dinsdag 25 april 2006

Wie zorgt er straks voor de ouderen?

Dat Nederland de komende decennia vergrijst, is inmiddels wel bekend. Over een aantal jaren zijn vijf van de zestien miljoen Nederlanders met pensioen. Ik hoop voor deze groep van harte dat dit in goede gezondheid is, want wie hebben zij straks om voor hen te zorgen?

Want, ga maar na:

1. Er zijn steeds meer kritische singles met een levensstijl van going to the max. Zij willen alleen een relatie als dat iets 'toevoegt' aan hun leven; anders blijven ze net zo lief alleen. Daarnaast zijn er ook steeds meer mensen die noodgedwongen alleen blijven. Hoe dan ook: geen partner om op te steunen als je oud bent.

2. Steeds meer mensen doen aan relatiehoppen. Bijvoorbeeld in de vorm van seriële monogamie: een aaneenschakeling van losse partners. Of je met deze levenswijze ook investeert in een partner die je later bijstaat als je oud en versleten bent, is zeer de vraag.

3. Een vaste relatie zegt trouwens ook niet alles. Al was het alleen maar omdat altijd één van de twee het eerst sterft en er dan niemand meer overblijft om de overgeblevene te verzorgen.

4. De grote gezinnen van vroeger - waarbij kinderen in toerbeurt voor de ouders konden zorgen - bestaan vrijwel niet meer.

5. De kinderen wonen vaak niet meer dicht in de buurt van hun ouders. Zij zullen dus moeilijker de dagelijkse zorg van hulpbehoevende ouders op zich kunnen nemen. Als deze kinderen zelf vader en moeder worden, gebeurt dat op latere leeftijd dan vroeger. Grote kans dat de periode van intensieve zorg aan ouders samenvalt met de periode dat zij jonge kinderen hebben.

6. Ouderen zullen de zorg van hun kinderen steeds minder accepteren. De stelregel is immers dat je voor jezelf moet kunnen zorgen.

7. Als kinderen ver weg wonen of afwezig zijn, moet de dagelijkse bijstand komen van je netwerk in de buurt. Maar het is bepaald niet meer vanzelfsprekend dat je je leven lang bij dezelfde baas blijft werken. Veel werkgevers vragen bovendien een flexibele houding van hun werknemers wat werklocatie betreft. Al die wisselingen van werk en functie gaan nogal eens gepaard met verhuizingen. Mensen hebben daardoor minder gelegenheid langdurig te investeren in relaties die in hun directe nabijheid wonen, of dat nu familieleden zijn, vrienden of buurtgenoten.

8. Het buitenland trekt. In de vorm van emigratie, maar ook in de vorm van (wereld-)reizen. De vertrekkers zijn in ieder geval nauwelijks beschikbaar om in Nederland zorg te verlenen aan hun naasten. Trendwatcher Adjiedj Bakas voorziet een toename van deeltijdwonen: half in Nederland, half elders. Bijvoorbeeld omdat het werk zich verplaatst naar China. E-mail en Easy Jet maken het onderhouden van contacten met het thuisfront gemakkelijker. Ondertussen wordt Nederland een slaapstad, waarbij de renteniers het belangrijkste zijn voor de economie.

9. Op de overheid hoeven we ook niet echt te rekenen. De verzorgingsstaat wordt steeds verder afgebouwd, eigen verantwoordelijkheid wordt de norm (zeker als de VVD de grootste partij wordt, zoals Rita Verdonk en Mark Rutte beloven). We moeten dus zelf sparen om op je oude dag de benodigde zorg in te kunnen kopen. Dan moeten die arbeidskrachten er wel zijn...

10. Op veel terreinen zullen burgercollectieven de taak van de overheid overnemen, voorspelt Bakas. Ook op het gebied van de ouderenzorg?

Geen opmerkingen: