Trinidad Fernandez van Kees van Dongen Kunstwerken in musea kunnen je inspireren tot nieuwe ideeën. Natuurlijk kun je daarvoor gaan ronddwalen in de zalen, maar er zijn nog meer manieren om jezelf te laten kietelen door kunst. Doe aan slow looking.
Kunstenaars hebben doorgaans een eigenzinnige kijk op de wereld. Als je op zoek bent naar nieuwe ideeën, is het daarom fantastisch om je te laten inspireren door de wijze waarop zij tegen mensen, kunst, voorwerpen of de wereld aankijken en daar vorm aan geven. Mooi of lelijk doet niet zo ter zake, wel of een kunstwerk je op een of andere manier prikkelt of beroert. Als dat het geval is, ontstaat een soort kortsluiting in je hoofd. Je ziet een onverwacht beeld, je verbindt twee nieuwe dingen met elkaar of je komt op een andere manier tot een nieuw inzicht. Dat is wat kunst kan doen.
Mijn liefde voor musea deel ik met vele andere liefhebbers, maar ik weet ook dat er een minstens zo’n grote groep is, die grote moeite heeft met museabezoek. Ze zien veel beelden of schilderijen die veel op elkaar lijken of die ze weinig zeggen. De klacht is dan ook al snel dat musea ‘saai’ zijn.
Musea proberen als antwoord daar van alles aan te doen door activiteiten rondom exposities te organiseren of door audiotours te ontwerpen. Vooral het vertellen van een verhaal - in diverse vormen - is een goede manier om een collectie toegankelijk te maken.
Een verhaal is namelijk een belangrijke ‘ingang’ voor een kunstwerk. Als je bijvoorbeeld weet dat het kleurrijke schilderij Trinidad Fernandez van Kees van Dongen ooit aangekocht werd door Farah Dibah, spreekt dat meteen tot de verbeelding. Daarna stond het schilderij tientallen jaren in een depot in Iran achter slot en grendel. Afgelopen najaar mocht het schilderij voor het eerst in decennia Iran verlaten voor de overzichtstentoonstelling ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ in museum Boymans van Beuningen in Rotterdam.
Als je dit verhaal kent, kijk je er anders naar. Je probeert je even te verplaatsen in de huid van Farah Dibah, die verliefd werd op dit doek. Of je stapt in de rol van de conservator, die hemel en aarde moest bewegen om dit werk naar Nederland te krijgen. Voor het museum was dit verhaal overigens ook een prachtige kapstok om extra publiciteit te krijgen voor de expositie.
Voor mijzelf hebben verhalen, bijvoorbeeld in de vorm van audiotours, daarom een grote toegevoegde waarde bij exposities. Deze ‘bijstand’ is niet altijd beschikbaar. Dan heb je zelf ook diverse mogelijkheden om jezelf te laten prikkelen door kunstwerken en daardoor een expositie intensiever te beleven. Daarvoor moet je wel zelf in actie komen.
1. Zie een kunstwerk als een verhaal
Een kunstwerk kwam meestal tot stand met een bepaalde bedoeling. Het vormt een reactie op een ander kunstwerk of het werk wil de toeschouwer op een andere manier laten kijken.
Wat de verteller op de audiotour doet, kun je ook zelf: zie een kunstwerk als een voorwerp dat een verhaal vertelt. Lees de titel, die bij een uitdagend en complex kunstwerk soms een ingang biedt in de gedachtewereld van de kunstenaar. Als je geen concrete aanwijzingen krijgt, verzin het er dan bij.
2. Leer langzaam te kijken
Tegenwoordig houden we weer van stilte, traagheid en het zoeken van de menselijke maat. In het museum kun je de kunst van slow looking weer onder de knie krijgen. Blijf lang voor een schilderij staan en laat de vormen en kleuren op je inwerken. Ga bij jezelf na of het werk je zintuigen in beroering brengt en op welke manier.
Kijk liever intensief naar een beperkt aantal kunstwerken dan een vluchtige blik te werpen op alle aanwezige doeken. Kunstwerken zullen op deze manier veel meer beklijven.
3. Deel ervaringen
Bekijk een tentoonstelling samen met een vriend of vriendin. Dwaal los van elkaar door de zalen en bespreek na afloop wat je gezien hebt. Wat vonden jullie het mooiste werk? Wat maakt het meeste indruk? Ga daarna terug naar het betreffende werk en kijk nogmaals met de ogen van de ander. Waarschijnlijk kijk je nu met andere ogen naar hetzelfde schilderij en zie je meer.
Verder lezen over ontdekkingen in musea:
- Op kinderspeurtocht door het Haagse Gemeentemuseum
- Kleuren luisteren op Kandinsky's schilderijen
- Wolkers' ogen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten