maandag 29 november 2010

Hoe een museumbezoek nog inspirerender wordt

Trinidad Fernandez van Kees van Dongen

Kunstwerken in musea kunnen je inspireren tot nieuwe ideeën. Natuurlijk kun je daarvoor gaan ronddwalen in de zalen, maar er zijn nog meer manieren om jezelf te laten kietelen door kunst. Doe aan slow looking.

Kunstenaars hebben doorgaans een eigenzinnige kijk op de wereld. Als je op zoek bent naar nieuwe ideeën, is het daarom fantastisch om je te laten inspireren door de wijze waarop zij tegen mensen, kunst, voorwerpen of de wereld aankijken en daar vorm aan geven. Mooi of lelijk doet niet zo ter zake, wel of een kunstwerk je op een of andere manier prikkelt of beroert. Als dat het geval is, ontstaat een soort kortsluiting in je hoofd. Je ziet een onverwacht beeld, je verbindt twee nieuwe dingen met elkaar of je komt op een andere manier tot een nieuw inzicht. Dat is wat kunst kan doen.

Mijn liefde voor musea deel ik met vele andere liefhebbers, maar ik weet ook dat er een minstens zo’n grote groep is, die grote moeite heeft met museabezoek. Ze zien veel beelden of schilderijen die veel op elkaar lijken of die ze weinig zeggen. De klacht is dan ook al snel dat musea ‘saai’ zijn.

Musea proberen als antwoord daar van alles aan te doen door activiteiten rondom exposities te organiseren of door audiotours te ontwerpen. Vooral het vertellen van een verhaal - in diverse vormen - is een goede manier om een collectie toegankelijk te maken.

Een verhaal is namelijk een belangrijke ‘ingang’ voor een kunstwerk. Als je bijvoorbeeld weet dat het kleurrijke schilderij Trinidad Fernandez van Kees van Dongen ooit aangekocht werd door Farah Dibah, spreekt dat meteen tot de verbeelding. Daarna stond het schilderij tientallen jaren in een depot in Iran achter slot en grendel. Afgelopen najaar mocht het schilderij voor het eerst in decennia Iran verlaten voor de overzichtstentoonstelling ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ in museum Boymans van Beuningen in Rotterdam.

Als je dit verhaal kent, kijk je er anders naar. Je probeert je even te verplaatsen in de huid van Farah Dibah, die verliefd werd op dit doek. Of je stapt in de rol van de conservator, die hemel en aarde moest bewegen om dit werk naar Nederland te krijgen. Voor het museum was dit verhaal overigens ook een prachtige kapstok om extra publiciteit te krijgen voor de expositie.

Voor mijzelf hebben verhalen, bijvoorbeeld in de vorm van audiotours, daarom een grote toegevoegde waarde bij exposities. Deze ‘bijstand’ is niet altijd beschikbaar. Dan heb je zelf ook diverse mogelijkheden om jezelf te laten prikkelen door kunstwerken en daardoor een expositie intensiever te beleven. Daarvoor moet je wel zelf in actie komen.

1. Zie een kunstwerk als een verhaal
Een kunstwerk kwam meestal tot stand met een bepaalde bedoeling. Het vormt een reactie op een ander kunstwerk of het werk wil de toeschouwer op een andere manier laten kijken.
Wat de verteller op de audiotour doet, kun je ook zelf: zie een kunstwerk als een voorwerp dat een verhaal vertelt. Lees de titel, die bij een uitdagend en complex kunstwerk soms een ingang biedt in de gedachtewereld van de kunstenaar. Als je geen concrete aanwijzingen krijgt, verzin het er dan bij.

2. Leer langzaam te kijken
Tegenwoordig houden we weer van stilte, traagheid en het zoeken van de menselijke maat. In het museum kun je de kunst van slow looking weer onder de knie krijgen. Blijf lang voor een schilderij staan en laat de vormen en kleuren op je inwerken. Ga bij jezelf na of het werk je zintuigen in beroering brengt en op welke manier.
Kijk liever intensief naar een beperkt aantal kunstwerken dan een vluchtige blik te werpen op alle aanwezige doeken. Kunstwerken zullen op deze manier veel meer beklijven.

3. Deel ervaringen
Bekijk een tentoonstelling samen met een vriend of vriendin. Dwaal los van elkaar door de zalen en bespreek na afloop wat je gezien hebt. Wat vonden jullie het mooiste werk? Wat maakt het meeste indruk? Ga daarna terug naar het betreffende werk en kijk nogmaals met de ogen van de ander. Waarschijnlijk kijk je nu met andere ogen naar hetzelfde schilderij en zie je meer.


Verder lezen over ontdekkingen in musea:

Share/Save/Bookmark

maandag 22 november 2010

Je notitieboekje als goudmijn


Als je ideeën ontwikkelt, is een notitieboekje een van je meest waardevolle gereedschappen. Hoe kun jij jouw boekje als een goudmijn exploreren?
Het maken van notities is het begin van een idee.
Door je invallen te noteren, word je namelijk gedwongen om je gedachtes voor een deel uit te werken. Daarnaast is het gebruik van een notitieboekje een rustbrenger, omdat het maken van notities je hoofd leegmaakt. Wat je opschrijft blijft bewaard, dus kun je je gedachten aan andere zaken wijden. Het is een zaaibed, waar vele zaadjes nooit zullen ontkiemen, maar die mogelijk later toch nog vruchtbare ideeën voortbrengen.

Een notitieboekje is dus je instant-muze, die je altijd bij de hand hebt.
Je kunt er van alles en nog wat in kwijt. Ik gebruik mijn eigen notitieboekje hiervoor:

  • Invallen en ideeën voor mijn blogs, nieuwe producten, plannen, etc.
  • Mooie woorden en opmerkelijke zinnen die ik om mij heen hoor.
  • Notities van presentaties, seminars, etc.
  • Bijzondere vragen.
  • Inspirerende citaten en gedichten
  • Free writing (schrijven zonder je pen van het papier af te halen, waarbij je al je invallen en gedachten noteert).
  • Tips uit boeken en artikelen die mij aanspreken.
  • Knipsels over verhalen en creativiteit.
  • Het maken van mindmaps.
  • Plaatjes en ansichtkaarten.
  • Notities na de kennismaking met een interessant persoon.
  • Lijstjes: exposities, leuke vakantieadressen, cadeau-ideeën, nog te lezen boeken, etc.
Hoe maak je handig gebruik van een notitieboekje? Dat is een kwestie van uitproberen om te ontdekken wat goed bij jou past. Mijn persoonlijke ervaringen met notitieboekjes zijn de volgende:
  • Denk niet teveel na wat je in je boekje wilt noteren. Schrijf alle mogelijke losse invallen op.
  • Kies je voor een alles-in-een-boekje of gebruik je voor verschillende activiteiten/interesses een apart boekje? Wie ordelijk is, heeft meer aan verschillende boekjes voor ieder afzonderlijk onderwerp. Zo niet, gebruik dan een boekje waar je alle invallen noteert. Ik geef zelf de voorkeur aan de tweede manier, omdat hierbij juist interessante kruisbestuivingen kunnen ontstaan tussen uiteenlopende onderwerpen.
  • Gebruik je een alles-in-één-boek? Roep een eigen indexeersysteem in het leven. Noteer bijvoorbeeld achterin jouw trefwoorden met het bijbehorende paginanummer erbij. Of maak met stiften of kleine gekleurde stickertjes een markering van onderwerpen die bij elkaar horen. Een derde mogelijkheid is de onderverdeling van je boekje in diverse secties. Experimenteer ermee om te ontdekken wat bij jou past.
  • Neem altijd een notitieboekje mee als je op stap gaat. Leg desnoods op diverse plekken een boekje neer. Ideeën borrelen op tijdens de meest uiteenlopende activiteiten, dus dan wil je ze meteen kunnen opschrijven. Stop het boekje daarom niet te diep weg. Op de lange roltrap moet je even iets kunnen noteren! Je weet nooit wanneer de gouden inval komt.
  • Vul je notitieboekje aan met plakboeken of mappen over verschillende onderwerpen die je interesseren. Knip kranten- of tijdschriften uit, verzamel citaten, plaatjes en andere dingen die je bezighouden. Kleinere knipsels kun je direct in je notitieboekje kwijt.
  • Als je aan een groot project begint, noteer dan alle gedachten over de aanpak en invalshoeken. Deze eerdere gedachten kunnen je later weer op gang helpen als je vastloopt.
  • Schrijf vragen op over zaken die jij belangrijk vindt. Laat de rest van de bladzijde leeg. Gaandeweg kun je de bladzijdes vullen met aanvullende gedachten, vondsten en observaties. Schrijf aanvullende invallen op in een andere kleur.
  • Blader regelmatig door je boekje. Pak ook oude notitieboekjes er regelmatig bij. Diverse notities rijgen zich aaneen en brengen je vaak op een nieuw spoor. Zo wordt je boekje een goudmijn.
Tot slot nog deze tip:. Kies een mooi boekje uit dat jij met plezier pakt. Maak het persoonlijk met kleuren, stickers of andere dingen die jij prettig vindt. Je notitieboekje is het waard om gekoesterd te worden!

Verder lezen over het gebruik van een notitieboekje:


Leer lenig denken
Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen. Bestel het boek direct bij Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet
Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

Share/Save/Bookmark

maandag 15 november 2010

Vijf manieren om lastige kwesties lenig op te lossen

Als je met een kwestie in je maag zit, kun je nieuwe oplossingen vinden door deze kwestie vanuit een andere kant te benaderen. Vijf verhalen over van lenig denken, waarbij je op een andere manier naar een bestaand probleem kijkt.
We zijn gewend om op een vaste manier naar gebeurtenissen of vraagstukken te kijken. Daardoor kun je hopeloos vastlopen. Kijk daarom eens op een andere manier naar je vraagstuk. Denk bijvoorbeeld wat er gebeurt als....

…. je het probleem omvormt tot een pluspunt?


Fietsen in Groningen vinden veel toeristen niet erg aantrekkelijk. In hun beleving moet je in de noordelijke provincie tegen straffe wind opboksen.

Maar wind is nooit alleen maar tegenwind. Creatieve Groningers bedachten daarom de ‘Windmeeritten’. Aan de hand van de windrichting wordt een fietstocht uitgezet, waarbij de fietser het gros van de tijd de wind in de rug heeft. De terugtocht geschiedt per bus. Met een fantastische omkering is het vroegere probleem nu juist de grote aantrekkingskracht, want het nieuwe motto luidt: hoe harder het waait, hoe fijner u fietst.

…. je niet boos wordt, maar bedankt?

Cabaretier Hans Sibbel vertelt in een van zijn shows dat hij als ondernemer na twaalf jaar een keer vergeten was om de btw op tijd te betalen. Dat levert hem het dreigement van een forse boete op, waar hij zich verschrikkelijk over opwindt. Hij heeft immers 144 keer maandelijks wél op tijd betaald.

Eigenlijk verdient hij een bloemetje, vindt hij. Hij heeft namelijk al die jaren laten zien dat hij enorme waarde hecht aan tijdige betaling. De Belastingdienst zou daarom tegen hem moeten zeggen: “Wat moet het u pijn gedaan hebben dat u die ene betaling gemist heeft!”

bron: cabaretshow Lebbis, Hoe laat begint het schieten? 2008

….je niet moet maar mag?

 
Joris heeft grote moeite met alle projecten die hij moet managen. Hij maakt dagelijks lange lijsten vol actiepunten, maar komt eigenlijk altijd tijd te kort. Het gevolg is dat hij kampt met een voortdurend gevoel van onvrede. Telkens komen er weer nieuwe dingen op zijn pad die hij op moet lossen of moet regelen.

Op het moment dat Joris bijna instort, besluit hij dat er iets moet gebeuren. Onder leiding van een coach leert hij stapje voor stapje op een andere manier naar een project te kijken. Ieder project levert bijvoorbeeld nieuwe ervaringen op en dus kansen om te ontdekken en te groeien.

Op het moment dat Joris niet meer denkt dat hij 'nog zoveel dingen moet doen' maar dat hij 'nieuwe dingen gaat doen', gebeurt er iets belangrijks. Het is geen verplichting meer, maar een mogelijkheid. Een andere blik op de wereld, die nieuwe energie geeft.



…. je mensen vertrouwt in plaats van aan regels onderwerpt?

Op diverse plekken langs de Noordzee zijn in de zomer strandbibliotheken geopend, waarbij badgasten een dag een boek kunnen lenen. Metaalpoortjes of beveiligingscamera’s werken niet op het strand. Een identiteitskaart of een recent bankafschrift hebben badgasten meestal ook niet bij de hand.

Alle badgasten kunnen daarom op goed vertrouwen – zonder bibliotheekpasje – een boek lenen na achterlating van naam en adres. Gratis. Bezoekers zijn daar wel eens verbaasd over. “Maar ú brengt het boek toch wel terug aan het einde van de dag”, zegt de medewerker dan.

Dat werkt uitstekend, want mensen willen graag consequent zijn. Vrijwel alle gebruikers van de strandbibliotheek brengen de boeken inderdaad netjes terug. Sterker nog: het terugbrengpercentage is net zo hoog als in een gewone bibliotheek.

bron: KPMG Trust Rules, 2010

…je je vraagstuk op een andere manier oplost?

Galeriehouder Maarten de Boer wil in zijn Amsterdamse galerie tekeningen van Leo Vroman exposeren. Maar deze tekeningen zijn nogal kwetsbaar. Het Letterkundig Museum eist daarom dat de tekeningen niet aan het daglicht blootgesteld worden. De museale verlichting die dit probleem perfect oplost, kost 30.000 euro.

Oeps, probleempje. Dat is veel te duur voor De Boer. Maar het kan ook anders. Hij laat een hoofdband ontwikkelen met ledlampjes, zoals sporters en mijnwerkers die ook gebruiken. Bezoekers kunnen met hun eigen hoofdlampje rondwandelen in de verduisterde galerie. Iedereen blij!

Bron: Interview met Maarten de Boer in magazine Volgens Renate Dorrestein, 2010


Hoe kun jij op een andere manier naar je vraagstuk kijken? Wat gebeurt er als jij in je hoofd aan het fantaseren slaat over andere mogelijkheden om oplossingen te vinden?


Verder lezen over manieren om een vraagstuk anders te benaderen:


Leer zelf lenig denken

Meer ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk van pas komen.
Bestel het boek nu bij Managementboek.

Share/Save/Bookmark

vrijdag 12 november 2010

Op avontuur met Lenig Denken

Marenthe de Bruijne, Rineke Rust en ikzelf.

“Wat een vrolijk boek! Ik krijg meteen zin om hiermee aan de slag te gaan!” Een van de reacties op ons boek Lenig Denken dat gisteren feestelijk gelanceerd werd in het gebouw Nieuwe Energie in Leiden.

Deze plek was niet toevallig gekozen, want het boek is grotendeels tot stand gekomen in dit gebouw, waar twee van ons (Marenthe en Sigrid) hun werkplek hebben. We hebben ons hier vaak laten inspireren, omdat in dit gebouw mensen van uiteenlopende bedrijven nieuwe samenwerkingsverbanden aangaan. Creatieve denktechnieken sluiten daar goed op aan!

Wij vonden het daarom geweldig om te merken dat de aanwezigen volop nieuwe aanknopingspunten zien in ons boek. De één zag verbanden met de Boeddhistische manier om met veranderingen om te gaan, een tweede wilde het gebruiken bij adviezen aan managers en een derde zag leuke oefeningen om met haar kinderen te doen. Onze wens om nieuwe verbindingen te laten ontstaan is in dit opzicht al geslaagd!

'Toeval' en nieuwe verbindingen leggen vormden ook de rode draad in de speech die Rineke uitsprak bij de boekpresentatie. De wijze waarop Rineke, Marenthe en ik bij elkaar kwamen en besloten om dit boek te maken, was namelijk grotendeels toevallig. Al kun je het ook zien als openstaan voor nieuwe dingen en op avontuur gaan. Hetzelfde gold voor de wijze waarop we onze illustrator Jenneke ter Horst en vormgever Anna Verhart leerden kennen en in contact kwamen met onze uitgevers van Van Duuren Management. Al met al kon zo wel een boek tot ontwikkeling komen, waar we nu geweldig blij mee zijn. In ons boek staat het zo te lezen:
"Als je risico's durft te nemen en het toeval een kans geeft, ontdek je nog iets anders: je hebt meer lef dan je denkt. Je merkt dat het leuk is om nieuwe dingen uit te proberen en op avontuur te gaan. Je denkt dat er meer mogelijkheden zijn dan gedacht."
- citaat uit het boek Lenig Denken
Zo was het ook met de totstandkoming van ons eigen boek. We konden volop nieuwe ideeën uitproberen, Anna en Jenneke kregen alle ruimte voor hun tekeningen en vormgeving en we konden het boek zeer kleurig laten uitvoeren. Nieuwe paden bewandelen, verbindingen leggen en het toeval een kans geven vormden de rode draad. We vertellen hier meer over op het filmpje van Mischa Kluin, dat te zien is op onze website www.lenigdenken.com en hieronder:





Heb je Lenig denken gelezen en een mening over het boek? Laat het ons weten, want we zijn zeer benieuwd hoe en op welke wijze jullie onze tips, technieken en oefeningen in de praktijk kunnen brengen.

Boekgegevens:
Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht
Uitgave: Van Duuren Management, Culemborg
Auteurs: Rineke Rust, Marenthe de Bruijne en Sigrid van Iersel
ISBN: 978-90-89650-62-7, 19,90 euro
Het boek is onder andere te koop via Managementboek.nl.



Share/Save/Bookmark


dinsdag 2 november 2010

Lenig Denken in drie stappen (3): het Nieuwe Werken

Werknemers willen hun eigen keuzes maken en hun managers verwachten dat ook steeds meer van hen. Dat vereist wel een andere manier van denken. Deel drie in een blogserie over de gedachten achter het boek Lenig denken, dat ik samen geschreven heb met Marenthe de Bruijne en Rineke Rust.
Wil jij zondagnacht nog even doorwerken
of ga je vroeg naar bed om de volgende ochtend op tijd je afspraken te halen? Check je liever thuis eerst je e-mail, zodat je daarna een stuk rustiger naar je werk reist? Kies je voor teleconferencing of voor een ouderwetse vergadering?

Als werknemer krijg je steeds meer de gelegenheid om je eigen keuzes te maken, die ten goede komen aan je persoonlijke ontwikkeling en de balans tussen werk en je privéleven. Niet meer gebonden zijn aan het regime van een negen-tot-vijfbaan levert je veel vrijheid op, maar vraagt ook om eigen verantwoordelijkheid. De grenzen tussen werk en privé vervagen. Iedereen is overal en altijd bereikbaar.

Om met al die veranderingen en informatie-overvloed om te gaan, hebben we nieuwe denkgewoonten nodig. Op school kregen we te maken met taal, rekenen en andere kennisvakken. Wat echter ontbrak, was het vak creatief denken. Zo hebben we eigenlijk maar één manier van denken geleerd: alles op een rijtje zetten, een oorzaak heeft een gevolg en omgekeerd, en een strikte indeling in goed of fout. Dat is jammer, want er zijn zo veel meer manieren van denken die ons leven praktischer, efficiënter en rijker kunnen maken. Hoe maak je een goede keus? Hoe kom je tot nieuwe ideeën? Hoe vind je bruikbare oplossingen?
Daarvoor hebben we nieuwe manieren van denken nodig, waarin het maken van eigen keuzes, kansen zien en het denken in mogelijkheden centraal staan Dat sluit helemaal aan bij het Nieuwe Werken, dat op dit moment zeer in de belangstelling staat. In het kort betekent dit dat je zelf bepaalt waar, wanneer en hoe je werkt en samenwerkt. Dat vraagt niet alleen om discipline, handige internettools en goede mogelijkheden tot samenwerking, maar ook om veel creativiteit. Lenig denken dus.


Week van het Nieuwe WerkenEen coalitie van bedrijven, overheid en Stichting Natuur en Milieu voert op dit moment de campagne Het Nieuwe Werken doe je zelf. De organisaties roepen werknemers en werkgevers op om te experimenteren met deze nieuwe manier van werken. Het hoogtepunt van de campagne is de Week van Het Nieuwe Werken, die van 8 tot en met 14 november 2010 gehouden wordt.

Verder lezen:
Boek Lenig Denken
Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht
Uitgave: Van Duuren Management, Culemborg 2010
Auteurs: Rineke Rust, Marenthe de Bruijne en Sigrid van Iersel
Prijs 19,90 euro.
Je kunt het boek aanschaffen bij de boekhandel of hier, bijvoorbeeld om weg te geven als kerst- of relatiegeschenk.




Share/Save/Bookmark