maandag 10 november 2008

De paradoxen van creativiteit


Hoe beter je weet te plannen, hoe creatiever je wordt. Dat lijkt paradoxaal, maar de conclusies in het proefschrift Time to be creative van Floor Beeftink wijzen wel degelijk in deze richting. Deze onderzoekster wijdde haar proefschrift aan de invloed van timemanagement op creatief werk. Iemand die zich aan strakke planningen houdt, heeft een relaxter gevoel en dus meer gelegenheid voor creatieve invallen. Het heeft bovendien nut creatieve taken even ‘weg te leggen’, waarmee je het onderbewuste aan het werk zet. Gevolg is wel dat veel creatievelingen steevast tegen de deadline aan zitten te werken. Maar met het juiste timemanagement – op tijd beginnen – zijn de negatieve gevolgen daarvan ook weer in de hand te houden.

Plannen en creativiteit hoeven elkaar dus niet uit te sluiten. Maar hoe zit het met die andere paradox, waarop Peter ten Hoopen en Marleen Janssen Groesbeek stuitten bij hun creativiteitsonderzoek in ondernemend Nederland? Creativiteit alleen kan gedijen in een vrije, soms wat chaotische omgeving, waar mensen dingen mogen laten gebeuren. Mislukkingen en tegenslagen zijn vaak bronnen van creativiteit. Maar zo’n klimaat heerst er in de meeste ondernemingen allang niet meer, constateren de schrijvers in hun boek Oh, wat zijn we creatief. Terwijl ondernemingen om te overleven in deze periode van globalisering steeds creatiever en innovatiever moeten worden, is de controle op de onderneming door aandeelhouders en toezichthouders alleen maar groter geworden.

Ondernemen is risico nemen en creatief en innovatief zijn. Daarmee kunnen ze een mooi rendement leveren voor de aandeelhouders. Die willen dat rendement nog wel, maar niet het bijbehorende risico. Die eenzijdige focus op efficiëncy en rendementscijfers, dat gaat op de langere termijn dus fout.

Dus, creatievelingen: omarm de zegeningen van het timemanagement, maar wees wel eigenwijs bij het ontwikkelen en uitvoeren van ideeën. Vele dwarsdenkers en beroemde uitvinders gingen je voor. De aandeelhouders zullen je er nog wel eens dankbaar voor zijn. Hopelijk.

Geen opmerkingen: