donderdag 8 februari 2007

Wolken als inspiratiebron

Voor iedereen die bereid is naar boven te kijken, geven de wolken gratis voorstellingen, vaak met onverwachte mise-en-scenes en dramatische wendingen. Zes manieren om in de wolken te raken.

1. Schilderswolken

Denkend aan Holland zie ik een openluchttheater vol wolken in allerlei soorten en maten. Op kunstenaars hebben de Nederlandse wolken in ieder geval een speciale aantrekkingskracht. Zo werd Jacob Ruysdael beroemd met zijn luchten op zijn schilderijen. De Ruysdaellucht is net als 'Rubensfiguur' een vast begrip geworden in de Nederlandse taal. De schilders van de Haagse school namen het licht als onderwerp voor hun schilderkunst. En ook Carel Willink gaf de donkere dreigende luchten een prominente plek in zijn werken.

2. Verzamelaarswolken
Wolken hebben prachtige namen, zoals castellanus voor een wolkensoort die eruit ziet als kanteeltorentjes. Hoge vederachtige wolken heten haarlok of windveer. De nimbus is de regenwolk, de velum is de sluier, virga een twijg en de lenticularis de amandelachtige wolk. De wolkenatlas bevat een Duitse verzameling, waar alle soorten en maten wolken geclassificeerd staan. Weerdeskundige Kees Floor heeft zijn eigen wolkenatlas samengesteld van de luchten in Noord-Kennemerland.

3. Weermannenwolken
Je zou zeggen dat voor weermannen wolken vooral requisieten zijn, maar in een interview las ik dat Erwin Kroll ook vooral in wolken geïnteresseerd is. Of het morgen wat kouder of wat warmer is, interesseert hem nauwelijks iets. Ze veranderen voortdurend van gedaante en zijn de voorbode van verandering.
''Het weer is de manier waarop de aarde zichzelf leefbaar houdt, energie, warmte en vocht van de ene plek naar de andere weet te brengen. En dat zie je allemaal terug in de wolken."
- Erwin Kroll
4. Schrijverswolken
De bovengenoemde Latijnse namen zijn zo mooi, dat alleen al een opsomming van die namen poëzie zijn. De schrijver Nescio liet zich inspireren door wolken, troostende tekenen in het landschap dat de eeuwigheid toch bestaat.
"En de vele vergulde toppen van herfstboomen en zomerboomen en al de wolken. Ik zou willen dat die leefden, dat dit vergankelijkste leefde zoo lang als de gedachte kan reiken, dat al dit teere, dat ik zelf zou leven zoolang als men Hollandsch kan lezen, zoo'n eenvoudig mannetje als ik ben, dat zou ik willen."
- Nescio in zijn Natuurdagboek, 1962

5. Documentairewolken
Documentairemakers Pieter-Rim en Maarten de Kroon filmden dagenlang de luchten bij het IJsselmeer en verwerkten die in hun film Hollands Licht. Het resultaat is een prachtige documentaire over de mythe van het speciale licht waarmee Nederlandse schilders beroemd geworden zijn.
De filmmakers proberen de vraag te beantwoorden of het Hollands licht veranderd is door de inpoldering van het IJsselmeer, waardoor de lichtweerkaatsing veranderd is. Het lijkt erop dat die vraag met ja beantwoord moet worden. Toch geeft de documentaire een heel trots gevoel over het unieke Nederlandse landschap vol water en wolken.

6. Meditatiewolken
Wolken zijn een geliefde bron voor meditatie. Dat biedt ingangen om geestelijk in de wolken te raken.

Geen opmerkingen: