Ideeënmaker: Zeven onmogelijke vragen aan Anja de Crom

Anja de Crom wilde altijd het onderwijs in, maar belandde in het bedrijfsleven en werkt sinds 1999 als romanschrijver, journalist, sitebouwer, popquizhost, filmmaker en schrijfcoach. Niet omdat ze niet kan kiezen, maar omdat ze niet wíl kiezen: ze vindt het allemaal leuk.

Anja schreef drie kinderboeken en vijf romans. Je kunt bij haar de meest uiteenlopende schrijfworkshops volgen: van reisverhalen schrijven tot personages creëren en van interviewen tot dialogen schrijven. "Hoppend van het een naar het ander komt er ineens iets moois."

Zeven onmogelijke vragen (6)
Vraag een creatieve persoon nooit waar zijn ideeën precies vandaan komen, want daar is 'onmogelijk antwoord op te geven'. Toch ga ik die uitdaging aan. In deze serie beantwoorden kunstenaars, ontwerpers, ideeënmakers en andere 'creatieven' zeven vragen over hun creativiteit en inspiratiebronnen. In deze zesde aflevering is het woord aan Anja de Crom.

Wat betekent creativiteit voor jou?
"Een eerste levensbehoefte en de reden waarom ik twaalf jaar geleden mijn baan heb opgezegd om voor mezelf te beginnen. Ik was teammanager bij een technisch bedrijf en had twee jaar eerder een huis gekocht.
Ik keek rond in dat huis en voor het eerst viel me op dat het een kakafonie van kleuren was. De muren in de woonkamer waren oranje, de plinten blauw met gestempelde motiefjes erboven, mijn slaapkamer was lila met gouden sterren, mijn badkamer roze en mijn keuken azuurblauw. Iets was er niet in verhouding, en het duurde niet lang voor ik concludeerde dat ik mijn creativiteit in mijn werk blijkbaar niet kwijt kon. In het schrijven wel, dus besloot ik de gok te wagen. Ik heb nog steeds geen spijt van die beslissing."

Hoe doe je inspiratie op?
"Door niet op zoek te gaan. Ik krijg opvallend vaak inspiratie onder de douche. Verder ben ik associatief ingesteld, dus hoppend van het een naar het ander komt er ineens iets moois. En ik verzin graag dingen met andere mensen, van literaire wandelingen tot complete spelshows.
Ik ben ook nogal een waarnemer. Soms hoor of zie ik dingen die ik ergens opsla in mijn hoofd en vervolgens in een boek gebruik. Dat kunnen losse zinnen zijn die ik toevallig hoor, maar ook situaties, mensen die ruzie hebben bijvoorbeeld."

Heb je routines of rituelen om ideeën op te doen of om je werk uit te voeren?
"Bij brainstormen met andere mensen moet gegeten worden. En als ik aan een boek werk en de deadline nadert, maak ik een kapstok van de belangrijkste verhaallijnen en ga ik die invullen; dan schrijf ik elke dag minimaal 1000 woorden voor ik iets anders ga doen. Soms gaat dat snel, soms zit ik om half drie nog in mijn pyjama en ben ik pas bij 500. Ik sla dan volledig door in de discipline, met spreadsheets die gemiddelden uitrekenen en zo. Tamelijk obsessief, maar het motiveert wel."

Wat is je meest favoriete werk dat je ooit gemaakt hebt?
"Mijn nieuwste boek Onafwendbaar, omdat ik altijd al een detective wilde schrijven en dat nu dus heel goed gelukt is. En ik ben ook trots op de booktrailer van Landen, van Emma Donoghue, omdat dat mijn allereerste animatiefilmpje ooit is. Bekijk dit filmpje maar eens."

Wil je iets met je creatieve werk tot uitdrukking brengen?
"Nou… in een recensie over een van mijn boeken stond: 'met veel liefde voor diversiteit in elkaar gezet'. Dat vond ik kicken, want dat is precies wat ik wilde. Verder heb ik natuurlijk een nog Hoger Doel: het imago van het lesbische boek opvijzelen. Ja, er bestaan dus goed geschreven lesbische boeken waarin homoseksualiteit niet wordt geproblematiseerd, met een spannend verhaal, met vaart en humor en met hartveroverende hoofdpersonen. Ik kan het weten, want ik schrijf ze :-)."

Welke creatieve droom wil je nog eens tot uitvoering brengen?
"Een speelfilm maken van mijn Villa Volta-trilogie. Dat kan nog niet, want de trilogie bestaat nu pas uit twee delen (Villa Volta en Halsoverkop), dus ik ga eerst even deel 3 schrijven."

Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt over creativiteit?
"Dat je niet per se al je ideeën hoeft uit te voeren. Dat was een behoorlijke eye opener."