'Durven doen wat je raakt' voor ideeënmakers

"Je kunt achterhalen wat je écht wilt door de afzondering te zoeken. Als alles en iedereen weg is, verstommen de stemming uit je omgeving. Dan klinkt de stem die jij alleen hoort. Wat zegt het jongetje of meisje diep van binnen?"
 
De uitspraak is van Robbert Dijkgraaf en hij staat te lezen in het boek Durven doen wat je raakt. De natuurkundige is een van de 22 bekende en minder bekende Nederlanders, die Marja den Boer interviewde om te onderzoeken wat lef en bevlogenheid voor hen betekenen. En wat ze ondernomen hebben om te ontdekken wat hun diepste verlangen is.

Mensen als Fred Beekers (onder andere oprichter van de Van Harte Restaurants), advocate Britta Böhler en bladenmaker Inez van Oord (Seasons, Happinez) vertellen hoe ze daarvoor in het diepe gesprongen zijn. Om nieuwe wegen te vinden en ongebaande paden te verkennen hadden ze lef nodig. Een eigenschap die ook creatieve personen nodig hebben om hun ideeën in de wereld te zetten.

Op basis van deze verhalen destilleerde Marja den Boer acht 'levenslessen' over bevlogenheid, die vermeld staan in het laatste hoofdstuk van het boek. 'Zij durven zich te laten raken door wat er op hun pad komt', is zo'n les.

Na lezing van het boek en het volgen van haar gelijknamige workshop haalde ik uit deze verhalen enkele wijsheden, die rechtstreeks van toepassing zijn op creatieve personen. Bevlogenheid hebben zij vaak al, maar nu nog de manieren om die bevlogenheid tot grotere hoogten te brengen.

1. Zonder doorzettingsvermogen kom je nergens

Al hebben de 22 personen uit dit boek een meer dan gemiddelde dosis bevlogenheid, het succes komt hen niet vanzelf aanwaaien. Zonder doorzettingsvermogen gaat het niet. Ze besteden enorm veel tijd aan hun talent en wijden er tientallen jaren oefening aan.

Zo omschrijft Robbert Dijkgraaf wat hemzelf onderscheidt van andere briljante wetenschappers (en levert daarmee ook de titel voor dit boek): "Andere collega's betekenen veel minder in de wetenschap, hoewel ze tienen halen. Ze zijn minstens even intelligent, maar hebben minder hard gezocht en zijn niet afgegaan op wat hen echt raakt."

2. Voel van binnen wat je echt wilt

Een andere gemeenschappelijke eigenschap is dat de geïnterviewde personen naar hun intuïtie luisteren. Ze zonderen zich geregeld af om te voelen wat ze echt willen.
Soms is dat een minuut of vijf, anderen plannen doelbewust periodes van afzondering in. Advocaat Britta Böhler kiest eens in de zoveel jaar voor een sabbatical, architect Francine Houben neemt op zijn minst één dag in de week vrij. "Gewoon om thuis te zijn en op te ruimen. Dat heb ik echt nodig."

3. Twijfel en angsten horen erbij

In plaats van te vechten tegen angsten of twijfels of ze van binnen weg te stoppen accepteren zij dat die emoties erbij horen als je je eigen weg zoekt. Zij erkennen hun onzekerheid als een normaal gevoel dat er mag zijn wanneer je je grenzen verlegt.

Angsten, onrust en andere lastige gevoelens geven waardevolle informatie over beperkingen en mogelijke risico's. "De prikjes en steken: ik neem ze allemaal bloedserieus", zegt Inez van Oord. "Ik ben er al zo vaak voor beloond."

4. Combineer kennis en ervaring met intuïtie

De combinatie van analyse met intuïtie is goud waard, merkt Francine Houben op. Jarenlange vergaring van (vak-)kennis en ervaring geven haar de vrijheid om intuïtief te werk te gaan.
Voor haar ontwerp voor de bibliotheek van Birmingham dwaalde ze eerst een dag of drie als een zombie door de straten. Ze praatte met niemand, maar observeerde de gebouwen, de mensen en wegen op een manier die ze als kind zich al eigen heeft gemaakt. De routes, ingevingen en stedebouwkundige geschiedenis verwerkte ze later in het ontwerp.

5. Neem geestelijke afstand

De meeste deelnemers aan het boek zijn keiharde werkers. "Hoe meer je doet, hoe makkelijker het je afgaat", zegt trendvoorspeller Lidewij Edelkoort daarover. "Minder gaan doen kost evenveel energie als een druk bestaan."

Ze noemt wel een voorwaarde. Hard werken kan alleen als je echt afstand van je werk kunt nemen en niet over ieder probleem dag en nacht blijft piekeren. Edelkoort is in staat tot grote concentratie. Ze kan zich te midden van een groep mensen zichzelf afzonderen en een soort geestelijke rust nemen.


Al met al is Durven doen wat je raakt een rijk gevuld en inspirerend boek, al hadden diverse interviews wat mij betreft nog een stuk meer diepgang mogen hebben. De interviews met Neelie Kroes, Joop van den Ende en Heleen Mees roepen bijvoorbeeld nog heel wat vragen op wat hen ten diepste beweegt.

Dat zegt in ieder geval iets positiefs over de keuze van deze interviewkandidaten: als lezer honger je naar meer.

Boek: Durven doen wat je raakt. 22 gesprekken over lef en bevlogenheid door Marja den Boer. Uitgeverij Thema/Schouten & Nelissen, 2011. Het boek is onder meer te koop bij Managementboek.nl

Mis het volgende artikel over ideeën niet

Sigrid van Iersel is zelfstandig journalist en schrijver van non-fictieboeken. Ze is mede-auteur van het boek Lenig Denken over creatieve denktechnieken en het boek Toverballen voor het brein over het gebruik van verhalen in informatieve teksten.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.