze werkwijze kun je ook toepassen als je bijvoorbeeld een nieuwe website wilt ontwerpen. Iets wat andere mensen bedacht hebben en wat succes heeft gehad – of juist een complete mislukking is geworden – is een goede manier om op gang te komen. Kijk in boeken, tijdschriften, kranten, op internet, tentoonstellingen en alles wat je verder maar kan bedenken. Kijk naar andere voorbeelden en vind een startpunt. Componeer vervolgens je eigen lied.

5. Leg het vraagstuk in de week
Zit er geen deadline aan je project en heb je geen enkele inspiratie? Leg het hele plan een poosje weg. Je hersens zullen denken dat het niet zo belangrijk is en er weinig acht meer op slaan. Het idee kan ondertussen gisten in het diepere, onbewuste deel van onze geest, waarover we minder controle hebben. Door de druk op een project op deze manier te verlagen, bestaat de kans dat het in je onderbewuste juist tot wasdom komt en dat de kurk van de fles gaat.

6. Sluit je af van visuele prikkels
Een andere manier om je project op de achtergrond te laten zweven, is je afsluiten van visuele informatie. Zicht is verreweg het belangrijkste zintuig. Onderzoeken melden dat maar liefst 83 procent van alle informatie via onze ogen komt. Door deze informatiebron doelbewust dicht te draaien, krijgen andere zintuigen een kans en daarmee ook nieuwe gedachten. Doe daarvoor minstens 15 minuten je ogen dicht en richt je op je gehoor, reuk, tast, smaak en evenwichtsgevoel. Wat hoor je? Hoe ruikt het? Hoe is de temperatuur? Als je je ogen weer open wilt doen, heb je waarschijnlijk een nieuwe ingeving gekregen.

7. Praat er met anderen over
Een bekende manier om nieuwe inspiratie te krijgen is erover te vertellen. Alleen al door het formuleren van je gedachten krijgen ze vastere vorm. De reacties van anderen op je nog weinig vastomlijnde ideeën helpen je vervolgens nog verder op weg.

"Goede ideeën hebben - net als boemeltreintjes - vaak vertraging."
- Giovanni Guareschi

Nog meer manieren om nieuwe inspiratie te krijgen:

Inspiratiebronnen voor dit artikel:


Share/Save/Bookmark

donderdag 24 december 2009

Kunstenaars als bedrijfsadviseurs

Kunstenaars zijn opgeleid om vrij te denken en deze gedachten vorm te geven. Bedrijven zouden hen daarom vaker in moeten schakelen voor advies over hun werkwijze of om mee te denken over innovatievraagstukken.

Kunst in een organisatie of een bedrijf is vaak alleen maar decoratie of aankleding. Er is een nieuw gebouw met een lege wand en daar moet iets komen te hangen. In het beste geval bouwt een bedrijf een eigen collectie op, ter inspiratie voor de eigen medewerkers en ter ondersteuning van de kunstenaars. Het aantal organisaties dat kunstenaars inschakelt bij het bedrijfsproces - om een spiegel voor te houden of om een bijdrage te leveren aan de verandering van de cultuur - is vrij uitzonderlijk.

Gek eigenlijk, want bedrijven die bij willen blijven, moeten hun blik verbreden en openstaan voor innovatieve ideeën. Kunstenaars hebben andere ideeën en denkwijzen, die voor inspiratie kunnen zorgen. Albert Einstein sprak met dichters om meer te leren over de rol van intuïtie en verbeelding.

Verandering en aanpassing aan nieuwe omstandigheden worden steeds belangrijker in het bedrijfsleven. Het zou daarom heel goed zijn om kunstenaars te betrekken bij die veranderingen. Kunstenaars denken vrijer en komen met minder voor de hand liggende oplossingen. Ook voor de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten kunnen zij natuurlijk nieuwe ideeën leveren. Hun creativiteit levert niet alleen een kunstwerk op aan de muur, maar verse ideeënaanvoer voor de hele organisatie.

"The uncreative mind can spot wrong answers, but it takes a very creative mind to spot wrong questions."
- Antony Jay

Share/Save/Bookmark

zondag 13 december 2009

Herinneringenboom


Kerstversieringen zijn herinneringen, die je op kunt hangen. Zo vertelt de boom een persoonlijk verhaal.

Ballen met een naamkaartje, die ooit de tafelschikking van een kerstdiner aangaven. Babouschka's, die een Russisch kerstverhaal illustreerden tijdens een kinderviering. Drie koningen van hout uit een Duitse winkel. Maar ook een rood puntmutsje, dat dienst deed als eierwarmer op het kerstontbijt op school en nu als piek fungeert. En een glanzende ster, die ik ooit gebruikte als kerstcorsage.

Ik kijk met plezier naar onze kerstboom, die ieder jaar bonter wordt. Daarmee groeit ook het aantal herinneringen aan eerdere kerstfeesten. Want aan al die verschillende kerstboomdecoraties zitten even zoveel verschillende verhalen vast. Onze familiegeschiedenis wordt er zichtbaar door.

De kerstboom maar ook andere tradities rondom kerst zijn geschikt om verhalen uit je familie of je persoonlijke leven naar boven te halen. We vertellen verhalen bij het kerstdiner. We halen oude fotoboeken tevoorschijn. En we noteren recepten en de namen van de aanwezige gasten in ons dinerboek. De kinderen genieten er minstens zoveel van als wij.

Ik vind kerstfeesten mooi, omdat ze ijkpunten vormen in onze persoonlijke geschiedenis. Het feest vraagt om terugblikken naar eerdere kerstfeesten en andere belangrijke momenten in ons leven. Maar ook om een vervolg te maken en oude tradities voort te zetten. Ik heb daarom een nieuwe kerstster van glanzend rood glas gekocht voor onze boom, waarmee ik een nieuw hoofdstukje toevoeg aan onze persoonlijke kerstgeschiedenis.

Verder lezen:


Share/Save/Bookmark

donderdag 3 december 2009

Het belang van een spetterend slot


Een goed begin is het halve werk, luidt een gevleugeld gezegde. Maar een spetterend einde - dat ruimte biedt voor een nieuw begin - is bij creaties van allerlei soort misschien nog wel veel belangrijker. Vijf lofzangen op een goed slotakkoord.

Schrijvers studeren eindeloos op een welluidende beginzin. Koks verleiden hun gasten met spannende amuses. En bladenmakers maken geweldig veel werk van een aantrekkelijke cover. Maar als ze geen aandacht besteden aan een passend einde, is dat allemaal vergeefse moeite.

  • De laatste zin van de speech is het best

De laatste zinnen van een presentatie blijven vaak het langst hangen. Als deze tenminste een heldere boodschap bevatten. Niets is zo erg als een slappe afsluiting als 'Hier wilde ik het graag bij laten'. Het is dus belangrijk om je boodschap aan het einde van een presentatie kernachtig en pakkend te verwoorden. In de vorm van een slogan bijvoorbeeld.
  • De laatste pagina smaakt naar meer

Bladenmakers weten dat de laatste pagina's van het blad enorm belangrijk zijn. Bijna net zo belangrijk als de inhoudsopgave (waar met name glossy's dan ook veel ruimte voor inruimen). Een kookblad als Delicious presenteert vele tientallen recepten. Op de slotpagina worden vervolgens de recepten van het volgende nummer verleidelijk gepresenteerd. Zo blijf je als lezer een hele maand watertanden.
  • De gastvrije geste laat de congresganger terugkomen

Op een congres zet de eerste spreker de toon van de bijeenkomst. Maar of de bezoeker daadwerkelijk een goed gevoel overhoudt aan het congres hangt voor een groot deel af van de afsluiting. Een dagvoorzitter die in zijn slotwoord de meest opvallende bevindingen van het congres nog even op een aansprekende manier samenvat is goud waard. En dat geldt ook voor kadootjes die uitgedeeld worden: een tas met kleine attenties, naslagmateriaal én een uitnodiging voor de volgende keer.
  • Het toetje is de kroon op het diner

Bij een diner wordt veel aandacht geschonken aan het voorgerecht en het hoofdgerecht. Maar zonder toetje is een mooi etentje echt niet compleet. En dat geldt ook voor de bonbons en de andere snoepverrassinkjes, die bij de koffie op tafel worden gezet.
  • Een goede slotzin maakt een goede roman nóg beter

"Een goede slotzin kan een slechte roman niet redden, maar wel een goede nog beter maken", schrijft Tim Krabbé. Sommige schrijvers hebben zelfs al een slotzin in hun hoofd, waar ze naar toe schrijven. In een slotzin kun je teruggrijpen op de eerste zin, het boek samenvatten, een visie op je verhaal geven of suggereren hoe het verder ging.

Dat laatste is het beste, vindt Jan Brokken in zijn schrijvershandleiding De wil en de weg. Geen grote dreunen en dan nog een paar klappen dus, zoals bij een imponerende symfonie, maar een subtiele afsluiting, die iets nog te raden over laat. Jan Brokken: "Het einde van een verhaal moet het begin zijn van het menselijke mysterie."

"Dat zou het uitgangspunt van een nieuw verhaal kunnen vormen – maar dit verhaal is hiermee beëindigd."
- Fjodor Dostojevski op de laatste bladzijde van 'Misdaad en Straf'

Dit vind je wellicht ook interessant:


Hoe gebruik je verhalen in informatieve teksten?


Verhalen maken je nieuwsgierig en sporen aan om door te lezen. Ideale 'vervoermiddelen' dus om je boodschap over te brengen. Het e-book Toverballen voor het brein doet uit de doeken hoe je deze verhaalkracht en andere technieken op het gebied van storytelling kunt toepassen in informatieve teksten, zoals journalistieke artikelen, websites, brochures en andere teksten. Laagje voor laagje ontsluiert het boek de geheimen van verhalen en vertelt wat je er in teksten mee kunt doen.

Meer informatie over Toverballen voor het brein.


Share/Save/Bookmark

woensdag 2 december 2009

De oogst van vier jaar bloggen



Ideeënmaker bestaat vier jaar. Dat jullie dit weblog waarderen, zie ik terug in de bezoekcijfers van Ideeënmaker. Sinds de start van de telling in juli 2008 hebben 16.000 mensen mijn weblog bezocht, die samen meer dan 27.000 pagina's bekeken. Daar ben ik heel blij mee!

De eerste jaren was het helemaal niet mijn bedoeling om veel bezoekers te trekken, want ik wilde gewoon mijn stukjes kwijt. Ik had dan ook geen doelgroep voor ogen. Iedereen die daar zin in had, was welkom om mijn ideeën en bevindingen te lezen. That was all.

In de loop van dit jaar ben ik op Ideeënmaker een nieuwe koers ingeslagen. Ik schrijf nu alleen over onderwerpen die met creativiteit en inspiratie te maken hebben of daarmee in verband te brengen zijn. Ik doe verslag van mijn persoonlijke bevindingen op dat vlak en deel veel tips over dagelijkse creativiteit. Dat dit aanslaat, is rechtstreeks terug te vinden in de bezoekerscijfers. In september sprong het aantal bezoekers per maand ineens naar 1484. In oktober waren het er al 1727 en in november 1765.

Vooral de tips worden goed gelezen.
Het stuk over het schrijven van een goede column is een van de meest bezochte stukjes en is inmiddels ook overgenomen op andere websites. Dat geldt ook voor de 26 tips om nog beter te schrijven. Maar ook zijn seizoensinvloeden belangrijk voor de bezoekerscijfers. In het voorjaar zal mijn stukje over de Mattheus Passion weer veel gelezen worden. Zeer populair zijn deze maand mijn recept uit 2005 voor Spaanse Pepernotensoep en andere stukjes die met Sinterklaas of Kerstmis te maken hebben. Zo weet ik dat jullie al in groten getale aan het nadenken zijn over de kerstbrunch!

De meeste bezoekers vinden mijn weblog via Google door zoekwoorden in te typen als 'tips creativiteit' of 'brainstormen met kinderen'. Daarnaast zijn er diverse websites, startpagina's en blogs die naar Ideeënmaker doorverwijzen, zoals het Bladenatelier, Kleurrijk en 2ndStudioInspiratie. Gijs van Wulfen plaatste dit stuk op zijn site Nieuwe Producten bedenken en werd daar tot nu toe 355 keer gelezen. Heel fijn, bedankt daarvoor.

Dit weblog heeft er inmiddels toe geleid dat ik diverse nieuwe creatieve mensen heb leren kennen. En dat is voor mij natuurlijk ook weer inspirerend!

Mijn stukjes over meer creativiteit in het dagelijkse leven werken in ieder geval aanstekelijk. Dat merk ik aan de reacties die jullie achterlaten op dit blog, aan de mails en de andere reacties die ik van jullie krijg. Er is inmiddels een trouwe schare vaste lezers. Ik ontvang foto's en voorbeelden van boekjes, die mensen zelf in elkaar hebben gezet. 'Ik word blij van je stukjes', krijg ik regelmatig te horen. Dat vind ik een prachtig compliment!


Verder lezen:

"Voor mij is kunst aandacht voor de kleine dingen in het leven. Kijken en zien; inzoomen op de wereld om je heen. Het enige wat ik doe is mijn lezers en mezelf daaraan herinneren."
- Keri Smith

Share/Save/Bookmark