Digitale kloof

Wat mijn mobiele telefoon betreft, voel ik mij nog steeds een newbee. Okay, ik weet het adresboek te gebruiken, kan mijn voicemails afluisteren en weet ook wel een foto te maken. Maar het verzenden van die foto krijg ik niet voor elkaar en ook met SMS'en loop ik al snel vast met die hopeloze druktoetsjes.

Velen onder ons zeggen het niet, maar lijden er in stilte wel aan: digibetisme. Grote groepen mensen bekennen liever niet dat ze geen idee hebben wat een i-pod is, waarom je zou willen podcasten of wat je met een RSS-feed moet doen. Op het oog maken ze wel gebruik van mobiele telefoon of magnetron, maar bedienen in werkelijkheid alleen de hoogst noodzakelijke toetsen.

En denk niet dat dit alleen ouderen zijn. Ziekenhuizen hebben bijvoorbeeld de grootste moeite om de automatisering verder op te voeren. Dat komt omdat werknemers en masse de hakken in het zand zetten. En dan blijkt dat de leeftijd van die werknemers vaak niet hoger is dan 40. En zo blijft het heel gewoon dat artsen en verpleegkundigen de patiëntendossiers op zijn stenentijdperks in hanenpoten blijven bijhouden. En dat de ziekenhuiskeuken pas na een paar dagen precies heeft doorgekregen wat patiënt X nou eigenlijk wil eten.

Je zou zeggen dat grote publieke organisaties volledig gedigitaliseerd zijn, en dus hun databestanden goed op orde hebben. Maar ik kom telkens verbijsterende voorbeelden tegen van het tegendeel. Een organisatie als de IND werkt voor een groot deel nog met papieren dossiers. Bij de bestrijding van fraude wordt nog nauwelijks gewerkt met de koppeling van bestanden van verschillende organisaties, zelfs niet binnen de diensten van één gemeente. Een politieteam moet nog steeds telefonisch om extra informatie vragen als ze op straat iets verdachts zien in plaats van dat ze dat via een draagbare computer kunnen opvragen.

Ondertussen breiden de technische mogelijkheden zich in razendsnel tempo uit. De identificatietechnologie is bijvoorbeeld nu een hot item. Met Radio Frequency Identification (RFID) kun je de route van containers of supermarktartikelen volgen, maar ook mensen. Daarmee komen er steeds meer mogelijkheden om iemand met tags in de gaten te houden. Straks lopen we langs een winkel en krijgen meteen op onze mobiel de reclameberichten van deze onderneming. Onbekenden kunnen onze koelkastbestellingen aftappen (al weet ik nog niet te bedenken wat een buitenstaander met die informatie zou moeten doen). Gordijnen zijn straks niet meer voldoende om pottenkijkers te weren. Hoezo privacy?

Dat RFID is best leuk voor Justitie, die daarmee criminelen precies in de gaten kan houden. Maar slimme jongens gebruiken op hun beurt simpelweg RFID-blokkers om zich onzichtbaar te maken (vouw je paspoort met RFID gewoon in een stuk aluminiumfolie en voilà). Zo ontstaat er tussen de ingewijden een digitale wapenwedloop.

Misschien is het juist wel een geluk dat grote groepen mensen (en in hun kielzog hele organisaties) nu al moeite hebben om de digitalisering bij te houden. Dat er flink op de rem getrapt wordt om ons beter de impact van dit soort ontwikkelingen te realiseren, kan volgens mij geen kwaad.

Lang leve sputtermacht van de digibeten!