Creativiteit valt te leren

De handvaardigheidsles op de basisschool is meer een les over je aan de regels houden dan een les dat de creativiteit van kinderen ontwikkelt. Jammer, want creativiteit valt te leren.

Een handvaardigheidsles op een doorsnee basisschool. Alle kinderen hadden de kwasten al in de aanslag, maar moesten zich inhouden. Eerst vertelde de juf nog een verhaal over Vincent van Gogh, die op het idee gekomen was om bloesems met louter roze stipjes te schilderen.

Toen de kinderen eindelijk 'los' mochten, kregen ze de opdracht om al 'pointillerend' een voorjaarsboom te schilderen. Eerst moesten ze met potlood de stam en de takken tekenen. De boom moest midden op het vel staan en de takken dienden het hele vel te bedekken. De boom en de stammen dienden vervolgens een bruine kleur krijgen. Pas als dat helemaal in orde was, mocht er gestippeld worden met twee tinten roze verf.

Kinderen leerden zich netjes aan de regels houden

De ontdekking van stippeltjes als manier om het licht en de kleuren te vangen, was in de tijd van Van Gogh een belangrijke vernieuwing van de schilderkunst. Ik geloof niet dat deze kinderen op deze middag daarover enige inspiratie hebben opgedaan. Wat zij tijdens deze schilderles geleerd hebben, is dat ze zich netjes aan de regels moeten houden. Een stam staat altijd recht in het midden en heeft een bruine kleur.

Velen van ons hebben in hun eigen kindertijd soortgelijke ideeën opgedaan. Daardoor zijn we gaan denken dat we niet creatief zijn. We geloven dat knutselen of tekenen maar ook creatief denken niet voor ons is weggelegd. Een enorme misvatting, want creativiteit is een essentieel onderdeel van het mens-zijn. Als we niet creatief zouden zijn, leefden we nog steeds als als oermensen in holen. Zelfs het idee om in een grot beschutting te zoeken, was trouwens een creatieve ingeving.

Creativiteit kun je zelf verder ontwikkelen

We bezitten van nature allemaal de gave van verbeeldingskracht en creativiteit, maar we dienen die aangeboren mogelijkheden wel te ontwikkelen. Creativiteit is in dat opzicht vergelijkbaar met geletterdheid. Op school leer je letters lezen en schrijven. Heb je die vaardigheid eenmaal onder de knie, heb je daarna een ongekende schat aan mogelijkheden om jezelf verder te ontwikkelen.

Creativiteit leren gaat veel verder dan leren tekenen en knutselen, zoals vaak gedacht wordt. Het gaat over soepel denken, dingen van diverse kanten durven te bekijken, jezelf omringen met prikkels, nieuwe dingen uitproberen en open staan voor andere mogelijkheden. Het gaat in feite over een manier van leven: vrij, onbekommerd, speels, nieuwsgierig en buiten de lijntjes. Als je een creatief leven leidt, kun je je toekomst in eigen hand nemen.


"Als een mens creatief kan nadenken, kent hij geen angst", zei trendwatcher Lidewij Edelkoort eens. Wat zou het mooi zijn als we dat onze kinderen op school kunnen laten ervaren.

"Creativity is as important in education as literacy."
- Sir Ken Robinson

Verder lezen over kinderen en creativiteit:

• Manieren om je kinderen tot creativiteit te stimuleren
• Laat je kinderen buiten de lijntjes gaan
• Negen sprankelende lessen van Pippi

• Bekijk dit filmpje over een tekenend jongetje.

Leer lenig denken

Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen. Bestel het boek direct bij Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.