In onze straat staan zeker zestien verschillende typen woningen. Met uitzondering van het rijtje huizen dat een weggeslagen huizenblok uit de oorlog opvult, passen al deze gevels uit het begin van de twintigste eeuw wonderwel bij elkaar.
Allemaal één rooilijn, eenzelfde soort versieringen op de gevels en balkonhekjes. Maar omdat we allemaal een net iets andere voordeur en raampartijen hebben en sommigen zelfs pronken met een erkertje of een elegant dakkapeltorentje, heeft ieders woning toch iets heel individueels. En dat is heel prettig.
Ondernemers kennen dit soort primaire behoeften ook. Als buitenstaander denk je wellicht dat al die bedrijfsdozen van geribbelde staalplaten en de protserige glaspaleizen op elkaar lijken, maar hun eigenaren weten wel beter. De een onderscheidt zich met een plastic luifel, de ander heeft een speciaal parkeerplaatsje ingericht voor 'onze klanten' - en dus niet voor de klanten van zijn buren. Allemaal hoogst persoonlijk vormgegeven.
Dat ondernemers echt diepe gevoelens hebben voor hun eigen pand, mag je niet onderschatten. Een grafisch ondernemer vertelde laatst dat hij nooit van zijn leven het pand van zijn concurrent zou willen overnemen, een paar honderd meter verder op hetzelfde bedrijventerrein. Al was dat pand uit oogpunt van productie net zo geschikt als zijn eigen pand, hij zou zich in het pand van zijn concurrent nooit thuisvoelen. Iedere vrije ondernemer heeft simpelweg last van ijdelheid, bekende hij.
Wat wél kan op een bedrijventerrein is aaneengesloten bouw van hallen, waaraan iedere afzonderlijke ondernemer toch zijn eigen draai kan geven. Stedebouwkundige Ben Kuipers bedacht zoiets voor een terrein nabij de rijksweg A12. Steensoort en rooilijn zijn voor iedereen hetzelfde, maar met glaspuien, erkers, deuren en andere opsmuk kan iedereen zijn goddelijke gang gaan. De strakke gevel zorgt voor samenhang. En als er met algemeen bruikbare afmetingen gewerkt wordt, is er dikke kans dat een ander bedrijf het pand wél wil overnemen als het eens te koop aangeboden wordt.
Hallen van ijzeren platen veranderen na een jaartje of 30 in afgedankte bouwwerken, maar de aaneengesloten bedrijfspanden staan er misschien over 100 jaar nog wel. Een soort industriële stadswanden, die dan een erfgoedstatus krijgen. Net als de huizen in onze wijk, die nu beschermd stadsgezicht zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten