donderdag 29 december 2011

Creatief jaarverslag 2011

Planten hebben zuurstof, water, zonlicht en voedingsstoffen nodig om te kunnen groeien en  bloeien. Mensen hebben behoefte aan een rijke verzameling brandstoffen om tot iets nieuws te komen. 

Aan het eind van het jaar is het boeiend om na te gaan waar je je inspiratie hebt opgedaan en wat dat heeft opgeleverd. Hierbij geef ik je mijn persoonlijke overzicht, voorzien van de harde cijfers:

Inspiratiebronnen
100-en beelden
De meest fascinerende tentoonstelling van dit jaar vond ik Allemensen! in het  museum Beelden aan Zee in Scheveningen (nog te zien tot en met 22 januari 2012!).
In deze tentoonstelling zijn de allermooiste beelden te zien uit de collectie van het verzamelaarsechtpaar Theo en Lida Scholten. Op dit moment omvat die collectie bijna 1000 beelden, dus de samenstellers moesten zich inhouden bij het kiezen van de meest bijzondere exemplaren.
De mens – het mensbeeld – is het leidmotief in de collectie van Beelden aan Zee, maar de tentoonstelling laat een enorme hoeveelheid invalshoeken zien. Grote en kleine beelden, gruwelijk of lieflijk, gemaakt door bekende en onbekende beeldhouwers, afkomstig uit de hele wereld en uitgevoerd in de meest uiteenlopende materialen. De Scholtens hadden een zeer brede smaak en wisten met hun verzameldrang diverse kunstenaars te stimuleren. Prachtig om zo'n rol te spelen!
Skippyballen op de Amsterdamse Zuidas.
15 minuten speelkwartier
Het meest speelse evenement was voor mij de Playmob op 5 september op de Amsterdamse Zuidas. Op initiatief van Marieke van Dam verrasten we argeloze voorbijgangers op een maandagmorgen met een vrolijk speelkwartiertje. Mannen in pak gingen samen knikkeren, een 'zakenvrouw' pakte de hoelahoep en twee anderen hielden werkoverleg op skippyballen. Dames legden hun tassen aan de kant om te hinkelen, volwassen mannen speelden met autootjes. Iedereen genoot!
Ikzelf kleurde vrolijke stoepkrijttekeningen op het trottoir en de zitbanken met het motto 'Never stop playing!'

Deelnemer bekijkt het resultaat van de schilderworkshop.

2 uur verf kliederen met bejaarden
Mijn meest verrassende evenement was een bijeenkomst met hoogbejaarden in Warmond, waarbij we samen gingen schilderen. De ouderen toonden onverwachts veel lef om buiten de lijntjes te kliederen. Letterlijk, bedoel ik! Het hele verhaal lees je hier.

4 dagen onderdompelen in Italië
Cursussen, trainingen en workshops zijn altijd goede manieren om jezelf van nieuwe inzichten en ideeën te voorzien. Ik hou ervan om uit een grote vijver te vissen: afgelopen jaar bekwaamde ik me in storytelling, interviewtechnieken, schilderen, Argentijnse tango en wijn proeven.
De meeste inspiratie deed ik op in Sestri Levante aan de Italiaanse Rivièra: dik vier dagen workshops en bijzondere ontmoetingen met creatieve personen uit Europa en daarbuiten. Eén van de leerervaringen waarmee ik terugkeerde in Nederland: de ideeënbedenker kan het niet alleen. 

1 workshop mindmappen
Mindmapping is een handige techniek om breinvriendelijk te ordenen en nieuwe ideeën te krijgen. Maar hoe kom je nou echt tot het maken van mindmaps? Jet Sebus gaf een inspirerende workshop met allerlei praktische tips en mooie voorbeelden. Vooral bij het maken van tekeningetjes voor je mindmap kom je vanzelf op nog meer ideeën, ontdekte ik. Het artikel ‘Mindmappen in de praktijk’ werd het meest gelezen blogstuk van dit jaar.

Leonard navigeert volledig op zijn hond en zijn oren.

4 resterende zintuigen
Als je blind bent, wat neem je dan waar van je dagelijkse omgeving? In november wandelde ik met Leonard door Leiden om te horen hoe hij deze stad beleeft. Als een rustige omgeving met opvallend veel groen en krijsende meeuwen, liet hij me bij deze ontmoeting ontdekken. Leiden als een knus dorp aan zee!
Gewoonlijk vertrouwen we voornamelijk op onze ogen, maar het is waardevol ook je oren, neus, smaakpapillen en tastzin de kost te geven. Erg inspirerend, zeker als je schrijver bent: hoe zintuiglijker je taal, hoe beter.

112 levensverhalenprofessionals
Samen met Gonnie Jansen van Onder ons.nu richtte ik op LinkedIn de groep Levensverhalen Professionals op. Inmiddels telt het netwerk 112 mensen die voor hun werk op uiteenlopende manieren levensverhalen vastleggen of gebruiken. Diverse deelnemers van deze groep heb ik afgelopen jaar persoonlijk ontmoet. Een rijk netwerk, dat me veel inspiratie oplevert.

Mijn bijdrage aan de collectie 'je mooiste moment' van Janne Willems.

10-tallen mooie ontmoetingen
Afgelopen jaar heb ik vele bijzondere mensen ontmoet, die hun eigen initiatieven nemen om de wereld mooier, beter of vrolijker te maken. Een van hen is Janne Willems, die mensen uitnodigt om hun mooiste moment vast te leggen op een kaart in ansichtformaat. Hierboven mijn bijdrage aan haar collectie.

Creatieve opbrengsten

Creatieve producten in allerlei vormen zijn de baten in dit jaarverslag. Wat waren jouw opbrengsten? Hierbij mijn persoonlijke overzicht:

7 Days of Inspiration
Niet met geld, maar met inzet, enthousiasme en krachtige netwerken: bij 7 Days of Inspiration lieten enkele honderden mensen zien hoe je een bijdrage kunt leveren aan een beter en mooier Nederland. Niet door eindeloos te praten en te overleggen, maar door te doen. Allerlei ideeën en projecten op het gebied van van onderwijs, zorg, werk, duurzaamheid, versimpeling en voeding kregen daarbij gestalte.
Zelf leverde ik een bijdrage aan het 7 Di Magazine, het landelijke blad om de ideeën en initiatieven van deze bijzondere week verder te verspreiden. Ik interviewde daarvoor Hans Eenhoorn (voormalig lid van de Millenium Taskforce on Hunger) over de internationale voedselcrisis: waarom is dit zo’n belangrijk probleem en wat kunnen we er zelf aan doen?
Later dit jaar verscheen een nieuwe versie van dit interview ook in QPQ Magazine voor sociaal en duurzaam ondernemen.

Reiskaart van het innovatieproject GGD Next.

5 stappen van de innovatiereis
Bezuinigingen of slechte economische perspectieven? Innovatie is dé manier om uit die omstandigheden krachtiger naar voren te komen. De GGD West-Brabant  koos daarom voor de vlucht naar voren met de start van het innovatieproject GGD Next.
Het enthousiasme bij het innovatieteam over de bedachte producten en diensten was zo groot dat ik gevraagd werd om de ideeën en ervaringen vast te leggen in een boekwerkje. Dit werk kreeg de titel ‘Aangestoken’ mee en doet in vijf stappen verslag van deze reis. Het boek bleek nog meer organisaties tot soortgelijke innovatieprojecten te inspireren!

6 jaar ideeën maken
Dit jaar vierde ik de zesde verjaardag van mijn weblog Ideeënmaker. Dit weblog trok wederom meer bezoekers dan het jaar daarvoor en leverde veel leuke reacties op. Op 20 juni 2011 startte mijn eerste e-cursus POP je creativiteit op in 5 weken. Lezers konden daarbij in vijf stappen hun creatieve denkvermogens verder oprekken.

6500 inspiratiemomenten
Veel plezier beleefde ik aan de uitbouw van de lijst 100+ inspiratiebronnen, die dit jaar uitgroeide tot verreweg de best gelezen pagina van mijn weblog: meer dan 6500 keer. Ook diverse andere bloggers en schrijvers van schoolboeken namen (delen) van deze lijst over.

15 hospicejaren
Als schrijver en eindredacteur maak ik een of twee keer per jaar samen met andere vrijwilligers een magazine voor medewerkers en relaties van het Jacobshospice in Den Haag: het Jacobsjournaal. Omdat het hospice dit jaar zijn vijftiende verjaardag vierde, maakten we een uitgebreide jubileumeditie van het magazine. Daarvoor interviewde ik enkele mensen voor wie het Jacobshospice een grote rol speelt in hun leven. Dat waren bijzondere gesprekken over verloren geliefden en de ommekeer die dat voor de betrokkenen teweeg had gebracht.

De belofte 
Freek (80) zorgde in 1999 dag en nacht voor zijn ernstig zieke vrouw. Dat viel hem ongelooflijk zwaar. Waarom breng je haar niet naar een hospice, zei iemand tegen hem. Freek aarzelde, want hij had zijn vrouw beloofd dat hij haar nooit zou verlaten. 
De zorg voor zijn vrouw hield hij nauwelijks langer meer vol. Hij besloot toch een praatje te maken bij het hospice. Daar voelde hij zich met open armen ontvangen. Hij kon daar ook zelf blijven slapen als hij dat graag wilde. Tenminste, als hij zijn eigen bed zou meebrengen. Dat deed hij.
In het hospice voelde hij zich overweldigd door de aandacht waarmee zijn vrouw  omringd werd. Dat vrijwilligers, die hij helemaal niet kende, zijn vrouw dag en nacht wilden verzorgen, dat raakte hem enorm.
Na haar dood wilde hij iets terugdoen voor de vrijwilligers. Nu doneert hij jaarlijks geld aan het hospice om de vrijwilligers te ondersteunen. In zijn piepkleine woonkamer van zijn arbeiderswoninkje staat prominent de urn met de as van zijn overleden vrouw. Hij zet er iedere dag een kaarsje bij. Hij heeft immers beloofd haar nooit te verlaten.

2042 piek voor Serious Request
Samen met dertig andere creatieve ondernemers van Unit-2 in Leiden organiseerden we op 22 december de Feest Factory: swingen in onze gezamenlijke werkplek in Nieuwe Energie ten bate van Serious Request. De veiling, verzoeknummers, balboekjes en andere inzamelacties leverden 2042 euro op voor het goede doel: moeders in oorlogsgebieden!

12 Hemeltaarten
Mensen bijeen brengen om samen te dansen, te feesten, te kletsen en te smikkelen, dat vind ik een van de mooiste dingen die er zijn. Dat gold ook voor de Hemeltaartdag, die ik op Hemelvaartsdag organiseerde. Dat leverde 12 heerlijke hemeltaarten op en een prachtige dag in het park!
 
Enkele toverballen, die Marieke van Gils tekende

11 laagjes van toverballen
Mijn persoonlijke hoogtepunt was het boek Toverballen voor het brein, waarin ik elf verschillende krachten van verhalen beschrijf en hoe je die krachten kunt toepassen in teksten. Het schrijven van dit boek hield me vier maanden volkomen in de greep. Zozeer zelfs dat ik het buitengewoon moeilijk vond om er een punt achter te zetten. Meer over mijn schrijfervaringen lees je hier. Marieke van Gils maakte er elf kleurrijke illustraties bij.
Daarnaast rondde ik dit jaar twee levensverhalen af, schreef ik diverse journalistieke verhalen en artikelen en verzorgde een weblog over begeleiding van mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt.

16 antwoorden op onmogelijke vragen
Hoe je op ideeën komt, is een lastige vraag om te beantwoorden, ook als je veel met creativiteit bezig bent. Zestien creatieve personen, variërend van kunstenaars tot ontwerpers, bedrijfskundigen en clowns, belichtten hun inspiratiebronnen en creativiteit in deze serie Zeven onmogelijke vragen. Ik genoot van de mooie antwoorden. Voor 2012 staan nieuwe afleveringen op stapel!

Vissen
"Als je in je eigen vijver blijft vissen, vang je altijd vissen die je kent, totdat er geen één meer over is. Creativiteit ontstaat voor mij daar waar je buiten die vijver je hengel durft uit te gooien. Wie weet wat je straks aan je haak zult hebben?" 
Lidion Zierikzee  in haar antwoorden op 7 onmogelijke vragen


Verder lezen:

donderdag 22 december 2011

De vonk van Michelangelo



Tussen de uitgestrekte vinger van Adam en God springt een denkbeeldig vonkje over, waarmee Adam zijn levenskracht krijgt. Oog in oog met dit immense schilderij van Michelangelo sprong er in mij ook een vonkje over.

Ik heb geen plannen om een autobiografische roman schrijven. Maar zo ja, zou ik dit tafereel erin verwerken als een sleutelmoment.

Is mijn interesse voor kunst precies bij deze fresco van Michelangelo tot leven gewekt? Eerlijk gezegd weet ik dat achteraf niet meer. Wel is in de beroemde Sixtijnse kapel in Vaticaanstad iets bijzonders gebeurd, waardoor ik schilderijen en beeldhouwwerken voortaan met andere ogen ging bekijken.

Wonderlijk genoeg kwam vooral door onze lerares handvaardigheid. Haar lessen vond ik niks, haar opdrachten voor figuurzaagwerkjes totaal niet inspirerend. Dat zij een van de begeleidsters was op onze schoolreis van 5 VWO naar Rome, wekte bij mij dan ook geen vreugde op.

In de Eeuwige Stad ontpopte onze lerares zich echter als een gepassioneerde verhalenvertelster. Ze wist met verve voor het voetlicht te brengen waar en hoe en waarom de kunstwerken gemaakt waren.

Zo stonden we als 17-jarigen vol bewondering naar de Pièta van Michelangelo te kijken. Dat verwonderde me zelf nog het meest. Eerdere bezoeken aan de Mona Lisa en de Venus van Milo in het Louvre hadden mij totaal niets gedaan, dus waarom raakte ik nu wel geïnteresseerd?

Hoe draag je de vonk over?

Die vraag houdt me nog steeds bezig. Hoe spreek je leerlingen op zo'n manier aan dat je een vonk overdraagt, net zoals bij mij in Rome gebeurde?

Volgens Ken Robinson, schrijver van het boek Het Element, zijn docenten daarvoor cruciaal. Niet zozeer de docenten die goed zijn in het onderwijzen van hun vak, maar in het onderwijzen van leerlingen. Docenten die het hart van hun leerlingen weten te raken. Dat gebeurt vaak met een goed verhaal.

Bij mij had de aanblik van de fresco in combinatie met het bijbehorende verhaal in ieder geval grote impact. Samen met twee vriendinnen, die op eenzelfde manier geraakt waren door de kunst in Rome, reisde ik een jaar later opnieuw naar Italië om nog veel meer kunstwerken te bekijken.

Kijken naar het verhaal van de kunstenaar, daar ben ik sindsdien nooit meer mee opgehouden.

maandag 19 december 2011

Zeven onmogelijke vragen aan Gert Veenhoven

Gert Veenhoven is bedrijfskundige en heeft diverse creatieve hobbies. "Mijn creatieve werk is een poging om mijn gedachten te delen en een uitnodiging tot dialoog."
Zeven onmogelijke vragen (16)
Vraag een creatieve persoon nooit waar zijn ideeën precies vandaan komen, want daar is 'onmogelijk antwoord op te geven'. Toch ga ik die uitdaging aan. In deze serie leg ik zeven vragen voor aan kunstenaars, ontwerpers, ideeënmakers en andere 'creatieven' over hun creativiteit en inspiratiebronnen. In deze zestiende aflevering is het woord aan Gert Veenhoven.

Als bedrijfskundige geeft Gert Veenhoven leiding aan verandering en ontwikkeling. Van systemen, processen en mensen in teams. "Ik stel mensen en hun kwaliteiten centraal en focus op samenwerking." Daarnaast beoefent hij krijgskunst en schrijft blogs. Als autodidact schildert en fotografeert hij. En last but not least houdt hij van zijn vrouw en twee kinderen.

1. Wat betekent creativiteit voor jou?

Creativiteit is voor mij een proces van creëren. Het begint in gedachten met een soort van verbeelding: soms vage beelden, soms scherpere beelden. Daarna kom ik in een proces van kadering – beelden moeten kunnen 'landen' - en verdere afstemming. Dat gebeurt vaak door te lezen, te surfen op het internet, naar andere mensen te luisteren of in dialoog te gaan. Als laatste probeer ik dan – ongeveer - te realiseren wat ik in mijn hoofd heb. Door te schrijven, te schilderen, te fotograferen of – in een setting van een bedrijf/organisatie – mijn werk te doen.

2. Hoe doe je inspiratie op?

Oef. Moeilijk. Ik denk dat de grootste driver mijn neiging is tot het stellen van vragen. Ook aan mezelf.

3. Heb je routines of rituelen om ideeën op te doen?

Ik heb niet echt een ritueel. Wel een vorm van routine om op bepaalde momenten bewust met andere brillen naar onderwerpen te kijken. Andere kaders dus. Ook het verbinden van kennis en ervaring uit verschillende aandachtsgebieden geeft mij veel energie.


4. Wat is je meest favoriete werk dat je ooit gemaakt hebt?
Het hoogtepunt voor mij is toch wel het groepsschilderij Naked Tracks. Dit schilderij is gemaakt door mijzelf en vijf anderen, die elkaar niet of nauwelijks kenden. Deze groep kwam tot stand door oproepen op Twitter. Een geweldig proces met dito resultaat!
Uiteindelijk konden we het schilderij verkopen via een twitterveiling. Het hangt nu in Seats2Meet in Utrecht. De vergaderzaal waar het schilderij hangt draagt zelfs de naam Naked Tracks.

5. Wil je iets met je creatieve werk tot uitdrukking brengen?
Feitelijk is mijn creatieve werk een poging om mijn gedachten te delen en een uitnodiging tot dialoog. Deze dialoog helpt mij om weer nieuwe brillen en kaders te krijgen die ik vervolgens weer integreer. Voor mij een waardevolle manier om verder te leren en te ontwikkelen.
Mijn schilderwerk is het meest abstract. En omdat ik niet exposeer, ook het minst beschikbaar hiervoor.

6. Welke creatieve droom wil je nog eens tot uitvoering brengen?

Ik zit af en toe te denken om een keer een (korte) film te maken. Een videoclip lijkt me ook heel leuk.

7. Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt over creativiteit?

Een uitspraak die mij erg heeft geraakt is eentje gebaseerd op uitspraken van Albert Einstein. “Ratio brengt je van A naar B maar verbeelding brengt je overal.”

Meer informatie:
Website: Weblog 
LinkedIn: Gert Veenhoven
Twitter: @gertveenhoven
Telefoon: 06-11646919



Eerdere afleveringen in deze serie:
6.   Anja de Crom
7.   Yoeke Nagel 
8.   Joris van Ooijen 
9.   Marcel van Driel
10. Marieke van Dam 
11. Ward van Os 
12. Lidion Zierikzee
13. Peter te Riele
14. Huub Koch
15. David van der Kooij

Leer lenig denken
Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen.
Bestel het boek direct bij
Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet
Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.
Share/Save/Bookmark

woensdag 14 december 2011

Van hemelbestormer naar ideeënuitvoerder: de innovatiebrouwerij


Manieren om nieuwe ideeën te verzinnen zijn er genoeg, maar hoe krijg je die ideeën omgezet in daden? 

Het boek ‘De innovatiebrouwerij’ van Noks Nauta en Jelle Kok helpt ideeënbedenkers op weg bij de bereiding tot een smakelijk resultaat.

Je wilt een woonvorm voor ouderen waar ze alle zorg en aandacht krijgen die ze nodig hebben.  Je hebt een idee om geluidswallen te benutten voor zonnecollectoren. Of je wilt een plan uitvoeren om tot inventieve kostenbesparingen te komen in je bedrijf.

Veel mensen lopen rond met ideeën die halverwege stranden of nooit ten uitvoer komen. Soms beginnen ze wel, maar ze lopen tegen allerlei blokkades aan. Of ze zien hoe anderen met hun idee vandoor gaan en er iets heel anders van maken. Dat is zeer frustrerend.

Hoe voorkom je dat je een hemelbestormer blijft? Daarvoor moet je in ieder geval weten welke stappen je allemaal moet ondernemen, betogen Noks Nauta en Jelle Kok in hun boek De Innovatiebrouwerij. De titel slaat dan ook op een proces van bereiding: een idee is niet af. Het is een ruwe diamant die keer op keer geslepen moet worden voordat de waarde zichtbaar is.

Een idee uitvoeren betekent vaak dat je een gerichte strategie nodig hebt. Benader je eerst persoon A of eerst persoon B? Wanneer zoek je naar financiering? Hoeveel mensen vertel je over je plan? Een compleet actieplan dus. Om een verandering voor elkaar te krijgen, moet je verschillende verandermanieren tegelijkertijd inzetten, schrijven ze zelfs.

Als ideeënbedenker heb je de neiging om dat allemaal als ballast te zien. Je vindt de inhoud van je idee zo geweldig of zinvol, dat je niet snapt dat andere mensen het idee niet meteen volledig omarmen. De praktijk is echter weerbarstig, want als bedenker moet je vaak door veel weerstanden heenbreken. ‘Dat past hier niet’,‘dat is al eens gedaan’ of ‘dat lukt toch niet’: bekende uitspraken die vernieuwers op hun weg tegenkomen en die zij moeten zien te tackelen.

Daar is vaak veel inzet en uithoudingsvermogen voor nodig. De auteurs geven concrete tips hoe je daarmee om kunt gaan. Daarbij trekken ze een grote gereedschapskist open met inzichten uit onder meer de sociale psychologie. Hoe je het beste kunt communiceren over je idee bijvoorbeeld. Soms dien je je te verplaatsen in de belangen van de ander om iemand enthousiast te krijgen. Op een ander moment is het handiger om sleutelfiguren in een organisatie te vinden, die je gericht ondersteunen.

Daarnaast geven ze veel praktische tips over allerlei andere zaken die bij de uitvoering komen kijken, zoals de juridische bescherming van je idee en manieren om je idee te financieren. Daarmee bevat het boek in compacte vorm erg veel informatie. Wie nog meer wil weten, vindt in het boek veel verwijzingen naar nog meer boeken en websites.Een schat aan praktijkverhalen van ideeënbedenkers maakt het boek levendig.

Enkele tips uit het boek:

1. Streef naar een win-winsituatie.

Niemand vind het prettig om steeds iets voor anderen te doen zonder zelf iets terug te krijgen. Bedenk dus van tevoren hoe je de ander iets kunt ‘geven’. Echte aandacht vindt iedereen prettig. En bedenk wat het delen van jouw idee de ander kan opleveren.

2. Wees voorbereid

Zorg dat je altijd je visitekaartjes bij je hebt en eventueel ander materiaal over je idee. Draag altijd papier en pen bij je om snel notities te kunnen maken. Verdiep je van te voren erin welke belangrijke mensen je tegen kunt komen en die jou verder kunnen helpen met je idee. Bedenk ook alvast wat zo iemand voor jou idee kan betekenen. Als deze persoon concreet vraagt wat je van hem of haar verwacht, heb je een antwoord paraat.

3. Houd je contacten bij

Houd een lijstje bij van mensen die je hebt ontmoet en mogelijk interesse hebben in jouw idee. Vermeld op welke manier ze een rol kunnen spelen om je plan te realiseren.
De term innovatie in de titel is naar mijn idee te beperkt, want dat roept vooral beelden op over het bedenken en ontwikkelen van producten en diensten bij bedrijven of organisaties. De schrijvers hebben zeker ook allerlei maatschappelijke vernieuwingen op het oog, die jij en ik bedenken om de wereld om ons heen mooier of beter te maken.

Natuurlijk zijn hun tips ook bruikbaar in de zakelijke sfeer, maar vooral individuele ideeënbedenkers kunnen veel aan dit boek hebben. Het gaat er niet om hoe groot of klein je idee is, maar het gaat erom dat je in het diepe gesprongen bent door iets met je idee te gaan doen.

Boek: De Innovatiebrouwerij: Van idee naar vernieuwing (2010) door Noks Nauta en Jelle Kok. Uitgave Pearson in Amsterdam. ISBN 978 90 265 2233 8. Meer informatie vind je op deze website over de innovatiebrouwerij. Het boek is te koop via managementboek.nl.

Meer inspiratie?

Sigrid van Iersel (Verhaallijnen, Den Haag) is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij is auteur van de boeken Lenig Denken en Toverballen voor het Brein en ontwikkelaar van het online trainingsprogramma Excelleren met Ideeën.

Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

maandag 12 december 2011

Zeven onmogelijke vragen aan David van der Kooij

David van der Kooij van Denken om een hoekje houdt zich in diverse rollen intensief bezig met creatief denken. "Het heeft me doen beseffen dat je altijd vooruit kan komen, als je er maar een creatieve klap op geeft."

Zeven onmogelijke vragen (15)
Vraag een creatieve persoon nooit waar zijn ideeën precies vandaan komen, want daar is 'onmogelijk antwoord op te geven'. Toch ga ik die uitdaging aan. In deze serie leg ik zeven vragen voor aan kunstenaars, ontwerpers, ideeënmakers en andere 'creatieven' over hun creativiteit en inspiratiebronnen. In deze vijftiende aflevering is het woord aan David van der Kooij.
David adviseert als zelfstandig ondernemer bedrijven en geeft van trainingen op maat, met neme op het gebied van creatief denken, teamwerk en verandering. Daarnaast enthousiasmeert hij ‘het’ onderwijs voor creatief denken. En last but not least houdt hij zich bezig met illustreren en ontwerpen. Creativiteit speelt daar altijd een rol in of daar zorgt hij voor. Naast zijn werk heeft hij een passie voor lezen, schrijven, schilderen en gitaarspelen.

1. Wat betekent creativiteit voor jou?
Ik zie creativiteit vooral als een denkvaardigheid. Daarom heb ik het meestal over creatief denken of vindingrijkheid in plaats van het bredere begrip creativiteit. Voor mij betekent het: verbinden en vertrouwen. Nieuwe, oorspronkelijke ideeën ontstaan door het maken van verbindingen van bestaande gedachten en ideeën. Dat lijkt paradoxaal, alles is er al, maar toch komt er meer.

Dat is wat creativiteit zo prachtig maakt. En dat geeft vanzelf vertrouwen, want het heeft me doen beseffen dat je altijd vooruit kan komen, als je er maar een creatieve klap op geeft. Een oplossing voor een probleem of een verborgen kans, met creatief denken leg je nieuwe mogelijkheden bloot.

2. Hoe doe je inspiratie op?
Door nieuwsgierigheid te tonen en vragen stellen. Voor mij is dat een continue proces. Door telkens te vragen: waarom? Ik zie dingen gebeuren of ik lees iets en vraag me af: waarom is dit zo? Waarom doet hij of zij dat? Waarom vind ik er dit van? De waaromvraag geeft inzicht in vooronderstellingen, en zodra de vooronderstellingen duidelijk worden, gaat de deur open naar nieuwe betekenissen: kan het anders?

Dan komen vanzelf de verbindingen. Ik denk heel associatief. Dat gebeurt vanzelf, maar ik heb me er ook in getraind. Dat vind ik heerlijk, het is een vliegwiel dat zichzelf aanjaagt.

Een concrete bron van inspiratie voor mij is lezen. Lezen is voor mij als ademen en ik doe het diep en langzaam. Vooral romans en boeken over geschiedenis en natuurwetenschappen. Zodra ik iets tegen kom dat me prikkelt, maak ik daar een notitie van. Later kijk ik door deze notities en vraag me af wat ze voor mij kunnen betekenen.

Als ik genoeg heb van al dat actieve denkwerk ga ik schilderen. Dan ben ik alleen nog maar met het doek en de verf bezig. De gedachten herschikken zich ondertussen op hun eigen houtje in mijn hoofd.

3. Heb je routines of rituelen om ideeën op te doen of om je werk uit te voeren?
Misschien niet zo voor de hand liggend voor iemand die pretendeert creatief te zijn of die deze sticker opgeplakt krijgt: rust, orde en regelmaat. Ik heb bijvoorbeeld een hekel aan rommel. Voor ik aan het werk ga moet de plank leeg zijn.

De uitgangspositie voor werken is meestal: de laptop recht voor me, en daarnaast een ongelinieerd notitieblok met een tekenstift. De tekenstift is belangrijk. Dat moet een zwarte papermate fineliner zijn. Ik heb er een la vol van. Weinig creatief, zo’n zwarte stift? De kleuren zitten in mijn hoofd.


Ik doe het denkwerk het liefst ’s ochtends en daarna het doewerk. Aan het eind van de middag volgen huishoudelijke dingen en lezen. ’s Avonds zit ik met mijn laptop op de bank en schrijf bijvoorbeeld lesideeën die ik ‘s ochtends heb verzonnen. Voor het slapen ga ik lezen.

Er zijn ook genoeg dagen dat ik onderweg ben – ik ben gek op autorijden – en luister dan naar hoorcolleges. Routines en rituelen: ze zijn net zo belangrijk als het doorbreken ervan.

4. Wat is je meest favoriete werk dat je ooit gemaakt hebt?
Dat is het eiland Kiem, een belevingswereld voor kinderen, waar ze op fantasierijke en avontuurlijke manier kennis maken met creatief denken. Kiem is ergens in het voorjaar van 2007 geboren – ontdekt zeg ik liever – en heeft onder mijn handen vorm gekregen in een weken durende flow.

Kiem is tastbaar gemaakt in lesmaterialen; een landkaart, een reisgids (een soort lesboekje) en een dagboek (notitie en werkboek). In 2007 en 2008 heb ik er projecten mee gedraaid op basisscholen,  een onvergetelijke tijd. Op mijn werkkamer hangt de landkaart van Kiem aan de muur, recht voor me. Ik dwaal er in gedachten graag rond. De afgelopen tijd heb ik er helaas niet meer zoveel mee gedaan, maar in de laptop zitten nog een aantal reisgidsen die wachten om afgerond te worden.

5. Wil je iets met je creatieve werk tot uitdrukking brengen?
De onmogelijkste vraag, wat mij betreft, en nog twee te gaan! Ik heb er nog eens diep over nagedacht. Wat ik in mijn werk wil uitdrukken is dat iedereen, gegeven zijn mogelijkheden en beperkingen, het beste uit zijn creativiteit kan halen.
Ik kom wel eens bij klanten, die mij aankijken met zo’n gezicht van ‘nou, kom maar op met je creatieve ideeën’. Dan moet ik uitleggen dat het de bedoeling is dat zijzelf met de ideeën komen en dat ik ze ga uitleggen hoe ze dat kunnen doen. En dat ze daar uiteindelijk veel meer aan hebben.

Zodra ze het trucje onder knie hebben, dan kan ik er weer van tussen. ‘Dan kan ik weer leuke dingen gaan doen’, zeg ik dan wel eens gekscherend.

6. Welke creatieve droom wil je nog eens tot uitvoering brengen?
Mijn schitterend vergezicht is: creatief denken is een integraal onderdeel van het lesprogramma op basisscholen. Daar heb ik op een aantal manieren een aanzet toe gedaan. Al doende en experimenterend komt daar steeds meer focus en richting in.

Sinds een klein half jaar heb ik samen met twee echte onderwijskanjers – wie ze kent, weet wie ik bedoel – een verbond gesloten om daar grote stappen in te gaan maken. En ja, ik wil graag weer eens verder met Kiem.

7. Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt over creativiteit?
Marcel van Driel heeft in een vorige ‘7 onmogelijke vragen’ deze tip gegeven: ‘Houd vol!’. Daar ben ik het 100% mee eens. Ik voeg er aan toe: ‘En maak af!’

Een jaar of wat geleden hoorde ik een praatje van Roger de Bruyn, de oprichter van het COCD – dat is het Centrum voor Ontwikkeling van Creatief Denken – één van mijn grote inspiratoren. Hij vertelde een apocriefe anekdote. Het eerste wat Edmund Hillary gezegd zou hebben, toen hij op de top van de Mount Everest stond was: Hoe komen we weer beneden? En dàt is wat creativiteit rond maakt. Niet alleen de ideeën (de top) maar ook de uitvoering ('expeditie geslaagd').

Ik laat dit altijd in mijn werkzaamheden zien en houd het mijn klanten en mijn kinderen voor. Creatieve ideeën zijn broodnodig, maar je hebt er pas wat aan als ze zijn gerealiseerd. Dan pas kom je verder.

Meer informatie:
Websites: Vindingrijk en Denken Om Een Hoekje
LinkedIn: David van der Kooij
Twitter: @davidvdkooij
Telefoon: 06 2072 1632


Eerdere afleveringen in deze serie:
  1. Jan Willem van Swigchem 
  2. Alieke van der Wijk 
  3. Marleen Smit 
  4. Frank de Wit
  5. Marian Filarski 
  6. Anja de Crom
  7. Yoeke Nagel 
  8. Joris van Ooijen 
  9. Marcel van Driel
  10. Marieke van Dam 
  11. Ward van Os 
  12. Lidion Zierikzee
  13. Peter te Riele
  14. Huub Koch


Leer lenig denken
Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen.
Bestel het boek direct bij
Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet
Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.
Share/Save/Bookmark

maandag 5 december 2011

Zeven onmogelijke vragen aan Huub Koch

Huub Koch is oprichter van Zichtbare Zaken en MarComCouturier, Designfilosoof, Lijnuitzetter, Conceptuele Broedplekbeheerder, Bedrijfsnaamdoper, Beeld-en Taalschaver, Boekbespreker, Grootblogbezitter en Roltrapvlogger. " Ideeën houden er van je in de problemen te brengen, je volledig op te eisen of je te blokkeren."

Zeven onmogelijke vragen (14)
Vraag een creatieve persoon nooit waar zijn ideeën precies vandaan komen, want daar is 'onmogelijk antwoord op te geven'. Toch ga ik die uitdaging aan. In deze serie leg ik zeven vragen voor aan kunstenaars, ontwerpers, ideeënmakers en andere 'creatieven' over hun creativiteit en inspiratiebronnen. In deze veertiende aflevering is het woord aan Huub Koch.

1. Wat betekent creativiteit voor jou?
Creativiteit is voor mij een onuitputtelijk verlangen om nieuwe wegen te vinden. In wat je doet en hoe je iets doet. Het gaat om het voortdurend vinden van nieuwe visies. Een kijk ontwikkelen op wie je bent en waar je voor staat. Jezelf telkens opnieuw heruitvinden. Dit proces kent een weergaloze schoonheid. Daar zijn eigenlijk geen woorden voor, maar het houdt het leven wel fris en opwindend.

2. Hoe doe je inspiratie op?
Voor het opdoen van inspiratie volg ik mijn intuïtie. Ik verdiep mezelf bovendien voor de volle 100% in een onderwerp. Door alles wat ik tegenkom te lezen, te bekijken, te beluisteren, te ondergaan en in me op te nemen. En het vervolgens te transformeren. Daar heb je dan eerst weer stilte voor nodig en incubatietijd. Zo tast je naar de essentie. Het is een gistingsproces.

3. Heb je routines of rituelen om ideeën op te doen of om je werk uit te voeren?
Eén van de belangrijkste rituelen die ik nodig heb is afstand nemen. Als scheppend werk even niet wil lukken kun je dat feit het beste loslaten. Ideeën houden er van je in de problemen te brengen, je volledig op te eisen of je te blokkeren. Het beste wat je dan kunt doen is tegen jezelf zeggen: Ik ga even wat anders doen. Een ommetje maken. Knutselen aan een roltrapfilmpje. Iets koken. Wushu beoefenen.


4. Wat is je meest favoriete werk dat je ooit gemaakt hebt? 
Of ik nu een artikel schrijf, een foto, een filmpje, een huisstijl, een website of een presentatie maak, het zijn mijn kinderen. Die uiteindelijk een eigen leven moeten gaan leiden. Ik geloof dat het kenmerk van een geslaagd werk hierin zit: het moet op eigen benen kunnen staan. Pas dan is een werkstuk een levend wezen en kan ik het loslaten en weer iets nieuws gaan doen. Als de opdrachtgever zelfstandig verder kan met mijn product is de missie geslaagd. Ook bij strategie.

5. Wil je iets met je creatieve werk tot uitdrukking brengen?
Als je werk voor een klant maakt probeer je zo natuurgetrouw mogelijk uitdrukking te geven aan waar die klant voor staat. Dat is de enige boodschap die telt voor mij. Als het om mijn vrije werk gaat laat ik het graag aan het werk zelf over, om uitdrukking te geven aan wat het zelf wil betekenen. In beide gevallen staan zorgzaamheid en toewijding voorop.

6. Welke creatieve droom wil je nog eens tot uitvoering brengen?
Er is iets merkwaardigs met dromen. De toekomst bestaat niet en toch kun je plotseling beseffen dat je dromen werkelijkheid zijn geworden. Al mijn dromen zijn werkelijkheid geworden en ik heb er nooit bij stilgestaan dat ik ze wilde bereiken. Ze wilden mij bereiken... en jou. Hier en nu. Je moet je dus overgeven aan het avontuur, aan het leven, de ruimte van het niet-weten, de onverbiddelijke creatiespiraal, om je dromen te realiseren. De rest is boetseren en aansturen.


7. Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt over creativiteit?
Teveel om op te noemen, maar dit is wat ìk er van maak: Being an all-round human being is more important than being a designer, but, sometimes, it helps (The Education of a Typographer).


Meer informatie:
Website: Zichtbare Zaken
Website: De Roltrap
Website: Interiors
Website: Creating good vibrations
Website: The Weekly Vlog
LinkedIn: Zichtbare Zaken
Twitter: Huub Koch
E-mail: huub@zichtbarezaken.nl


Eerdere afleveringen in deze serie:
  1. Jan Willem van Swigchem 
  2. Alieke van der Wijk 
  3. Marleen Smit 
  4. Frank de Wit
  5. Marian Filarski 
  6. Anja de Crom
  7. Yoeke Nagel 
  8. Joris van Ooijen 
  9. Marcel van Driel
  10. Marieke van Dam 
  11. Ward van Os 
  12. Lidion Zierikzee
  13. Peter te Riele


Leer lenig denken
Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen. Bestel het boek direct bij Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet
Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.