Ideeën vangen (1): omgaan met overvloed

Op IJsland viel ik afgelopen zomer van de ene verbazing in de andere. Zoals de fabelachtige 'verspilling' van energie. Wat kun je allemaal doen met overvloed?

Ideeënoogst

Deze zomer deden bijna vierhonderd deelnemers mee met mijn gratis minicursus Ideeën vangen. Hoogste tijd om de oogst binnen te halen. Eerder publiceerde ik deze en deze blogposts over de vondsten van enthousiaste deelnemers.
Deze week publiceer ik mijn eigen ideeënoogst, die ik ving tijdens onze rondreis door IJsland. Dit is de eerste aflevering.

Een van onze vakantiehuizen op IJsland was een afgelegen voormalige boerderij nabij de noordelijke kust. Het was een prettig huis met maar één nadeel: het was veel te warm. Een bizar gevoel om in de nabijheid van de poolcirkel in T-shirts door het huis te wandelen en dan nog steeds te puffen van de hitte.

De oorzaak was een loeiende radiator in de woonkamer, terwijl buiten de zon volop scheen. In het huis vonden we wel aanwijzingen om extra kachels bij te plaatsen, maar niets over het uitzetten van die radiator.

Geen draaiknop of thermostaat te bekennen.

Tot onze stomme verbazing legde de beheerder ons uit dat die knop helemaal niet bestond. Hij wees naar een klein wit huisje, dat verderop tegen de heuvel aangeplakt lag (op bovenstaande foto nog net zichtbaar boven het oranje dak). Daarin stond een generator, die met het water van een nabij gelegen gletsjer energie opwekte voor ons zomerhuis.

De harde boodschap voor ons: die generator moest zijn energie ergens kwijt. In onze radiator. Dus als wij in het huis van de overtollige warmte af wilden komen, zat er weinig anders op dan de ramen wijd open te zetten.

Langzaam drong tot ons door dat IJslanders dit gedrag géén zinloze energieverspilling vinden. Want IJsland heeft geen gebrek aan energie, maar juist een overschot. In feite is het hele land een grote vulkanische energieklont met gletsjers er bovenop.

Alles blubt en bubbelt er: een overvloed aan water en vuur.

De mooie kant is dat de IJslanders met waterkracht en geothermische energie maar liefst 99 procent van de energiebehoefte duurzaam opwekt. Maar er is zoveel energie, dat ze die ook ergens kwijt moeten.

Gevangen idee:

Wat gebeurt er als er geen schaarste is maar juist een overvloed aan een belangrijke hulpbron?

De IJslanders weten er op diverse manieren munt uit te slaan. Dank zij de warmte uit de aarde groeien er komkommers en tomaten in kassen, hoewel de gemiddelde buitentemperatuur in de zomer slechts 14 graden is. Ook hebben enkele aluminiumsmelters zich gevestigd in IJsland, gelokt door de goedkope energie. Op die manier weet het land een groot deel van de energie te 'exporteren' in de vorm van aluminium.

Veelvuldig gebruik van warm water is heel gewoon: midden in een lavaveld op de zuid-westpunt van IJsland is een fantastische spa aangelegd, gevuld met warm water van de nabijgelegen Svartsengi krachtcentrale. (De stoom van de spa en de centrale mengen zich moeiteloos met elkaar!)

De spa Blue Lagoon met op de achtergrond de stoomwolken van de krachtcentrale.

Ook bijzonder: een van de belangrijkste winkelstraten in Reykjavik heeft vloerverwarming, die de straat sneeuw- en ijsvrij houdt! En terwijl in Nederland zwembaden vaak niet rendabel geëxploiteerd kunnen worden, beschikt ieder kneuterig dorpje in IJsland over een eigen geothermisch zwembad.

Koken op aardwarmte in de open lucht.

Wat heeft Nederland in overvloed, terwijl we daar slimme dingen mee kunnen doen? 

• Ons afval? 
• Overvloedig regenwater? 
• Scholieren die voortijdig van school komen? 
• Vijftigplussers met een schat aan ervaring maar zonder werk? 
• Leegstaande kantoorgebouwen?

Hoe kunnen we daar groots mee uitpakken?

Komende dinsdag lees je deel 2 over de ideeënoogst uit IJsland.

Lees ook het volgende artikel

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn. Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.